Sûfîlerin Davet Metodu

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 12, 101 - 117, 15.06.2020

Sevda Aktulga Gürbüz

https://doi.org/10.5281/zenodo.3894550

Öz

İnsanlığın kurtuluşu olan İslâm’ın temsilcileri olan peygamberler aracılığıyla gerçekleştirdiği ilâhî davet, hükme uygun olarak kavimlerinin bireylerini her zaman tefekküre yönlendirme, insanları aklını kullanan bireyler olarak inanmaya sevk etme şeklinde şeklinde seyir izlemiştir. Özellikle Hz. Muhammed’in (s.a.v.) uyguladığı; kişinin eğitim seviyesi, psikolojisi ve anlama ufkunu dikkate alarak dil ve üslûplarında olgunluk içerindeki davet yöntemini sûfîler de şîar edinerek İslâm’ın dünyanın dört bir yanına ulaşmasına katkılarda bulunmuşlardır. Özellikle sonraki dönemlerde müesseseleşen tarikatlar kanalıyla tasavvuf ehli, Hakk’ı ve halkı sevme, Rikkatli olma, halk için çalışma, Hakk’a bağlı ve sadık olma, İmanın bütün hakikatlerine vakıf olma ve Allah’a bütün mevcudiyeti ile teslim olma bilinciyle davetlerini tatbik etmişlerdir. Sûfîlerin “neyi ne ölçüde ve hangi yöntemle davet etmek gerekir?” sorusuna Kur’ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamber’in (s.a.v.) metodlarına binâen cevaplarını ve etkilerini aktarmak önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Hz. Peygamber, Davet, Sûfi, Tarikat

Invitation Method of Sufis

Öz

The representatives of Islam, the salvation of humanity, followed the divine invitation by the way of the prophets, directing the people of their tribes to contemplation in accordance with the provision and encouraging people to belive as inviduals who use their mind. İn particular, taking into consideration the educational level, psychology and understanding horizon of the Muhammed, the sufis, who have adopted the invitation method in maturity in their language and style, have contributed to the reach of Islam all over the World. Especially in the later periods, the sufi people by the way of the religious order loving the right and the people, being attentive, working for the people, being true and loyal to the right, being aware of the all the truths of faith and surrending to God with all presence of the invitations have enforced. It is important to convey the answers and influences of the question of sufis about “what and to what extent and by which method should invite? By the virtue of Quran and Muhammed’s methods . 

Anahtar Kelimeler

Invitation, Sufi, Tariqat, Quran, Muhammed

Kaynakça

• Aşkar, Mustafa. “Ahmed Yesevi ve Tasavvuf Anlayışı”. Diyanet İlmi Dergi. 29/4 (Ekim-Kasım-Aralık 1993),49-62.
• Aydın, M. Şevki. İslâm'da İnsan Modeli ve Hz. Peygamber Örneği. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
• Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin. Şuabu’l-İman. Beyrût: y.y. ,1411/1990.
• Ceylan, Semih. Türkiye’de Tarikatlar( Tarih-Kültür). İstanbul: İsam Yayınları, 2015.
• El-Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebi Bekr. el-Camiu li-ahkami’l-Kur’ân. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1427/2006.
• Emre, Yunus. Dîvân-ı Yûnus Emre. WWW.ekitap.kulturturizm.gov.tr. Erişim Tarihi: 21.06.2019.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed. İhyâu ulûmi’d-dîn, Kâhire: y.y. , 1388/1968.
• Gül, Ahmet. "Toplumun Dini Yönden Aydınlatılması". I. Din Şurası (1-5 Kasım 1993). 1/358-366. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1995.
• Gündüz, İrfan. Osmanlılarda Devlet Tekke Münâsebetleri. İstanbul: y.y. ,1984.
• Gümüşoğlu, Hasan. “İmâm-ı Rabbânî’nin Tecdid Hareketinde Ehl-i Sünnet İtikadının Önemi”. FÜİFD 18/2 (Elazığ, 2013),17-44
• Haccâc, Müslim b. , Sahîhi Müslîm. tah. Nezir b. Muhammed el-Fariyabî Ebû Kuteybe. b.y. : Dâru Tayyibe, 1427/2006.
• Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. Ankara: y.y. , 2003.
• Hücvirî, Ebû Hasan Ali b. Osman. Keşfu’l-Mahcûp. Kâhire: Meclisî Â’la es-Sakafî, 1428/2007.
• İbn Fâris, Ebu’l-Huseyn Ahmed. Mu’cemu’l mekâyis fi’l-luğa. thk. Abdusselam Muhammed Harun. b.y. : Dâru’l-Fikr,1400/1979.
• İbn Hişam. es-Sîret-i İbn-i Hişam Tercemesi. ter. Hasan Ege. İstanbul: Kahraman Yayınları, 1427/2006.
• İbn Mâce. es-Sünen. neş. M. Fuâd Abdülbâkī. Kâhire: Dâru İhyâ, 1430/2009.
• İbn Manzur. Lisânu’l-Arab. tah. Abdullah Ali Kebir ve Heyet. Kâhire: Dâru’l-Meârif,1400/1979.
• Kavas, Ahmet. “Orta Afrika Cumhuriyeti”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/388-389. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Kavak, Abdulcebbar. “Anadolu’daki İrşad Merkezlerinden Nehrî Tekkesinin Osmanlı Rus Savaşlarındaki Olumlu Katkıları”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 3/6 (2015).103-123.
• Keleş, Ahmet. “Hz. Muhammed (a.s.)’in Toplum İçindeki Her Seviyede İnsan İle Mükemmel İlişki Kurma Özelliği ve Örnekliği”. İslâmî İlimler Dergisi Yayınları. (Ekim, Çorum, 2007). 455-461.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş & Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2009.
• Kuşeyrî, Abdulkerim b. Hevazin. er-Risâle. tah. Muhammed b. Şerîf. Kahîre: Dâru’ş-Şu’b, 1410/1989.
• Nasr, Seyyid Hüseyin. Tasavvufî Makaleler. çev. Sadık Kılıç. İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
• Rûmî, Mevlâna Celaleddin. Meclis-i Seb’a. tah. Nuri Şimşekler. b.y.: ys. , ts.
• Schimmel, Annemaria. Tasavvufun Boyutları. ter. Ender Gürol. İstanbul: Adam Yayınları, 1982.
• Özel, Ahmet Murat. “Şâzeliyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/385-387. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Özköse, Kadir. Tasavvuf El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Öztürk, Yaşar N. Kur’an ve Sünnete Göre Tasavvuf. İstanbul: Yeni Boyut Yayınları,1990.
• Öztürk, Yaşar N. Tasavvufun Rûhu ve Tarîkatler. İstanbul: Sidre Yayıncılık, 1988.
• Râzî, Fahreddin. Mefâtihu’l-Gayb. b.y. : Daru’l-Fikr,1402/1981.
• Sancaklı, Saffet. “Değişen ve Gelişen Toplumsal Hayatta Din Hizmetlerini Yürütenlerin Misyonu ve Nitelikleri”. I. Din Hizmetleri Sempozyumu. (3-4 Kasım). 2/ 345-371. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Sarıcık, Murat.“Ebû Mahzûre”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/179-180. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Sunar, Cavit. Ana Hatlarıyla İslâm Tasavvuf Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi,1978.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dili Kur’ân Dili. İstanbul: Umut Matbaacılık, ts.
• Yılmaz, Ömer. “Avrupa Birliği Sürecinde Dini Kimliğin Korunmasında Tasavvuf Disiplinine Duyulan İhtiyaç”. Tasavvuf. sayı: 19 (Ankara,2007). 187-210.