SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ YÖNETİMİ İÇİN BWM YÖNTEMİ İLE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Sayı: 2, 95 - 110, 29.04.2021

Sezi Bilgiç , Belkız Torğul , Turan Paksoy

https://doi.org/10.51551/verimlilik.663721

Cited By: 5

Öz

Amaç: Tüm dünyada artan enerji gereksinimiyle, mevcut durumdaki kaynakların önümüzdeki yıllarda tükenmesi öngörüldüğünden enerji sürdürülebilirliğinin sağlanması için yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi giderek artmaya başlamıştır. Bu çalışmada, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak üzere artan enerji talebinin karşılanması için yapılacak olan enerji kaynak yatırımlarının daha az maliyetle, daha temiz kaynaklar ile planlanmasının önemi doğrultusunda, özel bir enerji şirketi için İç Anadolu Bölgesi’nde yatırım yapmak üzere en uygun olan yenilenebilir enerji kaynağını belirlemek amaçlanmıştır.

Yöntem: Yenilenebilir enerji kaynak yatırım planlamasında etkili olan tüm kriterler araştırılarak Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden En İyi En Kötü Yöntemi (Best Worst Method-BWM)
ile yenilenebilir enerji kaynaklarının değerlendirmesi yapılmıştır.

Bulgular: Uygulamada kullanılan BWM’nin bu tür problemleri çözmek için güvenilir ve hızlı sonuç verdiği doğrulanarak yatırım için güneş enerjisinin en iyi yenilenebilir enerji alternatifi olduğu tespit edilmiştir.

Özgünlük: Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynakları konusunda çalışan karar vericilere destek olacak bir uygulama olmasının yanı sıra farklı, yeni bir çözüm yöntemi (BWM) kullanılarak çözülmesiyle de literatüre katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, Enerji Kaynakları, En iyi En Kötü Yöntem (BWM), Sürdürülebilir Enerji, Yenilenebilir Enerji.

EVALUATION of RENEWABLE ENERGY RESOURCES with BWM for SUSTAINABLE ENERGY MANAGEMENT

Öz

Purpose: Renewable energy sources have started to increase in importance in order to ensure the sustainability of energy, since the current resources are projected to be depleted in the coming years with the increasing energy requirement all over the world. In this study, it is aimed to determine the most suitable renewable energy source for a private energy company to invest in the Central Anatolia region, in line with the importance of planning energy resource investments to meet the increasing energy demand with less cost and cleaner resources in order to ensure environmental sustainability.

Methodology: All the criteria effective in renewable energy resource investment planning are investigated and renewable energy resources are evaluated with the BWM, one of the multi-criteria decision making methods.

Findings: It is verified that the BWM method used in the study gives reliable and fast results to solve such problems and determined that solar energy is the best renewable energy alternative for the investment.

Originality: In addition to being an study that will support decision makers working on renewable energy resources in our country, it is expected to contribute to the literature by solving it using a different, new solution method (BWM).

Anahtar Kelimeler

Multi-Criteria Decision Making Methods, Energy Resources, Best Worst Method, Renewable Energy, Sustainable Energy.

Kaynakça

• AHMAD, S. ve TAHAR, R. M. (2014), Selection of Renewable Energy Sources for Sustainable Development of Electricity Generation System Using Analytic Hierarchy Process: A Case of Malaysia, Renewable Energy, 63, 458-466, DOI: 10.1016/j.renene.2013.10.001.
• AFGAN, N. H. ve CARVALHO, M. G. (2002), Multi-Criteria Assessment of New and Renewable Energy Power Plants, Energy 27, 739-755.
• AKASH, B. A., MAMLOOK, R. ve MOHSENA, M. S. (1999), Multi-Criteria Selection of Electric Power Plants Using Analytical Hierarchy Process, Electric Power Systems Research, 29-35.
• AMER, M. ve DAİM, T. U. (2011), Selection of Renewable Energy Technologies for a Developing County: A Case of Pakistan, Energy for Sustainable Development Portland State University, Portland, USA, 420-435.
• ARIKAN KARGI, V. S. ve AYDIN, Z. B. (2017), Bulanık AHP Yönteminin Yenilenebilir Enerji Alternatiflerinin Seçiminde Kullanılması: Bursa Örneği, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 55, 60-74.
• ATICI, K. B. ve ULUCAN, A. (2009), Enerji Projelerinin Değerlendirilmesi Sürecinde Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımları ve Türkiye Uygulamaları, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27 (1): 161-186.
• AYAN, T. Y. ve PABUÇCU, H. (2013), Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yatırım Projelerinin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3): 89-110.
• AYÇİN, E. ve ARSU, T. (2019), CODAS ve Entropi Yöntemleri İle Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Düzey 1 Bölgelerine Göre İncelenmesi, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7 (18), 425-447.
• BASAR, H. B. (2011), Enerji Santrallerinin Çok Kriterli Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• BÜYÜKÖZKAN, G. ve GÜLERYÜZ, S. (2017), Evaluation of Renewable Energy Resources in Turkey Using an Integrated MCDM Approach with Linguistic Interval Fuzzy Preference Relations, Energy, 123, 149-163, DOI: 10.1016/j.energy.2017.01.137.
• DOĞAN, H. ve ULUDAĞ, A. S. (2018), Yenilenebilir Enerji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Uygun Tesis Yeri Seçimi: Türkiye’de Bir Uygulama, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14 (2), 157-180.
• ERDOĞAN, M. (2013), Enerji Alternatiflerinin Bulanık Çok Ölçütlü Değerlendirilmesi ve Türkiye İçin Bir Yol Haritası, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• GÜLENÇ, F. İ. ve BİLGİN AYDIN, G. (2010), Yatırım Kararları İçin Bir Model Önerisi: AHP Yöntemi, 9 (34), 97-107.
• IŞILDAR, A. (2018), Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Katı Atık Bertaraf Yöntemi Seçimi, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• KABIR, A. B. M. Z. ve SHIHAN, S. M. A. (2003), Selection of Renewable Energy Sources Using Analytic Hierarchy Process, International Symposium on Analytic Hierarchy Process ISAHP, Bali, Endonezya, 267-276.
• KAHRAMAN, C., KAYA, İ., ve CEBİ, S. (2009), A Comparative Analysis for Multiattribute Selection Among Renewable Energy Alternatives Using Fuzzy Axiomatic Design and Fuzzy Analytic Hierarchy Process, Energy, 34 (10), 1603-1616.
• KARAASLAN, A. ve AYDIN, S. (2020), Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34 (4), 1351-1375.
• KISA, A. C. G. (2021), TR83 Bölgesinde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının CRITIC Tabanlı Gri İlişkisel Analiz Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, DOI: 10.5505/pajes.2021.99389.
• KARACA, C. ve ULUTAŞ, A. (2018), Entropi ve Waspas Yöntemleri Kullanılarak Türkiye İçin Uygun Yenilenebilir Enerji Kaynağının Seçimi, Ege Akademik Bakış, 18 (3), 483-494.
• KÖNE, A. Ç. ve BÜKE, T. (2007), An Analytical Network Process (ANP) Evaluation of Alternative Fuels for Electricity Generation in Turkey, Energy Policy, 35 (10), 5220-5228.
• LEE, H. C. ve CHANG, C. T. (2018), Comparative Analysis of MCDM Methods for Ranking Renewable Energy Sources in Taiwan, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 92, 883–896, DOI: 10.1016/j.rser.2018.05.007.
• MADHURI, Y. S. ve HIWARKAR, A. D. (2017), Selection of Appropriate Renewable Energy Resources for Uttar Pradesh by Using Analytical Hierarchy Process (AHP), International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology 6 (2), 2580-2587.
• NIGIM K., MUNIER N. ve GREEN, J. (2004), Pre-Feasibility MCDM Tools to Aid Communities in Prioritizing Local Viable Renewable Energy Sources, Renewable Energy, 29 (11), 1775-1791.
• ÖNÜT, S., TUZKAYA, U. R. ve SAADET, N. (2008), Multiple Criteria Evaluation of Current Energy Resources for Turkish Manufacturing Industry, Energy Conversion and Management, 49 (6), 1480-1492.
• ÖZCAN, E. C., ÜNLÜSOY, S. ve EREN, T. (2017), ANP ve TOPSIS Yöntemleriyle Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi, Konya Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ISSN: 2147-9364 (Electronic), 204-216.
• PETROL, http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Petrol , (Erişim Tarihi: 18.05.2018).
• REZAEI, J. (2015), Best-Worst Multi-Criteria Decision-Making Method, Omega, 53, 49-50, DOI: https://doi.org/10.1016/j.omega.2014.11.009.
• REZAEI, J. (2016), Best-Worst Multi-Criteria Decision-Making Method: Some Properties and a Linear Model, Omega, 64, 126-130, DOI: https://doi.org/10.1016/j.omega.2015.12.001.
• REZAEI, J. (2019), Best Worst Method, http://bestworstmethod.com, (Erişim Tarihi: 13.03.2019).
• SAĞIR, H. ve DOĞANALP, B. (2016), Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Perspektifinden Türkiye İçin Enerji Kaynakları Değerlendirmesi, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11, 234-256.
• SIKSNELYTE, I., ZAVADSKAS, E. K., STREIMIKIENE, D. ve SHARMA, D. (2018), An Overview of Multi-Criteria Decision-Making Methods in Dealing with Sustainable Energy Development Issues, Energies, 11 (10), 2754.
• TOLGA, A. Ç. ve TURGUT, Z. K. (2018), Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Santrallerinin Bulanık TODIM Yöntemiyle Değerlendirilmesi, Alphanumeric Journal, 6 (1), 49-68.
• TOPCU, Y. I. ve ULENGİN, F. (2004), Energy for The Future: An Integrated Decision Aid for the Case of Turkey, Energy, 137-154.
• TSOUTSOSA, T., DRANDAKI, M., FRANTZESKAKI, N., IOSIFIDISA, E. ve KIOSSESA I. (2009), Sustainable Energy Planning by Using Multi-Criteria Analysis Application in the Island of Crete, Energy Policy, 1587-1600.
• WANG, B., KOCAOĞLU, D. F., DAİM, T. U. ve YANG, J. (2010), A Decision Model for Energy Resource Selection in China, Energy Policy, 7130-7141.