EMET ÇAYI SU KALİTESİNİN MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 2, 9 - 24, 27.08.2016

Cem Tokatlı , Esengül Köse , Naime Arslan , Özgür Emiroğlu , Arzu Çiçek , Hayri Dayıoğlu

https://doi.org/10.17482/uujfe.39645

Cited By: 4

Öz

Emet Çayı Havzası, Türkiye’nin en önemli nehir sistemlerinden biridir ve Emet Çayı Uluabat Gölü’nü (Ramsar Alanı) besleyen en önemli iki akarsudan biridir. Havzada yürütülen tarımsal ve endüstriyel faaliyetler ve evsel atıklar sistem üzerinde yoğun bir kirlilik baskısı oluşturmaktadır. Bu çalışmada, biri Kınık Çayı üzerinde, biri Dursunbey Çayı üzerinde ve altısı Emet Çayı üzerinde olmak üzere Emet Çayı Havzası’nda belirlenen toplam sekiz istasyondan mevsimsel olarak su örnekleri toplanmıştır. Bölgenin su kalitesinin belirlenmesi için bazı limnolojik parametreler (nitrat azotu, nitrit azotu, amonyum azotu, sülfat, ortafosfat ve BOİ₅) araştırılmıştır. Elde edilen veriler istatistiki olarak değerlendirilmiş ve çeşitli ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından bildirilen limit değerler ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen verilere göre, havzanın önemli miktarda organik kirliliğe maruz kaldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Emet Çayı Havzası, Su Kalitesi, Organik Kirlilik

Water Quality of Emet Stream Basin

Öz

Emet Stream Basin is one of Turkey's most important river systems and one of the two most important branches of Uluabat Lake (Ramsar Area). The system is under an intensive pressure of agricultural and industrial activities and domestic wastes. In this study, water samples were collected seasonally from eight stations (one of them is on the Kınık Stream, one of them is on the Dursunbey Stream and six of them on the Emet Stream) on the Emet Stream Basin. Some lymnological parameters (nitrate nitrogen, nitrite nitrogen, ammonium nitrogen, sulfate, orthophosphate, and BOD₅) were determined to evaluate the water quality. The data obtained were evaluated statistically and compared with the limit values reported by various national and international organizations. It was determined that, Emet Stream Basin is exposed to a significant organic pollution.

 

Anahtar Kelimeler

Emet River Basin, Water Quality; Organic Pollution

Kaynakça

• Akin, B. S., Atıcı, T., Katircioglu, H., Keskin, F. (2011) Investigation of water quality on Gökçekaya dam lake using multivariate statistical analysis, in Eskişehir, Turkey. Environmental Earth Sciences, Volume 63, Issue 6, pp 1251-1261, doi: 10.1007/s12665-010-0798-6.
• Akman, Y., Ketenoğlu, O., Kurt, L., Düzenli, S., Güney, K. ve Kurt, F. (2004) Çevre Kirliliği (Çevre Biyolojisi). Palme Yayıncılık, Ankara, 299 syf.
• Atıcı, T., Obalı, O. (1999) Susuz Göleti (Ankara) Algleri ve Su Kalite Değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 19, 3, 99-104.
• Atıcı, T., Tokatlı, C. (2014) Algal Diversity and Water Quality Assessment with Cluster Analysis of Four Freshwater Lakes (Mogan, Abant, Karagöl and Poyrazlar) Of Turkey. Wulfenia, 21 (4): 155-169.
• Barlas, M. (2002) Su Kalitesi Tayin Yöntemleri. Yüksek Lisans Ders Notları, Muğla, 37 s.
• Bebek, M. T. (2001) Uluabat Gölü ve Gölü besleyen su kaynaklarında Ağır Metal Kirliliğinin Araştırılması, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Çiçek, A., Bakış, R., Uğurluoğlu, A., Köse, E., Tokatlı, C. (2013) The Effects of Large Borate Deposits on Groundwater Quality of Seydisuyu Basin (Turkey). Polish Journal of Environmental Studies, 22 (4): 1031-1037.
• Çiçek, A., Köse, E., Emiroğlu, Ö., Tokatlı, C., Başkurt, S., Sülün, Ş. (2014) Boron and Arsenic Levels in Water, Sedıment and Tissues of Carassius gibelio (Bloch, 1782) in a Dam Lake. Polish Journal of Environmental Studies, 23 (5): 1843-1848.
• Demir, A. O., Aksoy, E., Torunlu, T. (1998) The environmental problems and solution suggestions of Lake Uluabat. p. 25. T.C. Bursa Büyükşehir, Yerel Gündem 21 Genel Sekreterliği, Uluabat Çalışma Grubu, Türkiye.
• EC (European Communities) (2006) EC of the European Parliament and of the council of 6 September 2006 on the quality of fresh waters needing protection or improvement in order to support fish life. Directive 2006/44.
• EC (European Communities) (2007) European Communities (drinking water) (no. 2), Regulatıons 2007, S.I. No. 278 of 2007.
• Egemen, Ö. ve Sunlu, U. (1996) Su Kalitesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları Yayın No:14. Ege Üniversitesi Basımevi, İZMİR, 153s.
• EPA (United States Environmental Protection Agency) (1979) A Review of the EPA Red Book Quality Criteria for Water. Environmental Protection Agency, USA. 311s.
• EPA (United States Environmental Protection Agency) (2002) National Recommended Water Quality Criteria: 2002. Environmental Protection Agency 822-R-02-047.
• Iscen, C. F., Emiroglu, Ö., Ilhan, S., Arslan, N., Yılmaz, V., Ahiska, S. (2007) Application of multivariate statistical techniques in the assessment of surface water quality in Uluabat Lake, Turkey. Environ Monit Assess, doi:10.1007/s10661-007-9989-3.
• Karacaoğlu, D. (2006) Emet Çayı’nın epipelik diyatomeleri ve bentik omurgasızlarının ilişkilendirilmesi ile kirlilik düzeyinin saptanması. Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Köse, E., Çiçek, A., Uysal, K., Tokatlı, C., Emiroğlu, Ö., Arslan, N. (2015) Heavy Metal Accumulations in Water, Sediment and Some Cyprinidae Fish Species From Porsuk Stream (Turkey). Water Environment Research, 87 (3): 195-204, doi: 10.2175/106143015X14212658612993.
• Köse, E., Tokatlı, C., Çiçek, A. (2014) Monitoring Stream Water Quality: A Statistical Evaluation. Polish Journal of Environmental Studies, 23 (5): 1637-1647.
• Magnin, G., Yarar, M. (1997) Important bird breeding areas in Turkey. DHKD Anabasım AŞ., İstanbul, Türkiye, 50-52.
• Onur, A. K., Celtemen, S. P. (2004) Susurluk Havzasında Su Kalitesinin Korunmasına İlişkin Temel Sorunlar, Darboğazlar, Çözüm Önerileri. Su Çalıştayı, Ankara.
• Schwörbel, J. (1987) Einführung in die Limnologie. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart.
• SKKY (Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği), 2004. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Yayımlandığı Resmi Gazete :Tarih 31 Aralık Cuma 2004 Sayı :25687.
• Tanyolaç, J. (2009) Limnoloji. Hatiboğlu Yayınevi, Ankara, 294 syf.
• Taş, B. (2003) Derbent Baraj Gölü (Bafra-Samsun) Fitoplanktonu ve Mevsimsel Değişimi Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Tokatlı, C., Köse, E., Çiçek, A., Arslan, N., Emiroğlu, Ö. (2012a) Evaluation of Water Quality and The Determination of Trace Elements on Biotic and Abiotic Components of Felent Stream (Sakarya River Basin/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 5 (2): 73-80.
• Tokatlı, C., Köse, E., Çiçek, A., Emiroğlu, Ö., Arslan, N., Dayıoğlu, H. (2012b) Lead Accumulations in Biotic and Abiotic Components of Emet Stream (Uluabat Lake Basin, Turkey). Pakistan Journal of Zoology, 44 (6): 1587-1592.
• Tokatlı, C. (2013) Use of Statistical Methods in Water Quality Assessment: A Case Study of Balkan Arboretum Area in Trakya University (Edirne, Turkey). Journal of Applied Biological Sciences, 7 (3): 79-83.
• Tokatlı, C., Arslan, N., Çiçek, A., Köse, E., Emiroğlu, Ö., Dayıoğlu, H. (2013a) Effect of Silver on Aquatic Ecosystems of Emet Stream Basin, Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 45 (2): 521-529.
• Tokatlı, C., Çiçek, A., Köse, E., Emiroğlu, Ö. (2013b) Uptake of Silver from Large Silver Deposits on Biotic and Abiotic Components of the Closest Lothic System: Felent Stream, Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 45 (3): 701-707.
• Tokatlı, C., Çiçek, A., Köse, E. (2013c) Groundwater Quality of Türkmen Mountain (Turkey). Polish Journal of Environmental Studies, 22 (4): 1197-1208.
• Tokatlı, C. (2014) Drinking Water Quality of a Rice Land in Turkey by a Statistical and GIS Perspective: İpsala District. Polish Journal of Environmental Studies, 23 (6): 2247-2258.
• Tokatlı, C., Çiçek, A., Emiroğlu, Ö., Arslan, N., Köse, E., Dayıoğlu, H. (2014a) Statistical Approaches to Evaluate the Aquatic Ecosystem Qualities of a Significant Mining Area: Emet Stream Basin (Turkey). Environmental Earth Sciences, 71 (5): 2185-2197, doi: 10.1007/s12665-013-2624-4.
• Tokatlı, C., Köse, E., Çiçek, A. (2014b) Assessment of the Effects of Large Borate Deposits on Surface Water Quality by Multi Statistical Approaches: A Case Study of the Seydisuyu Stream (Turkey). Polish Journal of Environmental Studies, 23 (5): 1741-1751.
• TS 266 (2005) Sular-İnsani tüketim amaçlı sular. Türk Standartları Enstitüsü, ICS 13.060.20.
• Uslu, O., Türkman, A. (1987) Su Kirliliği ve Kontrolü. T.C. Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü Yayınları, Eğitim Dizisi I, Ankara.
• WHO (World Heath Organization) (2011) Guidelines for Drinking-water Quality. World Heath Organization Library Cataloguing-in-Publication Data, NLM classification: WA 675.