Comparison of milk quality parameters in dairy cattle raised in and around Şanlıurfa

Yıl 2024, Cilt: 95 Sayı: 1, 21 - 28, 15.01.2024

Mücahit Kahraman , Aydın Daş , Gülşah Güngören , Yakup Keskinbıçak , Hamza Yalçin

https://doi.org/10.33188/vetheder.1299511

Öz

In this study, it was aimed to determine the milk quality parameters of dairy cattle raised in Adıyaman, Diyarbakır, Kahramanmaraş and Şanlıurfa provinces in general terms. In the research, 5162 dairy cattle were used as animal material. Milk quality characteristics were determined using the Bentley Combi 150 device. According to the findings obtained from the research, the highest fat, protein, lactose and dry matter ratios were determined in Adıyaman province as 4.02%, 3.34% 4.91% and 13.18%, respectively. A high level of statistically significant difference was found between provinces in the values of fat, protein, lactose, dry matter, urea and somatic cell count (P<0.001). As a result, in the presented study, important quality parameters of dairy cattle raised in Adıyaman, Diyarbakır, Kahramanmaraş and Şanlıurfa cities were determined and data in the form of milk maps were created. According to the results obtained from the study, it may be stated that the raw milk produced in the region complies with the ranges specified in the Turkish Food Codex. However, it reveals that there are important deficiencies in farms in terms of herd management and herd health.

Anahtar Kelimeler

Cow milk, Lactose, Protein, Somatic cell count, fat

Proje Numarası

TRC/20/GDP-SUCS/0001

Şanlıurfa ve çevresinde yetiştirilen süt sığırlarında süt kalite parametrelerinin karşılaştırılması

Öz

Yapılan bu araştırmada, Adıyaman, Diyarbakır, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinde yetiştirilen süt sığırlarında süt kalite parametrelerinin genel hatlarıyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada hayvan materyali olarak 5162 baş kültür sığırı ırkı kullanılmıştır. Süt kalite özellikleri Bentley Combi 150 Cihazı kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara en yüksek yağ, protein, laktoz ve kuru madde oranı sırasıyla %4,02; 3,34; 4,91 ve 13,18 olarak Adıyaman ilinde tespit edilmiştir. Somatik hücre sayıları Adıyaman, Diyarbakır, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinde sırasıyla 270, 704, 230 ve 553 x 103 hücre/ ml olarak saptanmıştır. İller arasında yağ, protein, laktoz, kuru madde, üre ve somatik hücre sayısı değerlerinde yüksek düzeyde anlamlı istatistiksel farklılık tespit edilmiştir (P<0.001). Sonuç olarak, sunulan çalışmada Adıyaman, Diyarbakır, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinde yetiştirilen süt sığırlarında önemli kalite parametreleri belirlenerek süt haritası mahiyetinde veriler oluşturulmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre bölgede üretilen çiğ sütün Türk Gıda Kodeksi’nde belirtilen aralıklara uyumlu olduğu ifade edilebilir. Ancak işletmelerde sürü yönetimi ve sürü sağlığı bakımından önemli eksiklikler olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnek sütü, somatik hücre sayısı, laktoz, protein, yağ

Destekleyen Kurum

Karacadağ Kalkınma Ajansı

Proje Numarası

TRC/20/GDP-SUCS/0001

Teşekkür

Yazarlar, süt örneklerinin toplanılmasında katkı sunan Adıyaman, Diyarbakır, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği personellerine teşekkür eder.

Kaynakça

• 1. Kahraman M, Yüceer Özkul B. Kuzey Amerika, Okyanusya ve Bazı Avrupa Ülkelerindeki Süt Sığırı Yetiştirici Birlikleri. Lalahan Hay Araşt Enst Derg 2018;58:48-53.
• 2. Özbeyaz, C. Sığır Yetiştiriciliği Ders Notları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı, Ankara; 2012.
• 3. Özer B. Yoğurt Bilimi ve Teknolojisi. Sidas Medya Ltd Şti Toprak Ofset, Şanlıurfa 2006;486.
• 4. Miglior F, Fleming A, Malchiodi F, Brito LF, Martin P, Baes CF. A 100-Year Review: Identification and genetic selection of economically important traits in dairy cattle. JDS 2017;100:10251-10271.
• 5. Ibeagha-Awemu EM, Kgwatalala P, Ibeagha AE, Zhao X. A critical analysis of disease-associated DNA polymorphisms in the genes of cattle, goat, sheep, and pig. Mamm Genome 2008;19:226-245.
• 6. Thomsen B, Horn P, Panitz F, Bendixen E, Petersen AH, Holm LE, Nielsen VH, Jørgen SA, Arnbjerg J, Bendixen C. A missense mutation in the bovine SLC35A3 gene, encoding a UDP-N-acetylglucosamine transporter, causes complex vertebral malformation. Genome Res 2006;16: 97-105.
• 7. Wibowo TA, Gaskins CT, Newberry RC, Thorgaard GH, Michal JJ, Jiang Z. Genome assembly anchored QTL map of bovine chromosome 14. Int J Biol Sci 2008;4, 406.
• 8. Brito LF, Bédère N, Douhard F, Oliveira HR, Arnal M, Peñagaricano F, Schinckel AP, Baes CF, Miglior F. Genetic selection of high-yielding dairy cattle toward sustainable farming systems in a rapidly changing world. Animal 2021;15:100292.
• 9. Cole JB, Dürr JW, Nicolazzi EL. Invited review: The future of selection decisions and breeding programs: What are we breeding for, and who decides?. JDS 2021;104:5111-5124.
• 10. Trukhachev V, Oliinyk S, Zlidnev N. Directions to improvement selection-technological features of cattle Ayrshire breed. Proceedings of the 16th International Scientific Conference Engineering for Rural Development; 2017 May 24-27; Jelgava, Latvia.
• 11. Kaskous S. Physiological Aspects of milk somatic cell count in dairy cattle. Int J Livest Res 2021;11,1-12.
• 12. Mu Y, Qi W, Zhang T, Zhang J, Mao S. Coordinated response of milk bacterial and metabolic profiles to subacute ruminal acidosis in lactating dairy cows. J Anim Sci Biotechnol 2023;14:60.
• 13. Sancak H, İşleyici Ö, Tuncay R, Sancak Y. Geleneksel olarak üretilen Bitlis Tulum peyniri ve kimyasal kalite nitelikleri. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 2018;7:380-389.
• 14. R Core Team. R: A language and environment for statistical computing. R Foundation for Statistical Computing. URL [Online]. 2022 May 17; Available from: https://www.R-project.org/.
• 15. Hollander M, Wolfe DA, Chicken E. Nonparametric statistical methods. John Wiley & Sons, USA; 2015
• 16. Sezgin E, Atamer M, Koçak C, Yetişemiyen A, Gürsel A, Gürsoy A. (2010). Süt Teknolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi; 2007.
• 17. Alapala Demirhan S. Organik ve konvansiyonel süt sığırı yetiştiriciliği yapılan işletmelerde bazı özelliklerin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2012.
• 18. Yılmaz H. Kırmızı Alaca sığırlarının süt verimi ve süt kalite özellikleri üzerine bir araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü 2010.
• 19. Böcekli H. Siyah Alaca İneklerde Sütte Somatik Hücre Sayısı Üzerine Etkili Faktörlerin İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2015.
• 20. Anonim. Commission Regulation (EC) No: 1662/2006. Amending Regulation (EC) No 853/2004 of the Europen Parliament and of the Council Laying Down Specific Hygiene Rules for Food of Animal Origin 2006.
• 21. Anonim. Türk Gıda Kodeksi, Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği. Tebliğ No:2000/6 2000.
• 22. Schallibaum M. Impact of SCC on the quality of fluid milk and cheese. National Mastitis Council, Inc. 40th Annual Meeting Proceedings 2001;38- 46.
• 23. Temelli S, Şerbetcioğlu T. Bir süt işletmesinde işlenen inek sütlerinde somatik hücre sayısının dört yıllık periyottaki değişiminin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2011; 30;1-7.
• 24. Félix Bueno VF, José MA, Soares NE, Nonato OA, Pereira OJ, Soares NRB, Garcia MJR, Werner TL. Somatic cell count: relationship to milk composition and period of the year in Goiás State, BrazilCiencia Rural, Santa Maria 2005;35;848-854.
• 25. Ayaşan T. Süt ineklerinin beslenmesinde süt üre nitrojenin önemi. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University 2009;2;27-33.
• 26. Gross JJ, Bruckmaier RM. Metabolic challenges in lactating dairy cows and their assessment via established and novel indicators in milk. Animal 2019;13;75-81.
• 27. Abdouli H, Rekik B, Haddad-Boubaker A. Non-nutritional factors associated with milk urea concentrations under Mediterranean conditions. World Journal of Agricultural Sciences 2008; 4;183-188.
• 28. Sederevičius A, Kabasinskiene A, Savickis S, Svedaite V, Makauskas S. Milk urea nitrogen as an important indicator of dairy cow nutrition review. Veterinarija ir zootechnika 2008;44;60-66.
• 29. Wambugu M, Wahome RG, Gachuiri C, Tanner J, Kaitho R. Evaluation of the use of milk urea nitrogen (MUN) as an indicator of nutritional status of dairy cattle in smallholder farms in kiambu district. Paper presented at the Faculty of Vet. Med. Biennial Conference; 1998 August 5-7; Nairobi, Kenya.
• 30. Arunvipas P, VanLeeuwen JA, Dohoo IR, Keefe GP, Burton SA, Lissemore KD. Relationships among milk urea-nitrogen, dietary parameters, and fecal nitrogen in commercial dairy herds. The Canadian Journal of Veterinary Research 2008;72;449-453.
• 31. Meeske R, Botha PR, Van der Merwe GD, Greyling JF, Hopkins C, Marais JP. Milk production potential of two ryegrass cultivars with different total non-structural carbohydrate contents. South African Journal of Animal Science 2009;39;15- 21.
• 32. Kaya U, Özkan H, Yazlik M, Çamdevıren B, Güngör G, Karaaslan İ, Yakan A. Comparative evaluation of major milk quality parameters of Holstein and Simmental cows at different lactation stages under similar environmental conditions. Medycyna Weterynaryjna, 2023;79;1-11.