Türkiye Cumhuriyeti'nin Yeni Hukuki Teknolojisi: Usule Bağlı Olmayan Bir Özelleştirme Yöntemi Olarak Türkiye Varlık Fonu

Yıl 2019, Sayı: 10, 1 - 29, 20.12.2019

Ezgi Nur Türkoğlu Karacaova

Öz

Dünyada giderek artan kamusal varlık fonlarının ardından
2016 yılında Türkiye’de de kamusal varlık  fonu kurulmuştur;
ancak Türkiye örneği diğer kamusal varlık fonlarından ortaya çıkış koşulları,
yapısal düzenleme ve işlev uyarınca farklılıklar sergilemektedir. Dünyadaki
örneklere bakıldığında kamusal varlık fonlarının ülkelerin birikim fazlası
sonucu kurulduğu, ülkenin yönetiminde veya denetimde yer alarak yüksek geri
dönüşlü ve riskli yatırımlara
yönelmek suretiyle birikim fazlasının değerlenmesi işlevi gördüğü
gözlemlenmektedir. Türkiye örneğinde ise herhangi bir birikim fazlası ile değil
kamusal kaynakların üzerinde mevzuatta yer alan özelleştirme usul ve
esaslarından muaf, her türlü tasarruf yetkisini haiz bir özel hukuk tüzel kişisi
oluşturulmuştur.

 

Anahtar Kelimeler

Kamusal Varlık Fonu, Türkiye Varlık Fonu, Özelleştirme, Özelleştirme Yöntemleri, Kamusal Varlıkların Dönüşümü

The New Legal Technology of Republic of Turkey: Turkish Wealth Fund as a Privatisation Method without Legal Formalities

Öz

Turkish Wealth Fund is established in 2016 following
the increasing sovereign wealth funds in the World yet Turkish Wealth Fund
displays differences on the conditions of emergence, structural regulation and
functions when compared to others. Looking at the examples in the world, it is
observed that sovereign wealth funds are established as a result of an
accumulation surplus result of countries, regulated in the management or in
supervision of the country, and function to raise excess accumulation by
focusing to high returns and risky investments. Turkey’s case a private legal
entity with all kinds of discretionary powers has been established, exempted
from the privatization procedures and principles within laws and regulations
which takes its source from the public resources, not from any excess
accumulation.

Anahtar Kelimeler

Sovereign Wealth Fund, Turkish Wealth Fund, Privatisation, Privatisation Methods, Transformation of Public Wealth

Kaynakça

• Alsweilem, K. A., Cummine, A., Rietiveld, M.&Tweedie, K. (2015). Sovereign Investor Models: Institutions and Policies for Managing Sovereign Wealth, https://projects.iq.harvard.edu/files/sovereignwealth/files/investor_models_final.pdf (Erişim Tarihi 18.05.2018)
• Aykut, E. (2014). Kolektif Emperyalizm. Özdemir, A. M. (Der.) Khaleeji Sermayesi, Arap Baharı ve Amerikan Hegemonyası (201-231). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Balding, C. (2012). Sovereign Wealth Funds The New Intersection of Money&Poltics. New York: Oxford University Press.
• Bazoobandi, S. (2013). The Political Economy of the Gulf Sovereign Wealth Funds A Case Study of Iran, Kuwait, Saudi Arabia and the United Arab Emirates. New York: Routledge.
• BBC, (2018). Türkiye Neden Şireketlerini Varlık Fonu’na Devretti?. http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38878761(Erişim Tarihi 12.03.2018)
• BloombergHt, (01.07.2019). Türkiye Varlık Fonu, Milli Piyango Özelleştirmesi için EY’ye etki Verdi. https://www.bloomberght.com/varlik-fonu-milli-piyango-ozellestirmesi-icin-ey-ye-yetki-verdi-2227581 (Erişim Tarihi 12.08.2019)
• Bortolotti, B., (2015). From The Editor, The Sky Did Not Fall Sovereign Wealth Fund Annual Report 2015. Centre for Applied Research on International Markets, Banking, Financial Regulation. Sovereign Investment Lab, (2015), http://www.ifswf.org/publications/sovereign-wealth-fund-annual-report-2015 (Erişim Tarihi 14.11.2017)
• CnnTurk, (02.05.2019). Varlık Fonu Milli Piyango’nun İşletme Hakkını İddaa Formülüyle Devredecek. https://www.cnnturk.com/ekonomi/varlik-fonu-milli-piyangonun-isletme-hakkini-iddaa-formuluyle-devredecek (Erişim Tarihi 12.08.2019)
• Das, U. S., Mazaerei, A.&van der Hoorn, H.(Ed.) (2010). Economics of Sovereign Wealth Funds: Issues for Policymakers, Washington D.C.: International Moneary Fund.
• Davis, J., Ossowski, R., Daniel, J.&Barnett,S. (2001). Oil Funds: Problems Posing as Solutions?, Finance and Development, Vol.38, No. 4 http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/2001/12/davis.htm#author (Erişim Tarihi 19.08.2016)
• Gomes, T. (14.09.2008). The Impact of Sovereign Wealth Funds on International Financial Stability, Bank of Canada Discussion Papers. https://www.bankofcanada.ca/wp-content/uploads/2010/01/dp08-14.pdf (Erişim Tarihi 18.05.2018)
• Güçlü, M. (2018). Ulusal Varlık Fonları: Türkı̇ye Ekonomı̇sı̇ İçin Bir Değerlendirme. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9(1), 40-53. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/416133 (Erişim Tarihi 20.05.2018)
• Harvey, D. (2004), Yeni Emperyalizm. (Çev. Güldü, H.) İstanbul: Everest Yayınları.
• IFSWF, (2014). Santiago Principles:15 Case Studies. http://www.ifswf.org/sites/default/files/SantiagoP15CaseStudies1_0.pdf (Erişim Tarihi 15.06.2018)
• IMF, (2014). Working Paper Oil Price Volatility and the Role of Speculation. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2014/wp14218.pdf (Erişim Tarihi 12.04.2018)
• IWG, 2008. Generally Accepted Principles and Practices “Santiago Principles”. http://www.ifswf.org/sites/default/files/santiagoprinciples_0_0.pdf (Erişim Tarihi 15.04.2018)
• Klitzing, E., Lin, D., Lund, S.&Nordin, L. (2010). Economics of Sovereign Wealth Funds Issues for Policymakers. Das, U.S.&Mazarei,A.&van der Hoorn, H. (Ed.), Demystifying Sovereign Wealth Funds (s.3-13). Washington D.C.: International Moneary Fund.
• Konukman, A.& Şimşek, O. (2017). Ulusal Varlık Fonları ve Türkiye Uygulaması. Çalışma ve Toplum, 2017(4), 1913-1944. http://www.calismatoplum.org/sayi55/konukman.pdf (Erişim Tarihi 20.05.2018)
• Sovereign Investment Lab, (2015). The Sky Did Not Fall Sovereign Wealth Fund Annual Report 2015 Centre for Applied Research on International Markets, Banking, Financial Regulation. http://www.ifswf.org/publications/sovereign-wealth-fund-annual-report-2015 (Erişim Tarihi 20.03.2018)
• Norveç Varlık Fonu, (2018). Guidelines for observation and exclusion from the Government Pension Fund Global. https://www.regjeringen.no/globalassets/upload/fin/statens-pensjonsfond/formelt-grunnlag/guidelines-for-observation-and-exclusion-from-the-gpfg---17.2.2017.pdf (Erişim Tarihi 24.05.2018)
• Özdemir, A. M. (2014), Kolektif Emperyalizm. Özdemir, A. M. (Der.) Kolektif Emperyalizm (29-92). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, (2018). Özelleştirme İdaresi Görevleri. http://www.oib.gov.tr/Türkçe/Kurumsal/Detay/Özelleştirme_İdaresi_Görevleri/1488876249.html? (Erişim Tarihi 10.02.2018)
• Summers, L. (29.07.2007). Funds That Shake Capitalist Logic. Financial Times. http://www.ft.com/cms/s/2/bb8f50b8-3dcc-11dc-8f6a-0000779fd2ac.html#axzz4J0B0T4bd (Erişim Tarihi 30.11.2017)
• SWFI, (2018). What is a Sovereign Wealth Fund?. https://www.swfinstitute.org/sovereign-wealth-fund/ (Erişim Tarihi 18.05.2018)
• SWFI, (2018). Wealth Map. http://www.swfinstitute.org/sovereigsnwealthmap.html (Erişim Tarihi 30.11.2016)
• Şahin, İ. (02.05.2019). Son Dakika: Milli Piyango İhalesinde Tek Teklif Demirören ve İtalyan Ortağından. CNNTURK. https://www.cnnturk.com/ekonomi/varlik-fonu-milli-piyangonun-isletme-hakkini-iddaa-formuluyle-devredecek (Erişim Tarihi 12.08.2019)
• Toker, Ç. (12.08.2019). 75 Milyar Dolarlık Bir Varlık Fonu Öyküsü. Sözcü. https://www.sozcu.com.tr/2019/yazarlar/cigdem-toker/75-milyar-dolarlik-bir-varlik-fonu-oykusu-5278546/ (Erişim Tarihi 12.08.2019)
• Türkiye Varlık Fonu, (2018). Neden Türkiye?. http://turkiyevarlikfonu.com.tr/TR/Accordion/46/neden-turkiye (Erişim Tarihi 20.05.2018)
• Türkiye Varlık Fonu, (2018).Portföy. http://turkiyevarlikfonu.com.tr/TR/Portfoy/5(Erişim Tarihi 20.05.2018)
• Yalçiner K. ve Sürekli, A.M. (2015). Ekonominin Çeşitlendirilmesinin Bir Aracı Olarak Ulusal Refah Fonu Modelinin Türkiye Ekonomisi Açısından Uygulanabilirliği, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi,17(3), 1-29. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/287144 ((Erişim Tarihi 20.05.2018)
• Yereli, A.B. & İ. Yaman (2017). Ulusal Varlık Fonlarını Anlamak: Fırsat Mı, Tehdit Mi?, Sosyoekonomi, Vol. 25(34), 69-86. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/338233 (Erişim Tarihi 20.05.2018)
• U.S. Energy Information Administration, (09.01.2018). What Drives Crude Oil Prices? https://www.eia.gov/finance/markets/reports_presentations/eia_what_drives_crude_oil_prices.pdf (Erişim Tarihi 22.05.2018)