Türkiye’de Etik Liderlik ve Etik Kodlar Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezlerin Analizi: Sistematik İncelemeye Yönelik Nitel Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 36, 1170 - 1185, 20.11.2022

Fetullah Battal , Emre Seyrek

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1099621

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma Türkiye’de 2006-2022 yılları arasında yazılan etik liderlik ve etik kodlar konulu lisansüstü tezlerin genel bir örüntüsünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Türkiye Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi’nde (YÖKTEZ) 1 Ocak 2022 – 15 Şubat 2022 tarihleri arasında etik liderlik ve etik kodlar anahtar kelimeleriyle yapılan arama sonucunda 151’i etik liderlik ve 11’i etik kodlar olmak üzere toplam 162 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Araştırmanın evren ve örneklemini oluşturan 162 lisansüstü tez, tür ve sayıları, yayınladığı yıllar, hazırlandığı üniversiteler, alanları, yayın dilleri, danışman unvanları, amaç, kapsam ve yöntem parametreleri çerçevesinde sistematik derlemeye dayalı analiz edilmiştir. YÖK TEZ ’den elde edilen verilere betimsel analiz ve içerik analizi uygulanarak araştırma soruları kapsamında yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda en fazla lisansüstü tezin 2019 yılında yazıldığı tespit edilmiştir. Lisansüstü tezlere en çok Dr. Öğr. Üyesi unvanlı akademisyenlerin danışmanlık yaptığı fark edilmiştir. Lisansüstü tezleri yayınlandığı dil bakımında ele alındığında en çok Türkçe olarak yayınlandığı anlaşılmıştır. Lisansüstü tezler amaç kapsam ve yöntem bakımından ele alındığında ağırlıklı olarak eğitim öğretim ve işletme alanında yer alan örgütsel davranış konuları ile ilişkilendirildikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sistematik derleme ve değerlendirme üzerinden yapılması açısından önem arz etmenin yanı sıra ulusal literatüre katkı sunması açısından çalışmanın değerini artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Etik Liderlik, Etik Kodlar, Lisansüstü Eğitim, Sistematik Derleme

Analysis of Postgraduate Theses on Ethical Leadership and Ethical Codes in Turkey: Qualitative Study for Systematic Analysis

Öz

The study aims to reveal a general pattern of postgraduate theses on ethical leadership and ethical codes prepared between 2006-2022 in Turkey. A total of 162 postgraduate theses, 151 of ethical leadership and 11 of ethical codes, are determined as a result of a search conducted with the keywords ethical leadership and ethical codes between January 1, 2022, and February 15, 2022, in the National Thesis Center of the Turkish Higher Education Institution (YÖKTEZ). 162 postgraduate theses, which constitute the universe and sample of the research, are analyzed based on a systematic review within the framework of their types and numbers, the years they are published, the universities they are prepared, their subjects, publication languages, advisor titles, purpose, scope and method parameters. The data obtained from YÖKTEZ are interpreted within the scope of research questions by applying descriptive analysis and content analysis. As a result of the study, it is determined that the greatest number of postgraduate theses were written in 2019. Most of the postgraduate theses are prepared under the advisory of assistant professors. When the postgraduate theses are considered in terms of the language in which they are published, it is understood that they are mostly published in Turkish. When the graduate theses are considered in terms of purpose, scope and method, it is concluded that they are mainly associated with organizational behavior issues in the field of education and management. The research is important in terms of systematic compilation and evaluation, as well as increasing the value of the study in terms of contributing to the national literature.

Anahtar Kelimeler

Ethical Leadership, Ethical Codes, Postgraduate Education, Systematic Review

Kaynakça

• Almaz, F. (2020). Türkiye’de sivil havacılık yönetimi araştırmalarındaki eğilimler: 1998-2019 yılları arasında yapılmış doktora ve yüksek lisans tezleri üzerine karşılaştırmalı bir derleme. Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 17-32.
• Almaz, F. (2021). Türkiye’de iş ahlakı ve iş etiği üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin analizi: Sistematik derlemeye dayalı nitel bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 14(2), 329-363
• Aslan, A. (2018). Sistematik derleme ve meta-analizi. Acta Medica Alanya, 2(2), 62-63.
• Battal, F. (2019). Profesyonel etik standartları ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin rolü: ortaokul öğretmenleri üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3143-3156.
• Battal, F. ve Karabey, C. (2020). Kurumsal sosyal sorumluluk, kurumsal itibar, profesyonel etik standartlar ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(2), 603-629.
• Brown, M. E., Trevino, L. K. ve Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: a social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97(2), 117-134.
• Creswell, J. W. ve Poth, C. N. (2007). Qualitative inquiry & research design choosing among five approaches. Sage Publications.
• Çelebi, N. ve Akbağ, M. (2012). Genel liselerde çalışan öğretmenlerin etik davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 425-441.
• Çınar, N. (2021). İyi bir sistematik derleme nasıl yazılmalı? Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 310-314.
• Erdoğmuş, N., Torlak, O. ve Tiryaki, K. B. (2018). Temelleri ve uygulamalarıyla iş ahlakı. İGİAD Yayınları.
• Gürlek, B. ve Gürol, M. A. (1993). Kalite’ye giden yolda etik yapının rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 192-203.
• Handy, F. ve Russell, A. R. (2018). Making ethics part of practice: Developing a code of ethics. Ethics for Social Impact içinde (s. 63–87). https://doi.org/10.1007/978-3-319-75040-8_4
• Hartog, M. (2004). Critical action learning: Teaching business ethic. Reflective Practice, 5(3), 395-407.
• Hatipoğlu, H. (2021). Sistematik derleme ve meta analiz. Eskişehir Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Bilişim Dergisi, 2(1), 7-10.
• Helvacı, M. A. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeyleri. Zeitschrift für die Welt der Türken (Journal of World of Turks), 2(1), 391- 410.
• Howell, J. M. ve Avolio, B. J. (1992). The ethics of charismatic leadership: submission or liberation? Academy of Management Perspectives, 6(2), 43–54. https://doi.org/10.5465/ame.1992.4274395
• Karabey, C. N. ve Battal, F. (2018). Profesyonel etik standartlar, kurumsal sosyal sorumluluk. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(4), 2249-2263.
• Karacam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
• Kürü, S. A. ve Aksoy, G. (2021). Etik liderlik üzerine hazırlanan lisansüstü tezlere yönelik bir inceleme. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 102-111.
• Lovett, B. J. ve Jordan, A. H. (2005). Moral values, moralism, and the 2004 presidential election. Analyses of Social Issues and Public Policy, 5(1), 165-175.
• Molander, E. A. (1987). A paradigm for design, promulgation and enforcement of ethical codes. Journal of Business Ethics, 6(8), 619-631.
• Pater, A. ve Van Gils, A. (2003). Stimulating ethical decision-making in a business context: effects of ethical and professional codes. European Management Journal, 21(6), 762-772.
• Strauss, A. L. (1987). Qualitative analysis for social scientists. Cambridge University Press.
• Strobel, F. (2001). Was bringt ein unternehmensweiter Ethik-Kodex? Verminderung des risikos, opfer von wirtschaftskriminalität zu werden, dank Ethik-Kodex. Der Schweizer Treuhänder, 75(5), 413-418.
• Toor, S. R. ve Ofori, G. (2009). Ethical leadership: Examining the relationships with full range leadership model, employee outcomes, and organizational culture. Journal of Business Ethics, 90(4), 533-547.
• Torrance, H. (2004) Using action research to generate knowledge about educational practice. G. Thomas ve R. Pring (Ed.), In Evidence-based practice in education içinde (s. 187-200). Open University Press.
• Valentine, S. ve Fleischman, G. (2002). Ethics codes and professionals' tolerance of societal diversity. Journal of Business Ethics, 40(4), 301-312.
• Wright, R. W., Brand, R. A., Dunn,W. ve Spindler, K. P. (2007). How to write a systematic review. Clinical Orthopaedics and Related Research. 455, 23-29.
• Yağmur, A. (2020). Etik liderliğin etik davranış ve etik iklim üzerine etkisinde etik programların takip algısının ılımlaştırıcı rolü. İş Ahlakı Dergisi, 13(1), 1- 30.
• Yang, C. (2014). Does ethical leadership lead to happy workers? A study on the impact of ethical leadership, subjective well-being, and life happiness in the Chinese culture. Journal of Business Ethics, 123(3), 513-525.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E. (2005). Ahlâk, toplum yapısının bir parçası olarak etik ve lı̇derlı̇k, öğretmenin dünyası, Odun pazarı Belediyesi Yayınları Eğitim Dizisi-3, Mikro Yayıncılık.
• Yukl, G. (2013). Leadership in Organizations (8. Baskı). Prentice Hall.
• Yüksel, M. (2015). Etik kodlar, ahlak ve hukuk. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 9-26.