Döviz Kuru ve Enflasyon Arasındaki İlişki: BRİC Ülkeleri Örneği

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 6, 1 - 14, 20.07.2016

Aziza Syzdykova

Öz

Döviz kuru ülkelerin makroekonomik
performanslarının belirlenmesinde önemli değişkenlerden biri olup, enflasyonu
etkileyen en önemli değişkenlerden biridir. Ülkelerin Merkez bankalarının en
önemli hedefi finansal istikrarın sağlanmasıdır, dolayısıyla enflasyonu
etkileyen değişkenlerin araştırılması önem arz eder. Literatürde döviz kuru ve
enflasyon arasındaki ilişkiyi inceleyen çok sayıda çalışma olmasına rağmen söz
konusu değişkenler arasındaki ilişki konusunda görüş birliği yoktur. Bu
çalışmada, BRIC ülkelerinde enflasyon ve döviz kuru arasındaki nedensellik
ilişkisi Ocak 2000-Aralık 2017 dönemi için aylık veriler kullanılarak
araştırılmıştır. Granger nedensellik ilişkisini belirlemeden önce, durağanlık
testi ve eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Bulgulara göre, Çin hariç BRIC
ülkelerinin tamamı için nominal döviz kurları ile enflasyon arasında uzun
dönemli bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Ancak, BRIC ülkelerinde döviz kuru
ile enflasyon arasında bulunan nedensellik ilişkisinin yönü farklılık
göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru, Enflasyon, BRIC, Eşbütünleşme, Granger Nedensellik

The Relatıonship between Inflation and Exchange Rate: The Case of BRIC Countries

Öz

The exchange rate is one of the most important variables affecting the macroeconomic performance of countries and influencing inflation. The most important goal of the central banks of the countries is to ensure financial stability, so it is important to be investigated the variables affecting inflation. Although there are many studies in the literature that examine the relationship between exchange rate and inflation, there is no consensus on the relationship between these variables. In this study, was investigated empirically the causal relationship between inflation and exchange rate by using using monthly data for the period January 2000-December 2017 of BRIC countries. To determine the appropriate Granger causality relations, unit root and cointegtration models are used. According to findings, it is seen that there is a long-term relationship between nominal exchange rates and inflation for all BRIC countries except China. However, the causality relationship between exchange rate and inflation in BRIC countries varies.

Kaynakça

• Achsani, N. A., Fauzi, A. J. F. A., & Abdullah, P. (2010). The relationship between inflation and real exchange rate: comparative study between Asean+ 3, the EU and North America. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 18, 1450-2275.
• Aydın, Ü. & Kara, O. (2012). Türkiye’de döviz kuru-enflasyon etkileşiminin para politikası üzerine etkileri. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 49(572).
• Bal, O. (2012). Döviz kuru, mevduat faiz oranı, enflasyon ve devlet iç borçlanma senetleri ilişkisi (1994–2008). Akademik Bakış Dergisi, 31, 1-20.
• Çelik, İ. (2011). Vadeli işlem piyasasında fiyat keşfi: izmir vadeli işlem ve opsiyon borsasında ampirik bir uygulama (Doctoral dissertation, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Association, 74(366a), 427-431.
• Doğan, B., Eroğlu, Ö. ve Değer, O. (2016). Enflasyon ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), 405-425.
• Erkan, B. (2012). BRIC ülkeleri ve türkiye'nin ihracat uzmanlaşma ve rekabet düzeylerinin karşılaştırmalı analizi. International Journal of Economic & Social Research, 8(1).
• Göçer, İ., ve Bulut, Ş. (2015). Petrol Fiyatlarındaki Değişimlerin Rusya Ekonomisine Etkileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme ve Simetrik Nedensellik Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 721-748.
• Granger, C. W. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 424-438.
• Gujarati, D. (2011). Temel Ekonometri. (Çev.: Ümit Şenesen & Gülay Günlük Şenesen), Literatür Yayıncılık.
• Gül, E., & Ekinci, A. (2006). Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984-2003, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1). Erişim: 23.01.2018
• IFS (2018). International Financial Statistics, http://data/imf/org/IFS Erişim: 03.01.2018.
• Işık, N., Acar, M. & Işık, H. B. (2004). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: bir eşbütünleşme analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2).
• Işık, S., & Duman, K. (2008). Enflasyon hedeflemesi ve dalgalı döviz kuru: bazı ülke deneyimleri. Akdeniz Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 8(15).
• İğde, E. (2010). Yapısal değişiklik altında birim kök testleri ve bazı makro iktisadi değişkenler üzerine uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• İşcan, İ. H., & Hatipoğlu, Y. Z. (2011). Rusya’da Serbest Piyasa Ekonomisine Geçiş Süreci Ve 2008 Küresel Krizi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1), 177-237.
• Johansen, S. (1988), “Statistical Analysis Of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12 (2-3), 231-254.
• Kamacı, A. (2015). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: 25 Avrupa Birliği ülkesi için panel eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Sakarya iktisat dergisi, 89.
• MacKinnon, J. G. (1996). Numerical distribution functions for unit root and cointegration tests. Journal of applied econometrics, 601-618.
• Mihaljek, D., & Klau, M. (2001). A note on the pass-through from exchange rate and foreign price changes to inflation in selected emerging market economies. BIS papers, 8, 69-81.
• Mishkin, F. S., & Schmidt-Hebbel, K. (2007). Does inflation targeting make a difference? (No. w12876). National Bureau of Economic Research.
• Montiel, P. J. (1989). Empirical analysis of high-inflation episodes in Argentina, Brazil, and Israel. Staff Papers, 36(3), 527-549. http://databank.worldbank.org/data/home.aspx Erişim: 02.01.2018
• Öz, S. (2010). BRIC Ülkelerinde Ekonomik Gelişmeler: Neden Ayrı Bir Grup?. TÜSİAD-Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu.
• Özekicioğlu, H., Savrul, B. K., & Kılıç, C. (2014). Çin’de Yapısal Değişim ve Çin Ekonomisinin Küresel Pazarda Rekabet Edebilirliği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 56.
• Peker, O., & Görmüş, Ş. (2008). Türkiye'de Döviz Kurunun Enflasyonist Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Rittenberg, L. (1993). Exchange rate policy and price level changes: Casualty tests for Turkey in the post-liberalisation period. The Journal of Development Studies, 29(2), 245-259.
• Rossi, M. M., & Leigh, M. D. (2002). Exchange rate pass-through in Turkey (No. 2-204). International Monetary Fund. Erişim: 03.01.2018.
• Seyidoğlu, H. (2003). Uluslararası finans. Güzem Can Yayınları.
• Syzdykova, A. (2018). Petrol fiyatlarının BRIC ülkelerinin borsalarına etkisinin analizi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 2(1), 1-20. Tarı, R. (2008). Ekonometri, (6. Baskı). İstanbul: Avcı Ofset.
• Tarı, R. & Yıldırım, d. ç. (2009). Döviz kuru belirsizliğinin ihracata etkisi: Türkiye için bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 95-105.
• Yanar, R. (2008). Gelişmekte olan ülkelerde döviz kuru rejim tercihinin makro ekonomik performans üzerine etkileri. Gaziantep Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 255-270.
• Zhang, Z. (2001). Real exchange rate misalignment in China: An empirical investigation. Journal of comparative economics, 29(1), 80-94.