Analyzing Urban Transformation Policies in Turkey Over Implementations Conducted in Cooperation with TOKİ: Case of Bursa

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 2, 341 - 364, 16.12.2016

Miray Gür

https://doi.org/10.17482/uumfd.278085

Cited By: 1

Öz

In the
study, urban transformation matter which is a significant agenda item in Turkey
planning policies because of the recent implementations and the legal
infrastructure developed in 2012 is analysed with its physical, social and
organizational dimensions.  The method
used in the study is reaching general conclusions through the examinations that
are done by focusing on determined samples and the centralized management of
the implementations countrywide, with the monopolistic production approach
provides this generalization. In the study, which analyzes the evolving of
urban transformation in Western countries and Turkey after remarking some
opinions about structuring of urban transformation, the changing role and the
targets of TOKİ in this framework beginning from 2000’s in Turkey are
discussed. Within the context of case study, the urban transformation projects
implemented by TOKİ in Bursa, having a significant situation in urban
transformation strategies of Turkey, are discussed with its physical and social
dimensions and the findings discovered are evaluated with different extents in
the last chapter of the study. Through the evaluation made, some suggestions
are developed for turning the centralized management into an advantage, making
the transformation implementations fall within the urban entirety, provide
social integration, contribute to the city construct that is contemporaneous
having a genius identity and to raise the communal quality of life by
transformations.

Anahtar Kelimeler

Urban Transformation, Transformation Policies, TOKİ, Bursa

TÜRKİYE’DEKİ KENTSEL DÖNÜŞÜM POLİTİKALARININ TOKİ İŞBİRLİĞİYLE GERÇEKLEŞEN UYGULAMALAR ÜZERİNDEN OKUNMASI: BURSA ÖRNEĞİ

Öz

Çalışmada,
son yıllarda yapılan uygulamalar ve 2012 yılında oluşturulan yasal altyapı
nedeniyle Türkiye planlama politikalarında önemli bir gündem maddesi olan
kentsel dönüşüm konusu fiziksel, sosyal ve örgütsel boyutlarıyla
incelenmektedir. Belirli örneklere odaklanarak yapılan değerlendirme üzerinden
genel birtakım yargılara ulaşılması yönteminin izlendiği çalışmada, ülke
çapındaki uygulamaların merkezden yönetilmesi ve tekelci bir yaklaşımla
üretilmesi bu genellemeye olanak vermektedir. Kentsel dönüşümün yapılanması ile
ilgili birtakım görüşlerin belirtilmesinin ardından, Batı ülkelerinde ve
Türkiye’de kentsel dönüşümün geçirdiği evrimin ele alındığı araştırmada,
2000’li yıllardan itibaren Türkiye’de TOKİ’nin kentsel dönüşümde değişen rolü,
bu çerçevedeki hedefleri ve amaçları ele alınmaktadır. Alan çalışması
kapsamında, Türkiye’de dönüşüm stratejilerinde önemli bir yere sahip olan Bursa
kentinde TOKİ tarafından üretilen kentsel dönüşüm uygulamaları fiziksel ve
sosyal boyutlarıyla irdelenmiş olup; 
çalışmanın son bölümünde ulaşılan bulgular farklı boyutlarıyla
değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme üzerinden, merkezden yönetilmenin
bir avantaja dönüştürülmesi, dönüşüm uygulamalarının kent bütününün bir parçası
olabilmesi, sosyal entegrasyonu sağlayabilmesi, özgün kimliği korunan, çağdaş
kent kurgusuna katkı koyabilmesi ve dönüşüm aracılığıyla kamusal yaşam
kalitesinin yükseltilmesi amacıyla öneriler geliştirilmektedir.   

Anahtar Kelimeler

Kentsel dönüşüm, Dönüşüm politikaları, TOKİ, Bursa

Kaynakça

• Akademik Odalar, (2010). “Kentsel Dönüşüm ve Doğanbey Gerçeği” Konulu Toplantı Sunumu, TMMOB Mimarlar Odası, TMMOB Şehir Plancıları Odası, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen seminer, Bursa.
• Alkışer Y., Yürekli H. (2004). Türkiye’de Devlet Konutu”nun Dünü, Bugünü, Yarını. İTÜ Dergisi / a, 3 (1), 63-74.
• Ataöv A., Osmay S. (2007). Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Yöntemsel Bir Yaklaşım, METU JFA, 24 (2), Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Bayraktar, E. (2006) Gecekondu ve Kentsel Yenileme, Ekonomik Araştırmalar Merkezi Yayınları, Ankara.
• Dinçer, İ. (2010). Türkiye’de Kent Ölçeğinde Koruma ve Kent Planlamanın Yollarının Kesişmesi ve Yeniden Ayrılması: Protokol Alanından Yenileme Alanına, Kentsel Dönüşümde Politika, Mevzuat, Uygulama: Avrupa Deneyimi, İstanbul Uygulamaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Göksu E., Bal E. (2010), Türkiye’de Neoliberal Mekansal Gelişim Stratejisi Olarak Kentsel Dönüşüm Projeleri, Kentsel Dönüşümde Politika, Mevzuat, Uygulama: Avrupa Deneyimi, İstanbul Uygulamaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Görgülü, Z. (2009). Konut Politikaları ve Toplu Konut İdaresi: TOKİ, Mimarlık Dekorasyon Dergisi (186), 70-73.
• Görün M., Kara M. (2010). Kentsel Dönüşüm ve Sosyal Girişimcilik Bağlamında Türkiye’de Kentsel Yaşam Kalitesinin Artırılması, Yönetim Bilimleri Dergisi 8 (2), 140-164.
• Güzer, C., A. (2009). Bir Planlama Anlayışı Olarak Kentsel Dönüşüm, TOL, Mimarlar Odası Kayseri Şubesi Mimarlık Kültürü Dergisi, 2009 (7), 15-17.
• Hague C. (2010). Küresel Krizde Kentsel Dönüşümü Yeniden Düşünmek, Kentsel Dönüşümde Politika, Mevzuat, Uygulama: Avrupa Deneyimi, İstanbul Uygulamaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Harvey, D., (2010), Postmodernliğin Durumu, Metis Yayınları, İstanbul.
• İlkme, M, (2008). Kentsel Dönüşüm ve Bursa Raporu, TMMOB Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi, 41 s.
• Kara, G. (2007), Kentsel Dönüşüm Uygulamaları, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 2-6 Nisan 2007, Ankara, 2007
• Keleş, R, (2003). Urban Regeneration in İstanbul, Paper Presented at the Workshop on Urban Regeneration in the Mediterranean Region, Split, 21-22 Temmuz2003, UNEP Priority Action Programme, RegionalActivity Center, s. 1
• Keleş R. (2006). Kentleşme Politikası, 9. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara İstanbul.
• Kocabaş A. (2006). Kentsel Dönüşüm (/Yenileş(tir)me): İngiltere Deneyimi ve Türkiye’deki Beklentiler, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Lichfield, D. (1992). Urban Regeneration for the 1990s, London Planning Advisory Committee, London.
• Loftman P., Nevin B. (1995). Prestige Projects and Urban Regeneration in the 1980s and 1990s: A Review of Benefits and Limitations, Planning Practice and Research, 10 (3/4), Journals Oxford. doi: 10.1080/02697459509696280
• Özdemir D. (2010). Kentsel Dönüşüm Olgusunun Süreç İçinde Değişen Anlamları, Kentsel Dönüşümde Politika, Mevzuat, Uygulama: Avrupa Deneyimi, İstanbul Uygulamaları, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Özden, P., P. (2006). Kentsel Dönüşüm ve Gecekondu Dönüşümü Sürecinde Yeni Arayışlar ve Dünya Örnekleri. “Alt Gelir Grubuna Yönelik Konut Sunumu ve Kentsel Dönüşüm” Konulu TOKİ Konut Kurultayı Bildiri Kitabı. İstanbul, 8-9 Nisan 2006, s. 233-236, Ankara, 378 s.
• Özden, P. P., (2008). Kentsel Yenileme, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Pulat, G. (1992). Dar Gelirli Kentlilerin Konut Sorunu ve Soruna Sosyal İçerikli Mekansal Çözüm Arayışları, Kent-Koop Yayınları, Ankara.
• Roberts P., Sykes H. (2000). Urban Regeneration A Handbook, Sage Publications.
• Sökmen P. (2006). Kentsel Dönüşüm için Kaynak Yaratıcı Sürdürülebilir Bir Planlama Çerçevesi, Kentsel Dönüşüm Sempozyumu, TMMOB Şehir Plancıları Odası Bildiri Kitabı, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul
• Sönmez, N.Ö., (2006) Düzensiz Konut Alanlarında Kentsel Dönüşüm Modelleri Üzerine Bir Değerlendirme, Planlama Dergisi, 2: 121-128.
• Tekeli, İ. (1993), Türkiye’de Yaşamda ve Yazında Konut Sorununun Gelişimi, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Konut Araştırmaları Dizisi: 2, Ankara.
• Thomas, S. (2003). A Glossary of Regeneration and Local Economic Development, Centre for Local Economic Strategies, Manchester.
• Thornley A. (1991). Urban Planning Under Thatcherism, Routledge, Londra.
• TOKİ, (2009) Geleceğin Türkiye’si için Geleceğin Kentlerini Kuruyoruz, T.C. 58. 59. Ve 60. Hükümetlerin Planlı Kentleşme ve Konut Üretim Seferberliği. (T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, Ankara.
• Tosun, E., K. (2006). Türkiye’de Konut İhtiyacı ve Konut Finansmanı, Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 2(2).
• www.toki.gov.tr (Erişim tarihi: 17.11.2009)
• http://www.bursamimar.org.tr (Erişim tarihi: 08.03.2012)