Finansal Oran Özelliklerinin Nakit Akış Profili Nitelikleri ile İlişkilendirilmesi ve BİST İmalat Sanayi Sektörü İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 38, 371 - 391, 25.05.2023

Mustafa Kısakürek , Haluk Satır

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1142917

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, nakit akış tablosu bileşenlerindeki nakit akışlarının pozitif ve negatif yönünün incelenmesi sonucu elde edilen nakit akış profillerinin, finansal oran analizi tekniği ile birlikte kullanıldığında, farklı finansal özelliklerin elde edilebileceğinin ortaya konulmasıdır. Çalışmada öncelikle BİST imalat sanayii sektöründe faaliyet gösteren 70 işletmenin, 2012-2018 yıllarına ait nakit akış tablosu verileri kullanılarak nakit akış profilleri belirlenmiştir. Sonrasın da her bir işletmenin, bilanço ve gelir tablosundaki verileri kullanılarak yıllar itibariyle finansal oran sonuçları tespit edilmiştir. Sonucunda ise, değerlendirmeye alınan toplam sekiz profil ve toplam 490 gözlem sayısı içinde, %10’u geçen profil 2, profil 4 ve profil 6’nın panel logit analiz yöntemine göre, profil nitelikleri ile finansal oran özellikleri arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Analiz sonucuna göre, profil 2 ile aktif devir hızı ve aktif kârlılığı oranının pozitif, aktif büyüme oranının ise negatif ilişkili olduğu, profil 4 ile aktif büyüme oranının pozitif, stokların aktiflere oranı ve öz kaynak büyüme oranın ise negatif ilişkili olduğu, profil 6 ile stokların aktiflere oranı ve aktif büyüme oranının pozitif, cari oran, kaldıraç oranı ve aktif karlılığı oranının ise negatif ilişkili olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nakit Akış Profili, Finansal Oran, Panel Veri Analizi, Lojistik Regresyon

Association of Financial Ratio Features with Cash Flow Profile Features and A Research on BIST Manufacturing Industry Enterprises

Öz

The aim of the study is to reveal that different financial characteristics can be obtained when the cash flow profiles obtained as a result of examining the positive and negative aspects of the cash flows in the cash flow statement components are used together with the financial ratio analysis technique. In the study, first of all, cash flow profiles of 70 enterprises operating in the BIST manufacturing industry sector are determined by using the cash flow table data of the years 2012-2018. Afterwards using the data in the balance sheet and income statement of each business, the financial ratio results by years are determined. As a result, the relationship between profile features and financial ratio features is analyzed according to the panel logit analysis method of profile 2, profile 4 and profile 6, which exceeded 10%, within a total of eight profiles and a total of 490 observations. According to the results of the analysis, profile 2 is positively related to asset turnover and return on assets, while asset growth rate is negatively related, profile 4 is positively related to asset growth rate, stocks to assets ratio and equity growth ratio is negatively related to profile 6, and stocks to assets are negatively related to profile 2. It is determined that the rate of asset growth and the rate of asset growth are positively correlated, while the current rate, leverage rate and return on assets rate are negatively related.

Anahtar Kelimeler

Cash Flow Profile, Financial Ratio, Panel Data Analysis, Logistic Regression

Kaynakça

• Akgüç, Ö. (1995). Mali tablolar analizi. Avcıol Yayını.
• Aktaş, R., Karğın, S. ve Karğın, M. (2012). Nakit akışlarının sağlandığı faaliyetler yöntemi ile işletmelerin nakit akış profillerinin incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 56, 101-118.
• Altman, E. I. (1968). Financial ratios, discriminant analysis and the prediction of corporate bankruptcy. The Journal of Finance, 23(4), 589-609.
• Atieh, S. H. (2014). Liquidity analysis using cash flow ratios as compared to traditional ratios in the pharmaceutical sector in Jordan. International Journal of Financial Research, 5(3), 146-158.
• Ayrıçay, Y. ve Türk, V. E. (2014). Finansal oranlar ve firma değeri ilişkisi: BİST’de bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64, 53-70.
• Barnes, P. (1987). The analysis and use of financial ratios: a review article. Journal of Business Finance and Accounting, 14(4), 449-461.
• Başar, A. B. ve Azgın, N. (2016). İşletme performansının ölçülmesinde nakit akış analizlerinin esasları ve Borsa İstanbul perakende sektöründe bir araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23), 779-804.
• Beaver, W. H. (1966). Financial ratios as predictors of failure. Journal of Accounting Research, 4, 71-111.
• Beyazgül, M. ve Karadeniz, E. (2019). Futbol kulüplerinin nakit akış profillerinin analizi: uluslararası bir karşılaştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(3), 605-624.
• Bircan, H. (2004). Lojistik regresyon analizi: Tıp verileri üzerine bir uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 185-208.
• Bodur, G. (2016). Nakit akış tabloları ile kredi analizi. Bankacılık Akademisi Yayınları.
• Bruwer, S. ve Hamman, W. (2005). Cash flow patterns in listed south african industrial companies. Meditari Accountancy Research, 13(1), 1-17.
• Çil Koçyiğit, S. ve Güngör Tanç, Ş. (2021). Nakit akışlarının sağlandığı faaliyetler modeli ile işletmelerin nakit akış profillerinin incelenmesi: BİST 30, BİST 50 ve BİST 100 Endeksleri Karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ağustos 2021(Özel Sayı), 137-148.
• Çil Koçyiğit, S., Senemoğlu, P. ve Dursun Temiz, T. N. (2021). Nakit akışlarının sağlandığı faaliyetler modeli ve oran analizi ile nakit akış profili analizi: Özel bir sağlık grubu uygulaması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14(3), 1163-1191.
• Derya Baskan, T. ve Dozen, B. (2019). Türkiye muhasebe standartlarına göre işletmelerin nakit akış profillerinin BİST 100 endeksi üzerinde analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3347-3357.
• Dickinson, V. (2011). Cash Flow Patterns as a Proxy for Firm Life Cycle. The Accounting Review, 86(6), 1969-1994.
• Doğan, N. ve Engeloğlu, Ö. (2018). Finansal oranların üretkenliğe etkisi: metal eşya, makina ve gereç yapım firmaları için panel veri analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 80, 133-146.
• Erokyar, E. (2008). İşletmelerde kârlılık ve kârlılığı etkileyen faktörler [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Gup, B. E., Samson, W. D., Dugan, M. T., Kim, M. J. ve Jittrapanun, T. (1993). An analysis of patterns from the statement of cash flows. Financial Practice and Education, 3(2), 73-79.
• Güleç, Ö. F. ve Arda, I. (2019). Investigation of cash flow profiles: Evidence from Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (Özel Sayı), 555-568.
• Hosmer, D. W. ve Lemeshow, S. (2000). Applied logistic regression. Wiley Inc.
• Kablan, A. ve Güvemli, B. (2019). Cash flow profiles of tourism companies at Borsa Istanbul. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (Özel Sayı), 235-246.
• KAP. (2020). BİST şirketler. http://www.kap.org.tr/tr/bist-sirketler adresinden 09 Ocak 2020 tarihinde alınmıştır.
• Karadeniz, E. (2017). Halka açık konaklama işletmelerinin nakit akış profillerinin analizi: uluslararası bir karşılaştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3), 167-185.
• Karagöz, Y. (2019). SPSS AMOS META uygulamalı istatistiksel analizler. Nobel Yayın.
• Kısakürek, M. M. ve Ayarlıoğlu, M. A. (2007). Endirekt yönteme göre nakit akım tablosunun hazırlanması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 193-213.
• Kızıl, C. ve Aslan, T. (2019). Finansal performansın rasyo yöntemiyle analizi: Borsa İstanbul’da (BİST’de) işlem gören havayolu şirketleri üzerine bir uygulama. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1778-1799.
• Kordestani, G., Biglari, V. ve Bakhtiari, M. (2011). Ability of combinations of cash flow components to predict financial distress. Business: Theory and Practice, 12(3), 277-285.
• Libby, R. (1975). Accounting ratios and the prediction of failure: some behavioral evidence. Journal of Accounting Research, 13(1), 150-161.
• Neter, J. (1966). Discussion of financial ratios as predictors of failure. Journal of Accounting Research, 4(1), 112-118.
• O’connor, M. C. (1973). On the usefulness of financial ratios to ınvestors in common stock. The Accounting Review, 48(2), 339-352.
• Orhan, A. ve Başar, A. B. (2015). İşletmelerde nakit akış profilleri ve analizi: BİST 100 işletmeleri üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 8(2), 107-122.
• Özer, G., Çam, İ. ve Özçelik, T. H. (2020). Hisse senedi fiyatlarının açıklanmasında finansal oranların rolü: BİST sanayi endeksindeki firmalar örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(2), 725-745.
• Patton, J. M. (1982). Ratio analysis and efficient markets in introductory financial accounting. The Accounting Review, 57(3), 627-630.
• Shamsudin, A. ve Kamaluddin, A. (2015). Impending bankruptcy: examining cash flow pattern of distress and healthy firms. Procedia Economics and Finance, 31, 766 – 774.
• Taffler, R. J. (1982). Forecasting Company Failure in the UK Using Discriminant Analysis and Financial Ratio Data. Journal of the Royal Statistical Society, 145(3), 342-358.
• Titman. S., Keown, A. J. ve Martin, J. D. (2018). Financial management principles and applications. Global Edition.
• Tüfekçi, B. ve Karaca, S. S. (2019). İşletmelerin nakit akış profillerinin analizi: uluslararası bir karşılaştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, (Ekonomi ve Siyaset Özel Sayısı), 157-180.
• Uyar, A. ve Okumuş, E. (2010). Finansal oranlar aracılığıyla küresel ekonomik krizin üretim şirketlerine etkilerinin analizi: İMKB’de bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, 146-156.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2018). Panel veri ekonometrisi stata uygulamalı. Beta Yayın.