Socio-economic Importance of Sheep Breeding Farms in Ardahan Province

Yıl 2015, Cilt: 26 Sayı: 3, 141 - 146, 01.12.2015

Pınar Ayvazoglu Demir Serpil Adıgüzel Işık Erol Aydın Kemal Yazıcı Cemalettin Ayvazoğlu

Öz

The purpose of this study is showing the socio-economic structure of sheep rearing enterprises and determining and problems, some of the technical and financial parameters in Ardahan Province. The data used were collected from 66 sheep rearing farms heavily in the villages using stratified random sampling method and these farms were classified into three size groups as 1-50, 51-100 and 101-+ heads. The mean herd size was 74.2±7.3. A production period of small, medium and large scale enterprises, showed that the cost of Sheep Breeding, respectively, 6.365, 10.413, 14.278 TL. It was found that the average of 34.8% of the companies hire shepherd and pay average 2.480 TL seasonal. 45.5% of the manufacturers sell the obtained milk to the diary farm was determined. In this study shows that, manufacturers are suffering from low demand when selling both milk and sheep/lamb. As a result, despite the support and encouragement, the companies are not able to increase of capital and rationalization because many of them are small-scale familyrun enterprises and manufacturer's do not have any market and price guarantee against market conditions

Anahtar Kelimeler

Sheep Breeding, Economic importance, Cost, Ardahan

Ardahan İlinde Koyun Yetiştiriciliğinin Sosyo-Ekonomik Önemi

Öz

Bu çalışmanın amacı, Ardahan ilinde koyun yetiştiriciliği faaliyetinde bulunan işletmelerin sosyo-ekonomik özelliklerini ortaya koyarak sektöre ilişkin sorunlar ile bazı teknik ve finansal parametreleri belirlemektir. Araştırmanın materyalini yörede koyun yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı köylerden tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 66 adet işletmeden anket yoluyla toplanan veriler oluşturmuştur. Söz konusu işletmeler; 1-50, 51-100 ile 101 baş ve üstü koyun yetiştiren olmak üzere 3 gruba ayrılmış ve ortalama sürü büyüklüğü 74.2±7.3 baş olarak saptanmıştır. Çalışmada bir üretim döneminde koyunculuk faaliyet için yapılan toplam maliyetin küçük ölçekli işletmelerde 6.365 TL, orta ölçekli işletmelerde 10.413 TL ve büyük işletmelerde de 14.278 TL olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin ortalama %34.8’inin çoban tuttukları ve mevsimlik ortalama 2.480 TL ödedikleri saptanmıştır. Üreticilerin %45.5’inin elde ettiği sütü mandıralara sattığı belirlenmiş olup, yapılan çalışmada üreticilerin gerek sütü gerekse koyun/kuzu satarken talebin düşük olmasından şikayetçi oldukları görülmüştür. Sonuç olarak, işletmelerinin pek çoğunun küçük ölçekli aile işletmesi tarzında oluşu, pazar koşullarına karşı üreticinin pazar ve fiyat garantisinin olmaması nedeniyle, verilen destek ve teşviklere rağmen işletmelerin sermaye artırımına gidemediği ve rasyonelleşmediği söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Koyun Yetiştiriciliği, Ekonomik önemi, Maliyet, Ardahan

Kaynakça

• Açıl F (1977). Tarımsal ürün maliyetlerinin hesaplanması ve memleketimizde tarımsal ürün maliyetlerindeki gelişmeler. AÜ Ziraat Fak Yayın no:665, Şark Matbaası, Ankara.
• Akçapınar H, Ünal N, Atasoy F, Özbeyaz C, Aytaç M (2002). Karayaka ve Bafra (Sakız × Karayaka G1) koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü şartlarına uyum kabiliyeti. Lalahan Hay Araşt Enst Derg, 42,1, 11-24.
• Aksoy A, Yavuz F (2012). Çiftçilerin küçükbaş hayvan yetiştiriciliğini bırakma nedenlerinin analizi: Doğu Anadolu Bölgesi örneği. Anadolu Tarım Bil Derg, 27,2, 76-79.
• Aral S (1995). Konya’nın hayvancılık potansiyeli ve il kalkınmasındaki rolü. İAV, İstanbul.
• Bilginturan S, Ayhan V (2009). Burdur ili damızlık koyun ve keçi yetiştiriciler birliği üyesi koyunculuk işletmelerinin yapısal özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim Derg, 50,1, 1-8.
• Cevger Y (1997). Karaman ili kuzu besi işletmelerinde karlılık ve verimlilik analizleri. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 44, 277-290.
• Dellal İ, Keskin G, Dellal G (2002). GAP bölgesinde küçükbaş hayvan yetiştiren işletmelerin ekonomik analizi ve hayvansal ürünlerin pazara arzı. Proje no: TARP 2092, (1998-2001). Yayın No: 83, ISBN 975-407- 103-9, Ankara.
• Demir P, Derbentli Ö, Sakarya E (2012). Kars ilinde bulunan mandıraların etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 18,2, 169-176.
• DPT (2001). VIII Beş Yıllık Kalkınma Planı ÖİK Raporu. Ankara.
• Ertuğrul, M, Savas T, Dellal G, Taskın T, Koyuncu M, Cengiz F, Dağ B, Kocagül S, Pehlivan E (2010). Türkiye küçükbaş hayvancılığının iyileştirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, 11-15 Ocak 2010, 667-685, Ankara.
• Gevrekci Y, Ataç FE, Takma Ç, Akbaş Y, Taşkın T (2011). Koyunculuk açısından Batı Anadolu illerinin sınıflandırılması. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17,5, 755-760.
• Günaydın G (2009). Koyun yetiştiriciliğinin ekonomi politiği. UÜ Zir Fak Derg, 23,2, 15-32.
• Koyuncu E, Pala A, Savaş T, Konyalı A, Ataşoğlu C, Daş G, Ersoy İE, Uğur F, Yurtman İY, Yurt HH (2006). Çanakkale koyun ve keçi yetiştiricileri birliği üyesi keçicilik işletmelerinde teknik sorunların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim Derg, 47,1, 21-27.
• Özdamar K (2001). SPSS ile Biyoistatistik. 5th Edition, Kaan Kitabevi, Eskişehir, Türkiye.
• TÜİK. (2014). Hayvansal Üretim İstatistikleri, Canlı Hayvan Sayıları ve Hayvansal Ürünler. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1002
• Üresin ER (1936). Kars sütçülüğü hakkında tetkikler. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü. Sayı:14, Köyhocası Matbaası. Ankara.