"İZ" ROMANINDA ÖRF ÂDET VE GELENEKLERLE İLGİLİ UNSURLAR ÜZERİNE

Yıl 2017, Sayı: 10, 1 - 13, 01.12.2017

Alimcan İnayet

Öz

“İz” romanı çağdaş Uygur edebiyatının en başarılı eserlerinden birisidir. Bu
roman 20. Yüzyılın başlarında Doğu Türkistan’ın Kumul bölgesinde meydana
gelen çiftçi ayaklanmasını anlatır. Romanda anlatılan kahramanların bir
kısmı gerçek tarihi şahısların isimlerini taşır. Roman dil ve anlatım yönünde de
çok başarılıdır. Bütün bunların yanı sıra bizim dikkatimizi çeken nokta,
romanda kullanılan folklorik unsurların yoğunluğudur. Romanda halk
kültürü, halk edebiyatı, halk inanışları, örf-âdetlerle ilgili çok sayıda unsur söz
konusudur. Bize göre, romanın başarısında bu unsurların da önemli payı
vardır. Bu makalede romandan tespit ettiğimiz folklorik unsurlar
değerlendirilecek be tahlil edilecektir

Anahtar Kelimeler

Roman, İz, Ötkür, Uygur, Folklorik Unsur

Kaynakça

• ALİM Zumret (2012). " 'İz' Romanida Tesvirlengen Folklorluk Amillar Toğrisida" ("İz" Romanında Tasvir Edilen Folklorik Unsurlar Üzerine). Şincang İctimaiy Penler Tetkikatı, S. 1 (122), s. 143-150.
• ATALAY Besim (1999). Divanü Lugat-it-Türk Tercümesi, 4. Baskı, Cilt III. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• AY Özgür (2007). Abdurahim Ötkür'ün "İz" Romanı (İncelem-Metin-Aktarma-Dizin). Basılmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dünyası Araştırmaları Anabilim Dalı Türk Dili ve Lehçeleri Bölümü. İzmir.
• AY Özgür (2007). "Abdurrahim Ötkür ve 'İz' Romanı", Turkish Studies. Volume 2/2 Spring. s. 54-72.
• EPENDİ Enver Tursun (2007). Uygur Örp-Âdetliridin Örnekler. Ürümçi: Şincang Üniversitesi Neşriyatı.
• ERGİN Muharrem (1994). Dede Korkut Kitabı 1. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERSÖZ Derya (2014). Abdurehim Ötkür'ün Îz Romanının Şahıs Kadrosu Üzerinde Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dünyası Araştırmaları Anabilim Dalı Türk Dünyası Edebiyatı Bölümü. İzmir.
• ERSÖZ Derya (2014). "Marksist Eleştiri Yöntemine Göre İz Romanının Kişi Kadrosu Üzerine Bir İnceleme". Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, S. 4. s. 25-36.
• HEBİBULLA Abdurehim (1993). Uygur Etnografiyisi. Ürümçi: Şincang Helk Neşriyatı.
• İNAYET Alimcan (2015). “İz Romanındaki Halk Edebiyatı Unsurları Üzerine”. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, S. 5. s. 10-32.
• İNAYET Alimcan (2013). “Uygur Şamanları ve Pratikleri Üzerine”. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, S. 1. s. 43-55.
• KAŞGARLI Sultan Mahmut (1998). Çağdaş Uygur Türklerinin Edebiyatı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• ÖGEL Bahaeddin (1993). Türk Mitolojisi. 1. Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• ÖTKÜR Abdurehim (1985). İz. Ürümçi: Şincang Xelq Neşriyati.
• RAHMAN Abdukerim; HEMDULLA Reveydulla; HUŞTAR Şerip (1996). Uyğur Örp–Âdetliri. Ürümçi: Şincang Yaşlar-Ösmürler Neşriyatı. RAHMAN Abdukerim (1996). Uygur Folkloru. (Çev. Soner Yalçın, Erkin Emet) Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• SEYİT Sabircan (2003). Uyğur Oyunlırı (1). Ürümçi: Şincang Xelq Neşriyatı.
• SEYİT Sabircan (2004). Uyğur Oyunlırı (2). Ürümçi: Şincang Xelq Neşriyatı.