Eşikte Duran Bir Kirpiyle Karşılaşmak: Geçişin Olanakları Üzerine

Yıl 2023, Sayı: 17 - Acının Dünyası / Dünyanın Acısı, 250 - 271, 23.05.2023

Derya Avcı Dursun

https://doi.org/10.47124/viraverita.1263886

Öz

Bu makale, Ataköy’deki Karanfil Sokak’ta ve Validebağ Korusu’nu çevreleyen kalın duvarların dibinde -koru ya da bahçe ile taşıt yolu arasındaki eşikte- bir kirpiyle karşılaşmam sonucunda ortaya çıkmış ve kirpilerle birlikte yaşamanın olanakları üzerine düşünmemle şekillenmiştir. Koruların ya da yeşil alanların sakinleri olarak kirpiler, yoğun yapılaşmadan kaynaklanan titreşimlerin çoğalması, korunaklı alanlarda insan baskısının artması ve bu alanların betonlaştırılarak yapay yaşam alanlarına dönüştürülmesinden dolayı taşıt yollarının kenarlarında görünür hale gelmişlerdir. Kirpiyle insan karşılaşmalarının eyleme gücünü (potentia agendi) arttıran olasılıklara dönüştürülmesini sağlayacak bir arada yaşama koşullarının geliştirilmesi, bu çalışmanın temel yönelimlerinden birini oluşturmaktadır. Bu anlamda kirpilerin varlığını görünür kılacak üç imkândan söz edeceğim: Poetik uzamda kirpilerin yeri, zamansal ve mekânsal dinamizmlerin sarmalanması, kirpi sokaklarıyla birlikte eşiklerin ihlâl edilmesi (iç-dış ayrımının sorgulanması).

Anahtar Kelimeler: Kirpi, Eşik, Poetika, Bedensellik, Kirpi Sokakları

Anahtar Kelimeler

Kirpi, Eşik, Poetika, Bedensellik, Kirpi sokakları

Encountering a Hedgehog Standing on the Threshold: On the Possibilities of Crossing

Öz

This article was influenced by my encounters with a hedgehog on Karanfil Street in Ataköy and at the base of the high walls enclosing the Validebağ Grove, on the threshold between the grove or garden and the carriageway, and it was shaped by my reflection on the possibilities of coexisting with hedgehogs. Due to the rise in vibrations brought on by dense building, the increase of human pressure in sheltered locations, and the transformation of green areas into artificial habitats by concrete, hedgehogs, as inhabitants of groves or green areas, have become visible on the sides of roads. The development of coexistence circumstances that will turn human encounters with hedgehogs into opportunities that increasing the power of action (potentia agendi) is one of the main purposes of this article. In this view, there are three ways to draw attention to the hedgehogs: the place of hedgehogs in poetic space, the intertwining of temporal and spatial dynamisms, transgression of thresholds with hedgehog streets (questioning of the inner-outer distinction).

Keywords: Hedgehog, Threshold, Poetics, Corporeality, Hedgehog Streets

Anahtar Kelimeler

Hedgehog, Threshold, Poetics, corporeality, hedgehog street

Kaynakça

• Altan, A. (2020). Giriş: hayvanları dahil eden bir şehir kuramına doğru. A. Alkan (Der.), Şehir ve Hayvan (1. Baskı., s. 17-61) içinde. Patika Yayınları.
• Benjamin, W. (1995). Pasajlar. (2. Baskı). (A. Cemal, Çev.). Yapı Kredi Yayınları. (Özgün eser basım1982).
• Berger, J. (2017). Hayvanlara niçin bakarız? (1. Baskı). (C. Çapan, Çev.). Delidolu Yayınevi. (Özgün eser basım 2009).
• Borges, J. L. (1992). Gölgeye övgü (2. Baskı). (M. H. Göle, Çev.). İletişim Yayınları. (Özgün eser basım 1969).
• Burgan, E. (2020). Kurban kaçış yolları: Değişen şehirler ve şehirlilikler arasında. A. Alkan (Der.), Şehir ve Hayvan (1. Baskı., s. 223-245) içinde. Patika Yayınları.
• Coccia, E. (2022). Metamorfozlar (1. Baskı). (A. Çakmakçı, Çev.). İş Bankası Yayınları. (Özgür eser basım 2020).
• Carroll, L. (2017). Alice harikalar diyarında (1. Baskı). (S. Ezber, Çev.). İş Bankası Yayınları. (Özgün eser basım 1865).
• Deleuze, G. (2019). Spinoza: Pratik felsefe. (3. Baskı). (A. Nahum, Çev.). Norgunk Yayıncılık. (Özgün eser basım 1981).
• Deleuze, G. (2000a). Spinoza üzerine on bir ders (1. Baskı). (U. Baker, Çev.). Öteki Yayınları.
• Deleuze, G. (2000b). Kant üzerine dört ders. (1. Baskı). (U. Baker, Çev.). Öteki Yayınları.
• Derrida, J. (1999). Konuksev (-er-/-mez-)lik. Ö. Sözer ve F. Keskin (Haz. ve Çev.), Pera Peras Poros (1. Baskı., s. 7- 37) içinde. İş Bankası Yayınları.
• Derrida, J. (2002). Şiir nedir? (1. Baskı). (A. Sarı ve M. A. Arslan, Çev.). Babil Yayınları. (Özgün eser basım 1989).
• Derrida, J. (2008). The animal that therefore i am (more to follow). (D. Wills, Çev.). M. L. Mallet (Ed.), The Animal that Therefore I am (1. Baskı., s. 1-52) içinde. Fordham University Press. (Özgün eser basım 2006).
• Derrida, J. (2020). Konukseverlik üstüne. (1. Baskı). (A. Sümer, Çev.). Metis Yayınları. (Özgün eser basım 1997).
• Despret, V. (2015). Why “I had not read Derrida”: Often too close, always too far away. L. Mackenzie & S. Posthumus (Ed.), French Thinking About Animals. (1. Baskı., s. 91-105) içinde. Michigan State University Press.
• Direk, Z. (2021). Çağdaş kıta felsefesi: Bergson’dan Derrida’ya (1. Baskı). FOL.
• Donaldson, S. & Kymlicka, W. (2016). Zoopolis: Hayvan haklarının siyasal kuramı. (1. Baskı). (M. Yıldırım, Çev.). Koç üniversitesi Yayınları.
• Hamilton, J. C. F. (2022). Hedgehogs and hedgehog-head boats in Ancient Egyptian religion in the Late 3rd millennium BCE. Arts. 11 (1), 1-31. https://doi.org/10.3390/arts11010031
• Haraway, D. J. (2010). Siborglardan yoldaş türlere: Teknobilimde akrabalığı yeniden şekillendirmek. G. Pusar (Çev. ve Haz.)., Başka Yer. (1. Baskı., 225-257) içinde. Metis Yayınları.
• HAYTAP. (2023). Hayvan itlafları ile ilgili başvurulacak makam. https://www.haytap.org/tr/laflarla-gvale-nek-yazi Hepşen, H. (2017, Ağustos 9). Bina inşaatları ve titreşimler kirpileri gün yüzüne çıkardı. Habertürk. https://www.haberturk.com/gundem/haber/1591782-bina-insaatlari-ve-titresimler-kirpileri-gun-yuzune-cikardi
• Irigaray, L. (2004). Animal compassion. M. Calarco ve P. Atterton (Ed.), Animal Philosophy: Essential Readings in Continental Thought. (1. Baskı., 195-203) içinde. Continuum.
• Johnson, D. E. (2004). Kant’s dog. Diacritics. 34 (1), 18-39. https://www.jstor.org/stable/3805829
• Kant, I. (1998). Critique of pure reason (1. Baskı). P. Guyer ve A. W. Wood (Çev. ve Ed.), Cambridge University Press. (Özgün eser basım 1781).
• Kantarca, D. (2016). Ekolojik bir sistem olarak Validebağ Korusu raporu. https://www.researchgate.net/publication/344218531_EKOLOJIK_BIR_SISTEM_OLARAK_VALIDEBAG_KORUSU
• Karababa, P. (2020). Sınırlı kamusallık içinde görünmez patikalar: Konya’da kuşlar, anıtlar ve dışarıdakiler. A. Alkan (Der.), Şehir ve Hayvan (1. Baskı., s. 17-61) içinde. Patika Yayınları.
• Karababa Demircan, P. (2023). Merkezdeki insan kavramı ve hukukun sınırları üzerine yöntembilimsel bir tartışma.
• N. Bozok & A. Yılmaz & B. Kesgin (Haz.), Antroposen’in İzleri: İnsanın Dünyayla İlişkisi Üzerine Tartışmalar (1. Baskı., s. 39-65) içinde. Bağlam Yayınları.
• Karasu, B. (2014). Korkusuz kirpiye övgü. Göçmüş Kediler Bahçesi (11. Baskı., 57-73) içinde. Metis Yayınları.
• Marder, M. (2019). Toz. (1. Baskı). Ö. Karakaş (Çev.)., İthaki Yayınları. (Özgün eser basım 2016).
• O’Keeffe, B. (2020). Borderline animal: Reflections on Derrida’s hedgehog. J. R. D. Leo ve P. Hitchcock (Ed.), Biotheory: Life and Death Under Capitalism (1. Baskı., 80-103) içinde. Routledge.
• Plutarch. (1957). Plutarch’s Moralia XII. (H. Cherness, Çev.). Harvard University Press. https://archive.org/detail s/L406PlutarchMoraliaXII/page/438/mode/2up.
• Roux, J. P. (2005). Orta Asya’da kutsal bitkiler ve hayvanlar (1. Baskı). (A. Kazancıgil ve L. Arslan, Çev.). Kabalcı Yayınları. (Özgün eser basım 1966).
• Ryan, D. (2019). Hayvan kuramı: Eleştirel bir giriş. (1. Baskı). (A. Alkan, Çev.). İletişim Yayınları. (Özgün eser basım 2015).
• Sargın, D. (2017, Ağustos 19). Tahribat hayvanların bile dengesini bozdu; şehre inen domuzlar, tilkiler, kirpiler…Kuzey Ormanları Savunması. https://kuzeyormanlari.org/2017/08/18/tahribat-hayvanlarin-bile-dengesini-bozdu-sehre-inen-domuzlar-tilkiler-kirpiler/
• Spinoza, B. D. (2018). Ethica. (6. Baskı). (Ç. Dürüşken, Çev.). ALFA. (Özgün eser basım 1677).
• Still, J. (2010). Derrida and hospitality: Theory and practice. (1. Baskı). Edinburgh University Press.
• Uexküll, J. V. (2010). A foray into the worlds of animals and humans. (1. Baskı). (J. D. O’Neil, Çev.). University of Minnesota Press. (Özgün eser basım 1940).
• Validebağ Savunması. (2021). Validebağ Korusu Çevrimiçi Seminerler Dizisi Sonuç Raporu. https://s.gazeteduvar.com.tr/storage/files/documents/2021/06/17/validebagkitap13haziranweb-XFku.pdf
• Warwick, H. (2014). Hedgehog. (1. Baskı). Reaktion Books.