YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINI BELİRLEYEN FAKTÖRLER VE GELİR GRUPLARINA GÖRE SEÇİLMİŞ ÜLKELERİN ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 1 - 28, 01.06.2022

Necla Kübra Gündüz , İbrahim Bicil

https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1052486

Öz

Kentleşme, sanayileşme, nüfus artışına bağlı olarak yaşanan ekonomik gelişmeyle birlikte enerji talebi artmaktadır. Artan enerji talebinin düşük maliyetli ve sürdürülebilir çevre hedefiyle uyumlu biçimde karşılanması konusunda çözüm yenilenebilir enerji yatırımlarına dayanmaktadır. Bu çalışmada yenilenebilir enerji yatırımlarını etkileyen faktörler Dünya Bankası sınıflamasına göre üst, üst orta ve düşük orta gelir grubunda yer alan ülkeler için değerlendirilmektedir. Her gelir grubundan seçilen ülkeler yenilenebilir enerji yatırımı konusundaki durumları bakımından ele alınmıştır. Araştırma neticesinde; yenilenebilir enerji teknolojisinin çoğu ülke için yeni olduğu, bilgi eksiklikleri, teknik personelin yetişememesi, teknolojinin uygulama alanlarının yetersizliği, toplumsal yatkınlık, kurumlar arası etkileşim, ekonomiye etkisi gibi pek çok önemli kriterlerde belirlediğimiz gruptaki ülkelerin birbirinden farklılık taşıyan yönleri olduğu tespit edilmiştir. Gelir düzeyine göre ülkelerin yenilenebilir enerji yatırımları konusunda avantaj ve dezavantajlarının farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji, Yenilenebilir Enerji Yatırımları, Yüksek Gelirli Ülkeler, Orta Gelirli Ülkeler, Düşük Gelirli Ülkeler

Kaynakça

• Arafah, W., Nugroho, L., Takaya, R. and Soekapdjo, S. (2018). Marketing Strategy For Renewable Energy Development In Indonesia Context Today. International Journal of Energy Economics and Policy, 181-186.
• Ares, E. (2016). BRIEFING PAPER- FIT and TARIFFS. House Of Commons Library.
• Arslan, F., & Uzun, A. (2017). Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Sosyal Kabul Boyutu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 95-116.
• Aslani, A., Naaranoja, M. and Zakeri, B. (2012). The Prime Criteria For Private Sector Participation İn Renewable Energy İnvestment İn The Middle East (Case Study: Iran). Renewable And Sustainable Energy Reviews, 16(4), 1977-1987.
• Ata Kılınç, N. (2015). The Impact Of Government Policies İn The Renewable Energy Investment: Developing A Conceptual Framework And Qualitative Analysis. Global Journal Of Management And Business Research , 67-81.
• Atar, N. (2010). Türk Mevzuatında Karbon Piyasalarını Etkileyebilecek Hükümler. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
• Batmaz, A. (2016). Investment Decısıon Makıng In Renewable Energy Investments. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bauwens, T. (2019). Analyzing The Determinants Of The Size of İnvestments by Community Renewable Energy Members: Findings and Policy İmplications From Flanders. Energy Policy, 841-852
• Bozkurt, A. U. (2008). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Enerji Verimliliği Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Britannica/Kenya. (2018, 04 13). Brittanica. 12.5.2020 tarihinde Brittanica\ Kenya: https://www.britannica.com/place/Kenya adresinden alındı
• Cheraghi, S., Choobchain, S. and Abbasi, E. (2019). Factors Affecting Decision-Making Process İn Renewable Energies Investment İn Agricultural Sector, Iran. Journal Of Agrikultural Science and Technology, 1673-1689.
• Çiftçi, M. (2015). Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Güneş Enerjisi Potansiyeli Ve Yerel Yönetimlerde Kullanımının Swot Analizi. Örnek: Bursa Gürsu Belediyesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Damuri, Y. R. and Atje, R. (2013). Investment Incentives for Renewable Energy: Case Study of Indonesia. The International Institute for Sustainable Development. https://www.iisd.org.
• Dan Chiras, The Homeowner’s Guide to Renewable Energy, New Society Publishers, Canada, 2006, p.233
• DEK. (2019). Dünya Enerji Konseyi Yenilenebilir Enerji Raporu. Dünya Enerji Konseyi.
• Demographic Yearbook (2018). – Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density. United Nations Statistics Division-2012.
• Detert, N. and Kotani, K. (2013). Real Options Approach To Renewable Energy İnvestments in Mongolia. Energy Policy, 136-150.
• Dinçer, F., Atik, İ., Yılmaz, Ş. ve Çıngı, A. (2017). Hidrolik Enerjisinden Yararlanmada Ülkemiz ve Gelişmiş Ülkerin Mevcut Durumlarının Analizi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 555-561.
• Döğerlioğlu Işıksungur, Ö. (2019). Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Üretiminin Geliştirilmesine Yönelik Düzenleyici Çerçeve. In: Kurochkin D., Shabliy E., Shittu E. (Eds) . Yenilenebilir Enerji., 159-179.
• Egli, F. (2020). Renewable Energy İnvestment Risk: An İnvestigation Of Changes Over Time And The Underlying Drivers. Energy Policy, 1-15.
• Elavarasan, R. M., Afridhis, S., Vijayaraghavan, R. R., Subramaniam, U. and Nurunnabi, M. (2020). Swot Analysis: A Framework For Comprehensive Evaluation Of Drivers And Barriers For Renewable Energy Development İn Significant Countries. Energy Reports, 1838-1864.
• EMO (2020). Elektrik Mühendisleri Odası, Türkiye’de Enerji Durum Raporu. https://www.emo.org.tr/ekler/d6b5c1730d04923_ek.pdf?tipi=41&turu=X&sube=0 adresinden alındı (15.11.2020)
• ENERJİ PORTALI (2020), https://www.enerjiportali.com/yenilenebilir-enerji-kaynaklari-destekleme-mekanizmasi-yekdem-nedir/ (12.04.2021)
• ETKB. (2019a, 11 1). Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 12 12, 2019 Tarihinde https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-ruzgar adresinden alındı
• ETKB. (2019b). Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 10 5, 2019 Tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-gunes adresinden alındı
• ETKB. (2019c). Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 5 1, 2020 Tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-biyokutle adresinden alındı
• Erat, S., Telli, A., Özkendir, O., & Demir, B. (2020). Turkey’s Energy Transition From Fossil Based To Renewable Up To 2030:Milestones, Challenges And Opportunities. Clean Technologies And Environmental Policy.
• Guild, J. (2019). The political and institutional constraints on green finance in Indonesia. (https://www.tandfonline.com/action/, Dü.) Journal of Sustainable Finance & Investment, 48-52.
• IRENA. (2020a, 09 30). Ülkelerin Kurulu Güç Kapasiteleri . 11 01, 2020 tarihinde INTERNATIONAL RENEWABLE ENERGY AGENCY: https://www.irena.org/Statistics/View-Data-by-Topic/Capacity-and-Generation/Country-Rankings adresinden alındı
• IRENA. (2020b). Kenya Enerji Profili. 8 1, 2020 tarihinde https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Africa/Kenya_Africa_RE_SP.pdf adresinden alındı
• IRENA. (2020c). Moğolistan'ın Enerji Profili. 8 5, 2020 tarihinde International Renewable Energy Acency: https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Asia/Mongolia_ Asia_RE_SP.pdf adresinden alındı
• IRENA. (2020d). Malezya'nın Enerji Profili. 8 6, 2020 tarihinde https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Asia/Malaysia_Asia_RE_SP.pdf adresinden alındı
• IRENA. (2020e). Endonezya'nın Enerji Profili. 8 5, 2020 tarihinde Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı: https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Asia/Indonesia_ Asia_RE_SP.pdf adresinden alındı
• IRENA. (2020f). Birleşik Krallık'ın Enerji Profili. 8.8.2020 tarihinde Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı: https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Europe/United %20Kingdom_Europe_RE_SP.pdf adresinden alındı
• IRENA. (2020g). Japonya'nın Enerji Profili. 8 9, 2020 tarihinde Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı: https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Asia/Japan_Asia_ RE_SP.pdf adresinden alındı
• IRENA. (2020h). Türkiye'nin Enerji Profili. 8 8, 2020 tarihinde Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı: https://www.irena.org/IRENADocuments/Statistical_Profiles/Eurasia/Turkey_ Eurasia_RE_SP.pdf adresinden alındı
• Lake Turkana Wind Power (2020). 11 5, 2020 tarihinde LAKE TURKANA WIND POWER: https://ltwp.co.ke/ adresinden alındı
• Leete, S., Xu, J. and Wheeler, D. (2013). Investment Barriers And İncentives For Marine Renewable Energy in the UK: An Analysis of İnvestor Preferences. Energy Policy, 866-875.
• Masini, A. and Menichetti, E. (2013). Investment Decisions in the Renewable Energy Sector: An Analysis of Non-Financial Drivers. Technological Forecasting And Social Change, 510-524.
• Mbzibain, A. (2012). The Effect Of Farmer Capacities, Farm Business Resources And Perceived Support Of Family, Friends and Associational Networks On İntentions to İnvest in Renewable Energy Ventures in the UK. International Journal Of Applied Behavioural Economics.
• Mirzania, P., Ford, A., Andrews, D., Ofori, G., & Maidment, G. (2019). The impact of policy changes: The opportunities of Community Renewable Energy projects in the UK and the barriers they face. Energy Policy, 1282-1296.
• MOFA,Ministry Of Foreign Affairs Of Japan, Japonya Dış İşleri Bakanlığı. Erişim Adresi https://www.mofa.go.jp/ Erişim Tarihi: 21.08.2021
• Mustapa, S. I., Peng, L. Y., & Hashim, A. H. (2010). Issues and Challenges of Renewable EnergyDevelopment: A Malaysian Experience. I. o. University (Dü.). içinde (s. 1-6). Chiang Mai: PEA-AIT International Conference on Energy and Sustainable Development: Issues and Strategies.
• Nikkei Assia. (2019, 06 12). Nikkei Assia. 11 26, 2020 tarihinde Nikkei Assia Web Sitesi: https://asia.nikkei.com/Spotlight/Environment/Japan-to-overhaul-renewable-energy-system-in-bid-to-lower-prices adresinden alındı
• OFGEM. (2016). Office of Gas and Electricity Markets. 11 16, 2020 tarihinde OFGEM: https://www.ofgem.gov.uk/ adresinden alındı
• Özbuğday, F. C. (2016, Mayıs). Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırımları İçin Risk Algısı. 6. Ankara, Türkiye.
• Özdamar, A. (2000). Dalga Enerjisinden Elektrik Enerjisi Eldesi Üzerine Bir Araştırma: Çeşme Örneği. Su Ürünleri Dergisi, C.17, S.12, 201-213
• Özer, Y. E. (2016). Türkiye’nin Yenilenebilirve Temiz Enerji Konusunda Abd, Çin Ve Avrupa Birliği İle Karşılaştırmalı Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 137-156.
• Polzin, F., Egli, F., Steffen, B. and Schmidt, T. S. (2019). How Do Policies Mobilize Private Finance For Renewable Energy?—A Systematic Review With An İnvestor Perspective. Applied Energy, 1249-1268.
• Pueyo, A. (2018). What constrains renewable energy investment in Sub-Saharan Africa? World Development, 85-100.
• Reise, C., Musshoff, O., Granoszewski, K. and Spiller, A. (2012). Which Factors İnfluence The Expansion Of Bioenergy? An Empirical Study Of The İnvestment Behaviours Of German Farmers. Ecological Economics, 133-141.
• Şeker, A. (2016). Yenilenebilir Enerji, Türkiyede Yenilenebilir Enerji Potansiyeli Ve Yeşil Pazarlama Ve Yenilenebilir Enerjinin Pazarlanması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 809-828.
• Terzi, N. ve Suren, A. (2016). Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Moğolistan. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 92-102.
• T.C.Dış İşleri Bakanlığı. (2016, 10 5). T.C. Dış İşleri Bakanlığı. 11 12, 2020 Tarihinde Dış İşleri: http://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa adresinden alındı
• T.C.RESMİ GAZETE. (2005). 5346 Sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun, Resmi Gazete, (10/5/2005 Tertip 5, Cilt 44)
• The World Bank (2020). 10 13, 2020 tarihinde Dünya Bankası Web Sitesi: https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519-world-bank-country-and-lending-groups adresinden alındı
• Ulusoy, A., & Daştan Bayraktar, C. (2018). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Vergisel Teşviklerin Değerlendirilmesi. Emek ve Toplum, 123-160.
• Yang, X., He, L., Xia, Y. and Chen, Y. (2019). Effect Of Government Subsidies On Renewable Energy İnvestments: The Threshold Effect. Energy Policy, 156-166.
• Yılmaz O. ve Hotunluoğlu H. (2015). Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Teşvikler ve Türkiye. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 2, Sayı 2, 74-97.
• Yılmaz, Ş. (2020). Dünyada ve Türkiye’de Birincil Enerji Arzı. Türkiye’nin Enerji Görünümü 2020 Oda Raporu, Ankara: TMMOB Oda Raporları,
• Zhu, B., Zhang, W., Du, J., Zhou, W., Qui, T. and Li, Q. (2011). Adoption Of Renewable Energy Technologies (Rets): A Survey On Rural Construction İn China. Technology İn Society, 223-230.