It
is essential to remove the sizing agents (desizing) prior to coloration for
woven textile materials. Although desizing is a common pre-treatment practice,
environmental load of the process effluent is usually high. Therefore, new
approaches are required in order reduce the environmental impact. Ozone
treatment is a novel subject for textile finishing. In this study, ozone gas
was utilised for desizing purpose. Various ozone treatment periods (15-30 min)
were applied for desizing. Also conventional enzymatic desizing was applied as
the control treatment. Desizing degree, whiteness, mote count, strength and
chemical oxygen demand (COD) tests were applied. The results were evaluated by
the graphics and the statistical data analysis method ANOVA. Desizing rate
increased as the ozone treatment time increased. Also the mote count
considerably decreased by the ozone treatment. Moreover, the COD values of the
ozone process were less compared to conventional enzymatic treatment. Therefore
it was concluded that ozone treatment can be considered as an environmentally
friendly alternative in order to other chemical pre-treatment processes like
desizing, hydrophilization, bleaching.
Boya ve
baskı işlemlerinden önce, kumaş üzerindeki haşılın sökülmesi gereklidir. Haşıl
sökme, pamuklu kumaşlara uygulanan bir yaş ön terbiye işlemidir. Bu tür yaş ön
terbiye işlemlerinin pek çoğu doğaya zarar veren endüstriyel işlemlerdir. Bu sebeple,
bu tür yaş işlemlerde çevreye duyarlı, uygun maliyetli yeni stratejilere
ihtiyaç duyulmaktadır. Ozonlama işlemi de, tekstil terbiyesinde yeni bir metot
olarak yerini almaktadır. Bu çalışmanın amacı; ozon gazı kullanılarak, mevcut
haşıl sökme prosesine alternatif bir yöntem göstermektir. Çalışmada, farklı
ozonlama sürelerinde (15-30 dakika.) haşıl sökme işlemi gerçekleştirilmiştir. Ozonlanmış
numunelere sıcak ve soğuk yıkama ard işlemleri yapılmıştır. Daha sonra ozon
gazı ile yapılan haşıl sökmenin değerlendirilebilmesi için, standart haşıl
sökme işlemi de (amilaz ile) çalışmaya katılmıştır. Çalışmanın sonunda haşıl
sökme derecesi, beyazlık, bitçik sayısı, kopma mukavemeti ve KOİ (Kimyasal
Oksijen İhtiyacı) değerleri test edilmiştir. Sonuçlar grafiklerle ve ANOVA
istatistiki veri çözümleme metodu ile değerlendirilmiştir. Ozon uygulama süresi
arttıkça haşıl sökme oranı da artmış, 30 dakika ozonlama-sıcak yıkama ard işlemi
yapılmış uygulamanın haşıl sökme değerlerinin konvansiyonel haşıl sökme
yöntemine yakın değerlerde olduğu, bitçik sayısının da anlamlı bir şekilde
azaldığı görülmüştür. Ozon uygulama atıklarının, standart haşıl sökme banyo
atıklarına göre çok daha düşük KOİ değerlerine sahip olduğu aşikardır. Bu durum
da çevresel farkındalık açısından çok önemlidir. Sonuçta, ozonlamanın haşıl
sökmeye alternatif bir metot olabileceği ve metodun geliştirilmesi ile haşıl
sökme, hidrofilleştirme ve ağartma gibi ön terbiye işlemlerinden tasarruf
sağlanacağı düşünülmektedir.
Konular | Mühendislik |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Nisan 2017 |
Gönderilme Tarihi | 29 Aralık 2016 |
Kabul Tarihi | 17 Mart 2017 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 22 Sayı: 1 |
DUYURU:
30.03.2021- Nisan 2021 (26/1) sayımızdan itibaren TR-Dizin yeni kuralları gereği, dergimizde basılacak makalelerde, ilk gönderim aşamasında Telif Hakkı Formu yanısıra, Çıkar Çatışması Bildirim Formu ve Yazar Katkısı Bildirim Formu da tüm yazarlarca imzalanarak gönderilmelidir. Yayınlanacak makalelerde de makale metni içinde "Çıkar Çatışması" ve "Yazar Katkısı" bölümleri yer alacaktır. İlk gönderim aşamasında doldurulması gereken yeni formlara "Yazım Kuralları" ve "Makale Gönderim Süreci" sayfalarımızdan ulaşılabilir. (Değerlendirme süreci bu tarihten önce tamamlanıp basımı bekleyen makalelerin yanısıra değerlendirme süreci devam eden makaleler için, yazarlar tarafından ilgili formlar doldurularak sisteme yüklenmelidir). Makale şablonları da, bu değişiklik doğrultusunda güncellenmiştir. Tüm yazarlarımıza önemle duyurulur.
Bursa Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Dekanlığı, Görükle Kampüsü, Nilüfer, 16059 Bursa. Tel: (224) 294 1907, Faks: (224) 294 1903, e-posta: mmfd@uludag.edu.tr