Fundamental and Non-Fundamental Beliefs In Terms of Epistemic Architecture

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 20, 60 - 73, 15.06.2024

Mehmet Nuri Demir

https://doi.org/10.54893/vanid.1447133

Öz

In fundamental beliefs, in other words, in the internalist theory of knowledge, our beliefs are guaranteed by solid mental foundations, unshakable premises, epistemic principles and some reasons that lead to truth. However, in the theory of non-fundamental beliefs, that is, externalism, the conditions that guarantee knowledge are generally sought outside the mind. Now, in the epistemological sense, obtainingin formation by chance or situations that will eliminate error in information are not the kind of evidence or some principles present in the mind that foundationalists put forward; Cognitive resources such as perception, memory, introspection should also be taken into account in the expression of non-core beliefs. Accordingly, according to a non-foundationalist understanding of knowledge, belief is generally justifiedif it is the result of a reliable mental process such as standard perceptual processes, remembering states in terms of stored data, and introspection, and if there is nothing that weakens this reliable mental process. While the knowledge obtained based on basic beliefs is expressed with justified and perhaps even guaranteed true beliefs, reliable/causal cognitive and external processes are also taken into account in the transformation of non-basic beliefs in to knowledge. The importance of this study emerges as it aims to investigate the plausibility of fundamental and non-fundamental beliefs from the context of knowledge construction by investigating the issue from two dimension sand trying to produce a synthesis. In addition, it aims to justify both types of beliefs and secure knowledge within the framework of internalist and externalist theories of knowledge. Fundamental and non-fundamental belief forms have been described and partially compared within the framework of internalist and externalist understandings of knowledge, and this study has been prepared from a research and analysis perspective. The scope and limitation level of this study is related to the role of our beliefs in the construction of knowledge. While basic beliefs are expressed based on basic epistemic principles and solid mental foundations, non-basic beliefs are explained based on both cognitive and external sources such as perception, memory, introspection, experience and reliability. Th eproblematics of this study are generally about how basic and non-basic beliefs are distinguished and expressed, and which elements are used to guarantee knowledge. The study first tried to define and compare basic and non-basic beliefs. Afterwards, he tried to find solutions to the problems of this research by considering the relationship of both forms of belief with knowledge.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Fundamental Beliefs, Non-Fundamental Beliefs, Internalism, Externalism, Justification.

Epistemik Mimari Açıdan Temel ve Temel Olmayan İnançlar

Öz

Temel inançlarda, bir başka tabirle içselci bilgi teorisinde, sağlam zihinsel dayanaklar, sarsılmaz öncüller, epistemik ilkeler ve doğruluğa götüren bir kısım nedenler ile inançlarımız teminat altına alınmıştır. Ancak temel olmayan inançlar, yani dışsalcılık teorisinde ise bilgiyi teminat altına alan koşullar genel olarak zihin dışında aranır. Artık epistemolojik anlamda şans eseri bilgi elde etme veya bilgide yanılmayı bertaraf edecek durumlar tek başına temelcilerin öne sürdüğü çeşitten kanıtlar ya da zihinde mevcut bulunan bazı ilkeler değildir; algı, bellek içebakış gibi bilişsel kaynaklar da temel olmayan inançların ifadesinde hesaba katılmalıdır. Bu doğrultuda sadece temelci olmayan bir bilgi anlayışına göre inanç, genel manada, standart algısal süreçler, depolanmış veriler açısından hatırlama durumları ve içebakış gibi güvenilir bir zihinsel sürecin neticesi ise ve bu güvenilir zihinsel süreci zayıf düşüren hiçbir şey yoksa gerekçelendirilmiştir. Temel inançlara dayanılarak elde edilmiş bilgi, gerekçelendirilmiş hatta belki teminat altına alınmış doğru inançlar ile ifade edilirken, temel olmayan inançların bilgiye dönüşümünde güvenilir/nedensel bilişsel ve dışsal süreçler de hesaba katılmıştır. Bu çalışmanın önemi, konuyu iki boyuttan araştırarak ve bir sentez üretmeye çalışarak bilginin inşası bağlamından temel ve temel olmayan inançların makuliyetini araştırmayı amaçlamasıyla ortaya çıkmaktadır. Ayrıca içselci ve dışsalcı bilgi teorileri çerçevesinde her iki inanç çeşidinin de gerekçelendirilebilmesini ve bilginin teminat altına alınmasını amaç edinmiştir. Temel ve temel olmayan inanç biçimleri, içselci ve dışsalcı bilgi anlayışları çerçevesinde betimlenerek kısmi olarak karşılaştırılmış ve bu çalışma bir araştırma ve inceleme perspektifi çerçevesinden hazırlanmıştır. Bu çalışmanın kapsamı ve sınırlılık düzeyi inançlarımızın bilginin inşasındaki rolü ile ilişkilidir. Temel inançlar temel epistemik ilkelere, sağlam zihinsel dayanaklara dayalı olarak ifade edilirken, temel olmayan inançlar, algı, bellek, içebakış, deneyim ve güvenirlik gibi gerek bilişsel gerekse de dışsal kaynaklara dayanarak açıklanmıştır. Bu çalışmanın problematikleri, genel olarak temel ve temel olmayan inançların birbirinden nasıl ayırt edilerek ifade edildiği, bilgiyi garanti altına almak için hangi unsurların kullanıldığı üzerinedir. Çalışma öncelikle temel ve temel olmayan inançları tanımlayarak karşılaştırmaya çalışmıştır. Sonrasında ise her iki inanç biçiminin de bilgiyle ilişkisini ele alarak bu araştırmanın problemlerine çözüm bulmaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Temel İnançlar, Temel Olmayan İnançlar, İçselcilik, Dışsalcılık, Gerekçelendirme

Kaynakça

• Baç, Murat. Epistemoloji. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2011.
• Başdemir, Hasan Yücel. “Bilginin Mimari Yapısı”. Ankara Üniversitesi Açık Ders Malzemeleri. Erişim 4 Mart 2024. https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=5372
• Başdemir, Hasan Yücel. Çağdaş Epistemolojide Bilginin Tanımı Sorunu. Çorum: Hititkitap Yayınları, 2011.
• Batak, Kemal. “Epistemik İçselcilik ve Dışsalcılık”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (2008), 39-84.
• Beyter, Tamer. “Reformcu Epistemoloji ve Tanrı İnancı”. Öncül Analitik Felsefe. Erişim 4 Mart 2024. https://onculanalitikfelsefe.com/reformist-epistemoloji-ve-tanri-inanci-taner-beyter/
• Beyter, Tamer. “Temel İnançlar”. Evrim Ağacı. Erişim 4 Mart 2024. https://evrimagaci.org/s/9272
• BonJour, Laurance. “İçselcilik ve Dışsalcılık”. çev. Hasan Yücel Başdemir & Nebi Mehdiyev. Oxford Epistemoloji. ed. Paul K. Moser. 223-243. Ankara: Adres Yayınları, 2009.
• BonJour, Laurence. The Structure of Empirical Knowledge. Cambridge, Massachusetts and London, England: Harvard University Press, 1985.
• Cevizci, Ahmet. Paradigma Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2005.
• Chisholm, Roderic. Theory of Knowledge. New Jersey: Prentice-Hall, Inc. Third Edition, 1989.
• Chisolm, Roderick. The Foundations of Knowing, The University of Minnesota Press, 1982.
• Çelebi, Vedat. “Gettier Vakalarında İçselci ve Dışsalcı Gerekçelerin Yeterliliğinin Değerlendirilmesi”. Sosyal Bilimler Güncel Araştırmalar Dergisi, 6/2 (2016), 201-218.
• Demir, Mehmet Nuri. Alvin Ira Goldman’da Sosyo-Epistemik İnşa Süreçleri, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi, 2023.
• Descartes, Rene. Yöntem Üzerine Konuşma. çev. Murat Erşen. İstanbul: Say Yayınları, 1. Baskı, 2015.
• Didier, Jean. John Locke. çev. Atakan Altınörs. İstanbul: Paradigma Yayıncılık, 2009.
• el Farabi, Ebu Nasr. Kitâbu’l Burhan, çev. Ömer Türker, Ömer Mahir Alper. İstanbul: Klasik Yayınları, 2008.
• Gettier, Edmund L. “Is Justified True Belief Knowledge?”. Published by: Oxford University Press, 23/6 (Jun, 1963), 121-123.
• Goldman, Alvin Ira. ”Why Social Epistemology Is Real Epistemology”, In Social Epistemology: Essential Readings, edited by Alvin I. Goldman, (Oxford University Press: USA, 2012), 1-15.
• Goldman, Alvin Ira. Pathwaysto Knowledge: Private and Public. New York: Oxford UniversityPress, 2002.
• Goldman, Alvin Ira. “What is Justified Belief?”.Justification and Knowledge: New Studies in Epistemology. ed. George S. Pappas. 1-25. Boston: D.Reidel Publishing Company, 1979.
• Lemos, Noah. An İntroductionto The Theory of Knowledge. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
• Plantinga, Alvin. Faith and Rationality: Reason and Belief in God. ed. Alvin Plantinga & Nicholas Wolterstorff, Notre Dame: University of Notre Dame Press, 1991.
• Pritchard, Duncan. Whatİs This Thing Called Knowledge? UK: Routledge, 2nd edition, 2013.
• Rakova, Marina. Philosophy of Mind AZ. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2006.
• Sosa, Ernest. Epistemic Justification: Internalism vs. Externalism, Foundations vs. Virtues. ed. Laurance Bonjour and Ernst Sosa. USA: Blackwell Publishing, 2003.
• Yanık, Musa. “Epistemik Güvenilircilik ve Alvin Plantinga’da Tanrı İnancının Güvenilirliği Sorunu”. Din ve Felsefe Araştırmaları 3/6 (2020), 181-208.