Öz
Tarihsel süreç içinde bilim alanında yaşanan gelişmeler dikkate
alındığında, sosyal bilimlerin
bağımsız bir bilim dalı haline gelmesi zaman almıştır. Sosyal bilimler bağımsız
bir bilim dalı haline gelmeden önce doğa bilimleri gibi düşünüldüğü ve doğa
bilimlerindeki bilimsel çalışmalarda kullanılan teknik ve uygulamaların sosyal
bilimler alanında da kullanıldığı görülmektedir. Sosyal bilimlerin bağımsız bir
bilim dalı haline gelmesinde Aydınlanma döneminde yaşanan bilimsel gelişmelerin
önemli rol oynadığı düşünülmektedir. Özellikle Newton’un dünyayı anlama ve
anlamlandırma çabaları sonucunda geliştirdiği evrensel çekim yasası ve hareket
yasaları, kendi dönemindeki ve
sonrasındaki bilimsel çalışmaları etkisi altına almıştır. Bu çalışmada, modern
devletin ortaya çıkmasıyla birlikte gelişme gösteren kuvvetler ayrılığı teorisi
ve Newton bilim anlayışı arasında bir ilişki kurulmaya çalışılmıştır.
Çalışmanın hipotezi; kuvvetler
ayrımı teorisinin temelini oluşturan yasama, yürütme ve yargı güçleri
arasındaki denge ve denetleme mekanizmaları Newton bilim anlayışındaki denge ve
düzen biçiminde kurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kuvvetler Ayrılığı Newton Bilim Anlayışı Evrensel Çekim Yasası Modern Devlet Sosyal Bilimler
Kaynakça
- Akgül, M.E. (2010). “Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Dönüşümü ve Günümüz Demokratik Rejimlerindeki Anlamı”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt: 68, Sayı: 4, 2010, ss. 79-101.
- Akın, E. (1997). Bilim ve Siyasal Sistem, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
- Çapar, S. ve Yıldırım, Ş. (2012). “Hobbes ve Locke’un Devlet Düşüncesine Katkıları”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 474, Haziran, ss. 77-102.
- Demir, H. (2010). “Kuvvetler Ayrılığı Etrafındaki Yaklaşımların Tahlili”, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, ss. 223-246.
- Denker, M. . (2012). Sosyal Bilimlerde Yöntem ve Bilimsel Rapor Hazırlama Teknikleri, Ders Notları, Ekspres Matbaası, Kütahya.
- Doko, E. (2010). Dahi ve Dindar: Isaac Newton, İstanbul Yayınevi, İstanbul, 2010.
- Duman, F. (2012). “Devlet”, Siyaset Bilimi (Ed. Halis Çetin), Orion Kitabevi, Ankara.
- Hampson, N. (1981), Aydınlanma Çağı, (Çev. Jale Parla), Hürriyet Vakfı Yayınları.
- Hume, D. (2011). İnsan Doğası Üzerine Bir Deneme, (Çev. Ergun Baylan), Bilgesu Yayıncılık, Ankara.
- Köroğlu, C.Z. ve Köroğlu, M.A. (2016). “Bilim Kavramının Gelişimi ve Günümüz Sosyal Bilimleri Üzerine”, PAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 25, ss. 1-15.
- Oğuz, M.C.(2017). “ABD’de ‘Progressivism’ Hareketi ve Woodrow Wilson’un Kurucu Babalar’a İtirazı”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 50, Sayı: 1, Mart, ss. 1-25.
- Pekünlü, R. (2015). Din – Bilim Çatışması, Kaynak Yayınları, İstanbul.
- Poggi, G. (2012). Modern Devletin Gelişimi- Sosyolojik Bir Yaklaşım, (Çev. Şule Kut – Binnaz Toprak) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 13, 6. Baskı, İstanbul.
- Roskin, M. (2009). Çağdaş Devlet Sistemleri: Siyaset, Coğrafya, Kültür, (Çev. Bahattin Seçilmişoğlu), Adres Yayınları, Ankara.
- Russel, B. (1972). Bilim ve Din: Yüzyıllardır Süren Savaş, Varlık Yayınları, Eylül.
- Tannenbaum, D. ve Schultz, D. (2013). Siyasi Düşünceler Tarihi: Filozoflar ve Fikirleri, (Çev. Fatih Demirci), Adres Yayınları. Ural, Ş. (2015). “Newtoncu Bilim Anlayışı”, Kilikya Felsefe Dergisi, Sayı: 1, ss. 11-22.
- Zariç, S. (2017). “Tarihsel Kökeninden Ülkelere Göre Türlerine Aydınlanma Felsefesi (Çağı) ve Türkiye Cumhuriyeti” SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 28, Cilt: 3, ss. 33-54.
Öz
Taking into
consideration the developments experienced in the field of science in the
historical process, it has taken time for the social sciences to become an
independent scientific discipline. Before social sciences become an independent
science discipline, it is seen that the techniques and applications used in
scientific studies in natural sciences are used in the field of social
sciences. It is thought that the scientific developments that took place during
the Enlightenment period played an important role in social sciences to become
an independent science discipline. In particular, Newton's universal
gravitation law and action, which he developed as a result of efforts to
understand and make sense of the world, have undergone scientific studies at
his or her time. In this work, an attempt was made to establish a relationship
between the theory of the separation of powers that developed with the
emergence of the modern state and Newton's understanding of science. The
hypothesis of work is that the balance between legislative, executive and
judicial powers, which constitute the basis of the theory of power separation,
and the mechanisms of control are shaped in the form of balance and order in
Newtonian science understanding.
Kaynakça
- Akgül, M.E. (2010). “Kuvvetler Ayrılığı İlkesinin Dönüşümü ve Günümüz Demokratik Rejimlerindeki Anlamı”, Ankara Barosu Dergisi, Cilt: 68, Sayı: 4, 2010, ss. 79-101.
- Akın, E. (1997). Bilim ve Siyasal Sistem, Gazi Büro Kitabevi, Ankara.
- Çapar, S. ve Yıldırım, Ş. (2012). “Hobbes ve Locke’un Devlet Düşüncesine Katkıları”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 474, Haziran, ss. 77-102.
- Demir, H. (2010). “Kuvvetler Ayrılığı Etrafındaki Yaklaşımların Tahlili”, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, ss. 223-246.
- Denker, M. . (2012). Sosyal Bilimlerde Yöntem ve Bilimsel Rapor Hazırlama Teknikleri, Ders Notları, Ekspres Matbaası, Kütahya.
- Doko, E. (2010). Dahi ve Dindar: Isaac Newton, İstanbul Yayınevi, İstanbul, 2010.
- Duman, F. (2012). “Devlet”, Siyaset Bilimi (Ed. Halis Çetin), Orion Kitabevi, Ankara.
- Hampson, N. (1981), Aydınlanma Çağı, (Çev. Jale Parla), Hürriyet Vakfı Yayınları.
- Hume, D. (2011). İnsan Doğası Üzerine Bir Deneme, (Çev. Ergun Baylan), Bilgesu Yayıncılık, Ankara.
- Köroğlu, C.Z. ve Köroğlu, M.A. (2016). “Bilim Kavramının Gelişimi ve Günümüz Sosyal Bilimleri Üzerine”, PAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 25, ss. 1-15.
- Oğuz, M.C.(2017). “ABD’de ‘Progressivism’ Hareketi ve Woodrow Wilson’un Kurucu Babalar’a İtirazı”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 50, Sayı: 1, Mart, ss. 1-25.
- Pekünlü, R. (2015). Din – Bilim Çatışması, Kaynak Yayınları, İstanbul.
- Poggi, G. (2012). Modern Devletin Gelişimi- Sosyolojik Bir Yaklaşım, (Çev. Şule Kut – Binnaz Toprak) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 13, 6. Baskı, İstanbul.
- Roskin, M. (2009). Çağdaş Devlet Sistemleri: Siyaset, Coğrafya, Kültür, (Çev. Bahattin Seçilmişoğlu), Adres Yayınları, Ankara.
- Russel, B. (1972). Bilim ve Din: Yüzyıllardır Süren Savaş, Varlık Yayınları, Eylül.
- Tannenbaum, D. ve Schultz, D. (2013). Siyasi Düşünceler Tarihi: Filozoflar ve Fikirleri, (Çev. Fatih Demirci), Adres Yayınları. Ural, Ş. (2015). “Newtoncu Bilim Anlayışı”, Kilikya Felsefe Dergisi, Sayı: 1, ss. 11-22.
- Zariç, S. (2017). “Tarihsel Kökeninden Ülkelere Göre Türlerine Aydınlanma Felsefesi (Çağı) ve Türkiye Cumhuriyeti” SDÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 28, Cilt: 3, ss. 33-54.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Temmuz 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 5 Sayı: 10 |