Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Profesyonellik Düzeylerinin Tıbbi Hata Yapma Eğilimine Etkisi: Manisa Örneği

Yıl 2023, , 136 - 146, 30.08.2023

Nihal Münger , Emel Yılmaz

https://doi.org/10.52976/vansaglik.1219895

Öz

Amaç: Araştırma XXX İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı kamu hastanelerindeki cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin profesyonellik düzeylerinin tıbbi hata yapma eğilimine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki bu araştırmaya 782 hemşire dahil edilmiştir. Veriler, kişisel bilgi Formu, Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri ve Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma öncesinde etik kurul izni alınmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve tek değişkenli analizler kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 35.64±7.61 yıldır. Araştırma grubunun ölçeklerden aldıkları puan ortalamaları sırası ile Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri:139.26±15.44, Hemşirelerin Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği:231.39±16.68’dir. Hemşirelerin Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği alt boyutlarından en yüksek puanı “ilaç ve transfüzyon uygulamaları” (87.41±6.41), en düşük ise “düşmeler” (22.20±2.65) alt boyutlarından aldığı belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırma sonucunda XXX ilinde cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin en fazla düşmeler ve iletişim alanında tıbbi hata yapma eğiliminde olduğu ve profesyonellik düzeyi arttıkça tıbbi hataya eğilimin azaldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Cerrahi hemşireliği, Profesyonellik, Tıbbi hata

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Sönmez, Özkan D. (2011). Mesleki profesyonellik ve bir meslek mensupları olarak hemşireler örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 237-259.
• Akgün Şahin Z, Kardaş Özdemir F. (2015). Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(3), 210-214.
• Alanazi FK, Sim J, Lapkin S. (2022). Systematic review: Nurses' safety attitudes and their impact on patient outcomes in acute-care hospitals. Nursing Open, 9(1), 30–43.
• Altıok HÖ, Üstün B. (2014). Profesyonellik: kavram analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 151-155.
• Avcı K, Aktan T. (2015). Bir sistem sorunu olarak tıbbi hatalar ve hasta güvenliği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 48-54.
• Barchielli C, Marullo C, Bonciani M, Vainieri M. (2021). Nurses and the acceptance of innovations in technology-intensive contexts: the need for tailored management strategies. BMC Health Services Research, 21(1), 639.
• Bari A, Khan RA, Rathore AW. (2016). Medical errors: causes, consequences, emotional response and resulting behavioral change. Pakistan Journal of Medical Science, 32(3), 523-528.
• Bişkin C, Cebeci F. (2018). Hastanede ilaç hatalarının önlenmesine yönelik hemşirelerin yaptığı uygulamalar: Sistematik derleme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(3), 203-217.
• Canatan H, Erdoğan E, Yılmaz, S. (2015). Hastanelerde yapılan tıbbi hataların türleri ve nedenleri üzerine bir araştırma: İstanbul ilinde özel bir hastane ile ilgili anket çalışması ve konuya ilişkin çözüm önerileri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(15), 82-89.
• Cao H, Song Y, Wu Y, Du Y, He X, Chen Y, et al. (2023). What is nursing professionalism? a concept analysis. BMC Nursing, 22(1), 34.
• Chu RZ. (2017). Preventing in-patient falls: The nurse's pivotal role. Nursing, 47(3), 24-30. Çelik Durmuş S, Yıldırım A. (2018). Hemşireler arası işbirliği. Journal of Health and Nursing Management, 5(3), 210-216.
• Çelik S, Ünal Ü, Saruhan S. (2012). Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin mesleki profesyonelliklerinin değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 20(3), 193-199.
• Demir Dikmen Y, Yorgun S, Yeşilçam N. (2014). Hemşirelerin tıbbi hatalara eğilimlerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 44–56.
• Dikmen Y, Karataş H, Gürol Arslan G, Ak B. (2016). The level of professionalism of nurses working in a hospital in Turkey. Journal of Caring Sciences, 5(2), 95–102.
• Er F, Altuntaş S. (2016). Hemşirelerin tıbbi hata yapma durumları ve nedenlerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(3), 132- 139.
• Erbil N, Bakır A. (2009). Meslekte Profesyonel Tutum Envanterinin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6, 290-302.
• Ersun A, Başbakkal Z, Yardımcı F, Muslu G, Beytut D. (2013). Çocuk hemşirelerinin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 29(2), 33-45.
• Farokhzadian J, Dehghan Nayeri N, Borhani F. (2018). The long way ahead to achieve an effective patient safety culture: challenges perceived by nurses. BMC Health Services Research, 18(1), 654.
• Gaffney TA, Hatcher BJ, Milligan R. (2016). Nurses' role in medical error recovery: an integrative review. Journal of Clinical Nursing, 25(7-8), 906-917.
• Güvenir Özpekin Ö, Erdim A. (2016). Ameliyathane hemşirelerinin mesleki profesyonelliklerinin intraoperatif bakım kalitesine etkisinin değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 8(4), 277-287.
• Heng H, Jazayeri D, Shaw L, Kiegaldie D, Hill AM, Morris ME. (2020). Hospital falls prevention with patient education: a scoping review. BMC Geriatrics, 20(1), 140.
• İşci N, Altuntaş S. (2019). Effect of professionalism level on tendency to make medical errors in nurses. Florence Nightingale Journal of Nursing, 27(3), 241-252.
• Kahriman İ, Öztürk H. (2016). Evaluating medical errors made by nurses during their diagnosis, treatment and care practices. Journal of Clinical Nursing, 25(19-20), 2884-2894.
• Kandemir A, Yüksel S. (2020). Cerrahi hemşirelerinin tibbi hata tutum ve eğilimlerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 23(2), 287-297.
• Karaca Sivkaya S, Şimşek Kara A. (2019). Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 7-14.
• Karadaş A, Kaynak S, Duran S, Ergün S. (2018). Hemşirelerin profesyonellik açısından değerlendirilmesi: Balıkesir örneği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 74-80.
• Karaman Özlü Z, Yayla A, Özer N, Gümüș K, Erdağı S, Kaya Z. (2015). Cerrahi hastalarda düșme riski. Kafkas Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 94–99.
• Karthikeyan M, Balasubramanian T, Khaleel MI, Sahl M, Rashifa P. (2015). A Systematic review on medication errors. International Journal of Drug Development and Research, 7(4), 009-011.
• Koyama AK, Maddox C-SS, Li L, Bucknall T, Westbrook JI. (2020). Effectiveness of double checking to reduce medication administration errors: a systematic review. BMJ Quality & Safety, 29, 595–603.
• Kronzer VL, Wildes TM, Stark SL, Avidan MS. (2016). Review of perioperative falls. British Journal of Anaesthesia, 117(6), 720-732.
• Liu J, Liu P, Gong X, Liang F. (2020). Relating medical errors to medical specialties: a mixed analysis based on litigation documents and qualitative data. Risk Management and Healthcare Policy, 13, 335–345.
• Metin B. (2018). Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği ve tıbbi hata (Malpraktis). Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(1), 76-78.
• Özata M, Altunkan H. (2010, 28 Nisan-01 Mayıs). Hemşirelikte Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeğinin geliştirilmesi ve geçerlik güvenirlik analizinin yapılması. (Poster Bildiriler Kitabı, 1: 417-419). II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, Ankara.
• Özen N, Onay T, Terzioğlu F. (2019). Hemşirelerin tıbbi hata eğilimlerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. HSP, 6(2), 283-292.
• Tarhan G, Kılıç D, Yıldız E. (2016). Hemşirelerin mesleğe yönelik tutumları ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 58, 411-416.
• WHO. (2012). Patient safety research a guide for developing training programmes. Switzerland: WHO Press. Woo MWJ, Avery MJ. (2021). Nurses' experiences in voluntary error reporting: An integrative literature review. International Journal of Nursing Sciences, 8(4), 453–469.
• Yavuz Karamanoğlu A, Gök Özer F, Tuğcu, A. (2009). Denizli ilindeki hastanelerin cerrahi kliniklerinde çalışan hemşirelerin mesleki profesyonelliklerinin değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi, 14(1), 12-17.