Prison-Breaking Events in Bilecik in the National Struggle Years

Yıl 2018, Cilt: 3 , 54 - 62, 16.10.2018

Taner Bilgin

Öz

War periods were the periods of public order problems. As a result, the
fugitive events in the army have become one of the main problems. Since the
beginning of the 20th century, the difficult conditions in the Ottoman Empire
caused long-term wars and thus the Turkish army was heavily worn down. As a
natural consequence of this, the fugitive events in the army have increased
considerably. In particular, during the First World War, the Unionists imposed
deterrent penalties, such as the death penalty, in order to prevent desertion
from the army and to keep the army alive. In the beginning of the National
Struggle movement, the establishment of a new army has become essential as the
Ottoman army was demobilized. This army, which is expressed as a regular army,
was extremely difficult to establish and maintain. Especially in Bilecik and
around, during the attempts of first seeds were thrown in the regular army, and
the battles of Inönü, Eskişehir Kütahya and Sakarya were extremely experienced.
Mustafa Kemal and his friends tried to take some measures in order to meet the
needs of the military. In this study, the desertion events in and around
Bilecik and the measures taken against it will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Bilecik, Söğüt, desertion, independence tribunals, death sentence

Milli Mücadele Yıllarında Bilecik’te Yaşanan Firar Olayları

Öz

Savaş dönemleri
asayiş problemlerinin fazlaca yaşandığı dönemler olmuştur. Buna bağlı olarak
ordu içerisinde de firar olayları en temel sorunlardan biri haline gelmiştir.
20. Yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı Devletinin içerisinde bulunduğu zor
şartlar, uzun soluklu savaşları körüklemiş dolayısıyla Türk ordusu fazlasıyla
yıpranmıştır. Bunun doğal bir sonucu olarak da ordu içerisinde firar olayları
bir hayli artmıştır. Özellikle I. Dünya Harbinde İttihatçılar ordudan
firarların önüne geçmek ve orduyu ayakta tutabilmek amacıyla idam cezasına
çarptırmak gibi caydırıcı cezalar uygulamıştır. Milli Mücadele hareketinin
başlarında ise Osmanlı ordusu terhis edildiği için yeni bir ordunun kurulması
elzem hale gelmiştir. Düzenli ordu olarak ifade edilen bu ordunun kurulması ve
ayakta tutulabilmesi de son derece güç olmuştur. Özellikle Bilecik ve
çevresinde ilk tohumları atılan düzenli ordu kurma çalışmaları ve sonrasında bu
coğrafyada yaşanan İnönü, Eskişehir Kütahya ve Sakarya Muharebeleri esnasında
firar olayları fazlaca yaşanmıştır. Mustafa Kemal ve arkadaşları ise ordunun
asker ihtiyacını karşılamak amacıyla bazı tedbirler almaya çalışmıştır. Bu
çalışmada Bilecik ve çevresinde yaşanan Firar olayları ve bunu karşı alınan
önlemler ele alınacaktır.    

Anahtar Kelimeler

Bilecik, Söğüt, Firar, İstiklal Mahkemeleri, İdam

Kaynakça

• ATASE Arşv. İSH. Kol. 1240, 56aa. ATASE Arşv. İSH. Kol. 1240, G:56, B:56-aa. ATASE Arşv. İSH. Kol. 1240, G:56, B:56-aaa. ATASE Arşv. İSH. Kol. K:1062, G:20, B:20–47. ATASE Arşv. İSH. Kol. K:567, G:82, B:82–2. ATASE İSH, K:567, G:82, B:82–1, BOA. DH. EUM. AYŞ, D:61, B:35. Cebesoy, Ali Fuat, Milli Mücadele Hatıraları, Temel Yayınları, İstanbul, 2000. Devecioğlu, Celal, İstiklal Savaşında Bilecik, Yayınlanmamış hatıra, 1993. Sorguç, Erdoğan, Yd. P. Tğm. İbrahim Sorguç’un Anıları (İstiklal Harbi Hatıratı) İzmir, 1996. Aybars, Ergün, İstiklal Mahkemeleri, Doğan Kitapçılık, İstanbul, 2014. Akın, Rıdvan, TBMM Devleti, iletişim Yayınları, İstanbul, 2001. Bilgin, Taner, Milli Mücadele Döneminde Bilecik, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Yayınları, Bilecik, 2015. TBMM GCZ. C.1, 5 Temmuz, 1336:87. TBMM GCZ. C.1, 5 Temmuz, 1336:88. TBMM ZC. C.22, D.1, İç. 3, 29 Temmuz 1338: 65–66. TBMM ZC. C.3, D.1, İçt.1, 02.09. 1336: 490–497. TBMM ZC. C.4, D.1, İç.1, 18.09.1336: 192 TBMM ZC. C.4, D.1, İç.1, 23.09.1336: 289. TBMM ZC. C.5, D.1, İç.1, 25.10.1336: 195. TBMM ZC. C.7, D.1, İç.1, 08.01.1337: 21. TBMM ZC. C.7, D.1, İç.1, 29.12.1336: 72–73.