İŞ İLGİSİZLİĞİ ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE FORMU: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Sayı: 3, 529 - 538, 30.07.2022

Zeynep Öznur Ergin , Gözde Tekbaş , Seher Balcı Çelik

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1017631

Öz

Amaç: Bu çalışmada Schmidt ve diğerleri (2017) tarafından geliştirilen İş İlgisizliği Ölçeğini Türkçe’ye uyarlayarak, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmaktadır.

Yöntem: Çalışmada yarı zamanlı veya tam zamanlı bir işte çalışan 224 katılımcı ile yapı geçerliği ve güvenirlik çalışmaları yapılmış, 120 katılımcı ile ayırt edici geçerliği test edilmiştir. Dilsel geçerlik çalışması için, Pearson korelasyon analizi ve bağımlı örneklemler t testi kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak iş ilgisizliği ölçeği, iş tatmini ölçeği ve araştırmacılar tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır.

Bulgular: Geçerlik çalışması kapsamında yürütülen doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin iki faktörlü yapısının doğrulandığı görülmüştür. Ayırt edici geçerlik çalışması için İş Tatmini Ölçeği kullanılmış ve İş İlgisizliği alt ölçekleri ile İş Tatmini Ölçeği arasında negatif yönde ve önemli bir ilişki bulunmuştur. Ölçeğin güvenirlik çalışmaları kapsamında, Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı, ölçeğin bütünü için 0,92; ilgisiz düşünce için 0,92 ve ilgisiz eylem için 0,85 bulunmuştur. Bulgular, İş İlgisizliği Ölçeğinin çalışma hayatında yer alan bireylerin işe yönelik tutumlarını değerlendirmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ve Türk kültüründe kullanılabileceğini ortaya koymuştur.

Özgünlük: Alan yazında iş ilgisizliği gibi güncel bir sorunu ölçmeyi amaçlayan herhangi bir ölçme aracına rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

İş İlgisizliği, Motivasyon, Ölçek Uyarlama, Geçerlik, Güvenirlik

TURKISH FORM OF THE JOB APATHY SCALE: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Öz

Purpose: This study aims to investigate the validity and reliability of Job Apathy Scale developed by Schmidt et al. (2017) by adapting it into Turkish.

Methodology: In the study, construct validity and reliability studies were conducted with 224 participants working in a part-time or full-time job, and discriminant validity was tested with 120 participants. Pearson correlation analysis and dependent samples t-test were used for the linguistic validity study. Job apathy scale, job satisfaction scale and personal information form developed by researchers were used as data collection tools.

Findings: As a result of the confirmatory factor analysis conducted within the scope of the validity study, it was seen that the two-factor structure of the scale was validated. The Job Satisfaction Scale was used for the discriminant validity study and a negative and significant relationship was found between Job Apathy subscales and Job Satisfaction Scale. Within the scope of the reliability studies of the scale, the Cronbach Alpha internal consistency coefficient was found 0,92 for the whole scale, 0,92 for apathetic thought, and 0,85 for apathetic action. The findings revealed that the Job Apathy Scale is was a valid and reliable measurement tool in evaluating the attitudes of individuals in business life towards their job and that it could be used in Turkish culture.

Originality: No measurement tool has been found in the literature that aims to measure a current problem such as job apathy.

Anahtar Kelimeler

Job Apathy, Motivation, Scale Adaptation, Validity, Reliability

Kaynakça

• Ægisdóttir, S., Gerstein, L.H. ve Çinarbaş, D.C. (2008). “Methodological Issues in Cross-Cultural Counseling Research: Equivalence, Bias, And Translations”, The Counseling Psychologist, 36(2), 188-219.
• Allan, B.A., Autin, K.L. ve Duffy, R.D. (2014). “Examining Social Class and Work Meaning within the Psychology of Working Framework”, Journal of Career Assessment, 22(4), 543-561.
• Allan, B.A., Batz-Barbarich, C., Sterling, H.M. ve Tay, L. (2018). “Outcomes of Meaningful Work: A Meta‐Analysis”, Journal of Management Studies, 56(3), 500-528.
• Başol, O. ve Çömlekçi, M.F. (2020). ”İş Tatmini Ölçeğinin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 1(2), 17-31.
• Brayfield, A.H. ve Rothe, H.F. (1951). “An İndex of Job Satisfaction”, Journal of Applied Psychology, 35(5), 307.
• Brown, T.A. (2015). “Confirmatory Factor Analysis for Applied Research (2nd Ed.)”, Guilford Publications, Newyork.
• Browne, M.W. ve Cudeck, R. (1993). “Alternative Ways of Assessing Model Fit”, (Editörler: Bollen, K.A. ve Long, J.S.), Testing Structural Equation Models, 136-162, Sage, Newbury Park.
• Caldecott, S. (2021). “Apathy at Work (Doesn't Work), Career Contessa”, https://www.careercontessa.com/advice/apathy-at-work, (Erişim Tarihi: 28.10.2021).
• Çekmecelioğlu, H. (2006). “İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarının İşten Ayrılma Niyeti ve Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma”, ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 8(2), 153-168.
• Çivilidağ, A. ve Şekercioğlu, G. (2017). “Çok Boyutlu İş Motivasyonu Ölçeğinin Türk Kültürüne Uyarlanması”, Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(1), 143-156.
• Creswell, J.W. (2002). “Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative”, Prentice Hall Upper Saddle River, NJ.
• DiMaria, C.H., Peroni, C. ve Sarracino, F. (2020). “Happiness Matters: Productivity Gains from Subjective Well-Being”, Journal of Happiness Studies, 21(1), 139-160.
• Doğan, E. ve Karakaplan Özer, E. (2021). “Duygusal Emeğin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi: Sosyal Hizmet Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 773-795.
• Eryilmaz, A. ve Doğan, T. (2012). “İş Yaşamında Öznel İyi Oluş: Utrecht İşe Bağlılık Ölçeğinin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi”, Klinik Psikiyatri Dergisi, 15(1), 49-55.
• Fornell, C. ve Larcker, D.F. (1981). “Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error”, Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E. ve Hyun, H.H. (2011). “How to Design and Evaluate Research in Education (8th Ed.)”, McGraw-hill, New York.
• Gallup (2020). “Work and Workplace”, https://news.gallup.com/poll/1720/work-work-place.aspx, (Erişim Tarihi:28.10.2021).
• Hair, J.F., Babin, B.J., Anderson, R.E. ve Black , W.C. (2018). “Multivariate Data Analysis (8 ed.)”, Cangage, United Kingdom
• Hair, J.F., Black , W.C., Babin, B.J. ve Anderson, R.E. (2010). “Multivariate Data Analysis: Global Perspective”, Pearson Education, New Jersey.
• Halaç, D.S. ve Güloğlu, C. (2019). “İşyerinde Psikolojik Yıldırma Olgusunun Çalışan Verimliliği Üzerine Etkisi: MOSB’de Bir Saha Araştırması”, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 157-180.
• Hu, L.T. ve Bentler, P.M. (1999). ”Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives”, Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Jackson, D.L., Gillaspy, A. ve Purc-Stephenson, R. (2009). “Reporting Practices in Confirmatory Factor Analysis: An Overview and Some Recommendations”, Psychological Methods, 14(1), 6-23.
• Judge, T.A., Locke, E.A., Durham, C.C. ve Kluger, A.N. (1998). “Dispositional Effects on Job and Life Satisfaction: The Role of Core Evaluations”, Journal of Applied Psychology, 83(1), 17.
• Keser, A. ve Bilir, K.B.Ö. (2019). “İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.
• Kline, R.B. (2019). “Yapısal Eşitlik Modellemesinin İlkeleri ve Uygulaması (Editör: Şen, S.)”, Nobel Yayıncılık, Ankara
• Ladebo, O.J. (2005). “Effects of Work-Related Attitudes on the Intention to Leave the Profession: An Examination of School Teachers in Nigeria”, Educational Management Administration & Leadership, 33(3), 355-369.
• Marin, R.S. (1990). “Differential Diagnosis And Classification of Apathy”, The American Journal of Psychiatry, 147(1), 22-30.
• OECD (2016), Mismatch, https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=MISMATCH, (Erişim Tarihi:28.10.2021).
• OECD (2021), Hours worked (indicator), https://10.1787/47be1c78-en, (Erişim Tarihi:28.10.2021).
• Schmidt, G.B., Park, G., Keeney, J. ve Ghumman, S. (2017). “Job Apathy: Scale Development and Initial Validation”, Journal of Career Assessment, 25(3), 484-501.
• Seyhan, F. ve Sivuk, D. (2021). “Örgütsel Çatışma, Örgütsel Stres, İş Yaşam Kalitesi, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Sağlık Çalışanlarının Verimliliği Üzerine Bir Araştırma”, Verimlilik Dergisi, 4, 185-201.
• Şimşek, Ö.F. (2007). “Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel Ilkeler ve LISREL Uygulamaları”, Ekinoks, Ankara.
• Spector, P.E. (1975). “Relationships of Organizational Frustration with Reported Behavioral Reactions of Employees”, Journal of Applied Psychology, 60(5), 635.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013). “Using Multivariate Statistics (6th Ed.)”, Pearson, Boston
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021). “İş Gücü İstatistikleri”, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Nisan-2021-37488(28.10.2021).
• Ugwu, F.O., Onyishi, I. E., Egwu, O.I., Akanu, O.O., Groupson, O. ve Agudiegwu, M. (2019). “Job Apathy and Work Engagement: Moderating Influence of Perceived Leader Integrity and Spiritual Intelligence in A Nigerian Mass Transit Company”, Journal of Psychology in Africa, 29(2), 104-109.
• Uluslararası Çalışma Örgütü (2020). “World Employment and Social Outlook: Trends”, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_734455.pdf, (Erişim Tarihi:28.10.2021).
• Utkan, Ç. ve Kirdök, O. (2018). “Dört Boyutlu Mesleki Bağlılık Ölçeği Uyarlama Çalışması”, International Journal of Social Sciences and Education Research, 4(2), 230-244.
• Wagner, R. ve Harter, J.K. (2006). “12: The Great Elements of Managing”, The Gallup Organization, Washington.
• Zolotareva, A.A. (2020). “A Pilot Study to Assess the Psychometric Properties of the Job Apathy Scale with Russian Employees”, Psychology in Russia. State of the Art, 13(3), 51-65.