VAKFİYELER IŞIĞINDA ANADOLU BEYLİKLERİ DÖNEMİ VAKIFLARINDA YEMEK KÜLTÜRÜ VE SOSYAL YARDIMLAŞMA İLE İLGİLİ ÖRNEKLER

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1 - Aralık, 57 - 70, 31.12.2017

İstemi Saylam

Öz

Vakıf, sahibi tarafından hayra tahsis olunmuş
mülk ve mal anlamına gelmektedir. Vakıf müessesesi, taşınabilir veya taşınamaz
malların ve bunların gelirlerinin varlıklı insanlar ya da devlet adamları
tarafından ihtiyaç sahipleri için tahsis edilmesiyle meydana gelmiştir.
Vakıfların kuruluş senetleri olan vakfiyeler, sosyal, kültürel, dini, ekonomik
ve siyasi bilgiler ihtiva ettiklerinden dolayı, bu konularda araştırma yapmak
için başvurulabilecek kaynaklardır. Anadolu’nun, müreffeh bir vatan haline
gelmesinde, devlet adamları ve hayır sahibi varlıklı kimselerin kurmuş
oldukları vakıflar önemli ölçüde etkili olmuştur. Bu vakıflar sayesinde muhtaç
insanların ihtiyaçları giderilmeye ve toplumda sosyal bir denge sağlanmaya
çalışılmıştır. Bazı vakfiyelerde, muhtaçların doyurulması hususunda vakıf
görevlilerinin yapması gerekenlere değinilmiştir. Günlük faaliyetler yanında
dini yönden özel günlerde yapılacak mutfak faaliyetlerinin nasıl olacağından
talimat şeklinde bahsedilen vakfiyeler mevcuttur.

Anahtar Kelimeler

Vakıf, Vakfiye, Anadolu Beylikleri, Sosyal Hayat, Sosyal Yardımlaşma, Yemek Kültürü

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Vakfiyeler (Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi) VGMA, 581 Defter 471. Sayfa 444 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 581/2 Defter 298. Sayfa 300 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 582/1 Defter 20. Sayfa 11 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 583 Defter 162. Sayfa 142 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 601 Defter 186. Sayfa 245 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 604 Defter 1. Sayfa 1 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 604 Defter 67.Sayfa 90 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA. 608/1 Defter 3. Sayfa. 4 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 618/2 Defter 20. Sayfa 6 Sıra Numaralı Vakfiye VGMA, 746 Defter 58. Defter 27 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 747 Defter 352. Sayfa 245 Sıra Numaralı Vakfiye. VGMA, 747 Defter 356. Sayfa 246 Sıra Numaralı Vakfiye VGMA, 2113 Defter 354. Sayfa 67 Sıra Numaralı Vakfiye.
• Araştırma Eserler Cantay, Gönül; “Tarihi Belge Olarak Yapı Kitabeleri ve Vakfiyeler” XIII. Türk Tarih Kongresi, TTK, 2002. Köprülü, Fuad; “Vakıflar (Ali Himmet Berki)”, Vakıflar Dergisi, S. II, 1942, s.450-460. ______________ “Vakıf Müessesesinin Hukuki Mahiyeti ve Tarihi Tekamülü”, Vakıflar Dergisi, S. II, 1942, s. 1-35. ______________ “Vakıf Müessesesi ve Vakıf Vesikalarının Tarihi Ehemmiyeti”, Vakıflar Dergisi, S.I, 1938, s.1-6. Gökçen, Ahmet; “Vakıfların Ekonomik Yönü ve Vakıf Müessesesinin İktisadi Tesirleri”, II. Vakıf Haftası- Konuşmalar - Tebliğler, Ankara, 1985, s. 124-126. Halaçoğlu, Yusuf; XIV.- XV. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, TTK, Ankara, 1991. İnalcık, Halil; Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), Ter. Ruşen Sezer, YKY, 2. Baskı, İstanbul, 2009. Kayaoğlu, İsmet; İslam Kurumları Tarihi, Ankara, 1988. Koca, Salim; Türk Kültürünün Temelleri II, Trabzon, 2000. Kunter, H. Baki; “Türk Vakıfları ve Vakfiyeleri”, Vakıflar Dergisi, S. I, 1938. s.103-129. Şemseddin Sami; Kamus-ı Türki, İstanbul, 1998. Turan, Osman; "Selçuk Devri Vakfiyeleri III - Celaleddin Karatay Vakıfları ve Vakfiyeleri” Belleten, S. 45, 1948, s. 17-170. ______________ Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1965. Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Osmanlı Devlet Teşkilatına Medhal, TTK, 1941. Yediyıldız, Bahaeddin; “Vakıf”, İA, C.XIII, İstanbul, 1993, s.153-172. Yediyıldız, Bahaeddin; “Vakıf”, TDVİA, C.42, İstanbul, 2012, s. 479-486