Yontulmuş Bedenden Performatif Bedene: Sanat ve İktidar Gerilimi

Yıl 2021, Sayı: 13, 142 - 164, 28.05.2021

Özlem Derin

https://doi.org/10.47124/viraverita.872072

Öz

Beden ve iktidar düzleminde ele alınacak bu metinde gündelik yaşamda tahakküm altında olan ve kendilerini kültürel bağlamda estetize eden insanlar yontulmuş beden; iktidarı ya da egemenliği dirençle sarsan kişiler ise performatif beden sıfatıyla değerlendirilecektir. Performatif alanın beden üzerinde eğilmesiyle birlikte, bedenin kendini ortaya koyma süreci bir eşik oluşturma noktasında olmaktadır. Bu aradalık hali gündelik olanı kesintiye uğratan, izleyici konumundaki ötekiyi yutan bir süreçle açığa çıkmaktadır. Zaman ve mekandaki değişimin performatif ve yontulmuş bedenleri nasıl etkilediği incelenecek ve post-dijital çağın oluşturduğu estetize beden baskısı karşısında bedenlileşen protest sanat ortaya konacaktır. Marina Abramović, Jackson Pollock, Yves Klein ve Banksy örneklemeleri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

beden sanatı, eşik, yontulmuş beden, performatif beden, post-dijital çağ

From Sculpted Body to Performative One: The Tension of Art and Sovereignty

Öz

In this text, we will focus on the body and sovereignty that dominates people in daily life. The sculpted bodies aestheticize themselves in a cultural context. On the other hand, performative bodies bounce sovereign or domination with resistance. With the performative field leaning over the body, the body's self-disclosure process is at the point of forming a threshold. This in-between position is revealed by a process that interrupts the daily and engulfs the other in the viewer position. We will analyze how the change in time and space affects performative and sculpted bodies. And also, protest art embodied in the face of the aestheticized body pressure created by the post-digital age will be revealed. There will be a discussion on examples from Marina Abramović, Jackson Pollock, Yves Klein, and Banksy will be discussed.

Anahtar Kelimeler

performative body, sculptured body, post-digital age, threshold, body art

Kaynakça

• Referans1 Aksoy, M.U. (2016). Georgio Agamben: Mesihçi Bir Siyaset Felsefesinde Kutsal İnsan ve İstisna, Kaygı, Sayı 27, 43-58.
• Referans2 Antmen A. (2008). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayınları: İstanbul.
• Referans3 Antmen, A. (2009). 20.yüzyıl batı sanatında akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Referans4 Baudrillard, J. (2010). "Kötülüğün Şeffaflığı: Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme". Çev. Işıl Ergüden. Dördüncü Basım, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Referans5 Bilgin, R. (2016). Geleneksel Ve Modern Toplumda Kadın Bedeni Ve Cinselliği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 26, Sayı: 1, Sayfa: 219-243.
• Referans6 Butler, J. (2012). Müttefik Bedenler ve Sokağın Siyaseti. Çev. B.Kovulmaz. Cogito: Dostluk. Sayı: 68-69. s. 28-51.
• Referans7 Duru, D. (2015), Performans Olgusu Bağlamında Beden Mekan İlişkilerinin Araştırılması. Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Referans8 Eagleton, T. (2012). Tatlı Şiddet Trajik Kavramı. Çev. Kutlu Tunca, Ayrıntı, İstanbul.
• Referans9 Ergin, K. (2015). Performatif Eylemlerle Sanatsal Yıkım Ve Şiddetin Araçları, SDÜ ART-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, Cilt:8 Sayı:16.
• Referans10 Fischer-Lichte, E. (2016). Performatif Estetik. Çev: Tufan Acil, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Referans11 Foucault, M. (2003). İktidarın Gözü. Çev. I. Ergüden. İstanbul: Ayrıntı.
• Referans12 Germaner, S., (1997). 1960 Sonrası Sanat. İstanbul: Kabalcı.
• Referans13 Giderer, H. E. (Nisan:1995) “60’lı Yıllar ve Kavramsal Sanat” , Sayı: 3, Anadolu Sanat, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, Sayfa: 51-64.
• Referans14 Güven, U.Z. (2018), Gündelik Hayat Ve Teatrallik İlişkisi Açısından Performans Antropolojisi, Değerlendirme, Antropoloji, Sayı:36, s. 103-123.
• Referans15 Kahraman, Ö. (2020). "Manipüle Edilen Çağdaş Bedeni Beden Pratikleri Üzerinden Okumak". idil, 72, s. 1202–1217.
• Referans16 Kılınç, G.M., (2007). Bedenin, İktidar Kavramına Karşıt Bir Öğe Olarak Vücut ve Performans Sanatı’ında Kullanılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Referans17 Lefebvre, H. (2014). Mekânın Üretimi. Çev. I. Ergüden. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Referans18 Marin, L. (1993). İmgenin İktidarları. Çev. Muna Cedden. Ankara: Dost Kitabevi.
• Referans19 Marzec, A., (2018). Postdigital aesthetics - an art of imperfection, disturbances and disintegration Unframing Archives – Essays On Cinema And Visual Arts, s. 31-42
• Referans20 Merleau-Ponty, M. (2016). Göz ve Tin. Çev. A. Soysal.İstanbul: Metis Yayınları.
• Referans21 Martinez, E. & Demiral, A. (2016). 20. ve 21. yy. da Sanatta Malzeme Olarak Beden; Performans Sanatı, Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, 180-201.
• Referans22 Muraz, Ö. (2018). Gövdenin Açık Halleri, Sanatta Yeterlilik Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı, Ankara.
• Referans23 Nietzsche, (1977), Böyle Buyurdu Zerdüşt, çev. A. Turan Oflazoğlu. İstanbul: Cem.
• Referans24 Pallasmaa, J. (2014). Tenin Gözleri: Mimarlık ve Duyular. Çev. A. U. Kılıç. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• Referans25 Ponty, M. M. (2003). Göz Ve Tin. Çev. Ahmet Soysal. Metis Yayınları. İstanbul.
• Referans26 Schiller, F., (2004). On the Aesthetic Education of Man, trans. Reginald Snell, Dover Books on Western Philosophy.
• Referans27 Simbelis, V. (2018). Humanizing Technology Through Post-Digital Art, Doctoral Thesis,, KTH Royal Institute of Technology School of Electrical Engineering and Computer Science Media Technology and Interaction Design, Stockholm, Sweden.
• Referans28 Şiray, M. (2000). Georges Bataille’s Notion of Transgression: The Question of a Possible Experience Concerning Art and Philosophy, The Department of Graphic Design and The Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University, The Degree of Master of Fine Arts.
• Referans29 Tschumi, B. (2001). Violence of architecture. M. McQuillan (Edt.), Deconstruction: A reader içinde (s. 229-234). New York: Routledge. Tuğrul, S. (2010). Ebedi Kutsal Ezeli Kurban Çok Tanrılılıktan Tek Tanrılılığa Kutsal ve Kurbanlık Mekanizmaları, İletişim, İstanbul.