Türkiye’nin 100. Yılında Sosyal Sermaye ve İnovasyonun Bölgesel Açıdan Durumu Üzerine Mekânsal Ekonometrik Bir Analiz

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 100. Yıl Özel Sayısı, 1 - 25, 29.10.2023

Bekir Sami Oguzturk , Recep Koç

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1294896

Öz

Çalışmanın amacı, sosyal sermaye ve inovasyonun bölgesel kalkınmada nasıl bir etkisinin olduğunu araştırmaktır. Bu doğrultuda mekânsal bir model geliştirilmiştir. Bu model hem yatay kesit hem de zaman serisi içerdiğinden dolayı: sosyal sermaye ve inovasyonun bölgesel kalkınma göstergesi olarak kişi başı gayri safi milli hasılayı mekânsal olarak etkilediği varsayılmış ve bu doğrultuda mekânsal panel veri analizi yapılmıştır. Çalışmanın verileri 2007-2021 yılları arasında TR42 Doğu Marmara Kalkınma Bölgesine (MARKA) bağlı illerin sosyal sermaye endeksi, inovasyon endeksi ve kişi başı gayri safi milli hâsıla verilerinden elde edilmiştir. Sosyal sermaye ve inovasyon kavramlarının nicel özellik kazanması için öncelikle bunların alt belirleyicileri tespit edilmiştir. Bunların, çalışılan bölge için ulaşılabilen belirleyicileri ile sosyal sermaye ve inovasyon endeksleri ilgili yıllar içerisinde elde edilmiştir. Çalışma sonucunda hem bölge genelinde hem de iller arasında mekânsal bağımlık tespit edilmiştir. Ayrıca mekânsal etki modele eklenince modelin Sabit Etkili Mekânsal Hata Panel Veri Analizi (SEM) ile analizin yapılması kabul edilmiştir. Sonuç olarak inovasyonun kişi başı geliri etkilemesi anlamlı bulunmazken sosyal sermayenin kişi başı geliri etkilemesi anlamlı bulunmuştur. Sosyal sermayedeki bir birimlik artışın, kişi başı gayri safi milli hasılayı 2.530 dolar olarak azalttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mekânsal Ekonometri, Mekânsal Panel Veri Analizi, Sosyal Sermaye, İnovasyon, TR42 MARKA

A Spatial Econometric Analysis on the Status of Social Capital and Innovation from A Regional Perspective in Turkey's 100th Anniversary

Öz

The aim of the study is to investigate how social capital and innovation affect regional development. In this direction, a spatial model is developed. Since the model includes both a cross-section and a time series, it is assumed that social capital and innovation affect the gross national product per capita spatially as a regional development indicator, and spatial panel data analysis is utilized in this direction. The data of the study are obtained from the social capital index, innovation index and gross national product per capita of the provinces of TR42 East Marmara Development Region (MARKA) between 2007-2021. In order for the concepts of social capital and innovation to gain quantitative characteristics, firstly their sub-determinants are determined. The determinants of these, which can be reached for the region of study, as well as the social capital and innovation indices are obtained within the relevant years. As a result of the study, spatial dependence is determined both in the region and between the provinces. In addition, when the spatial effect is added to the model, it is accepted to analyze the model with Fixed Effect Spatial Error Panel Data Analysis (SEM). As a result, while the effect of innovation on per capita income is not found significant, the effect of social capital on innovation is found to be significant. It is determined that a one-unit increase in social capital reduces the gross national product per capita as 2,530 dollars.

Anahtar Kelimeler

Spatial Econometrics, Spatial Panel Data Analysis, Social Capital, Innovation, TR42 MARKA

Kaynakça

• Acemoğlu, D., Akçigit, U. ve Çelik, M. A., (2022). Radikal and icremantal innovation: The roles of firms, managers, and innovations. American Economic Journal: Macroeconomics, 14(3), 199-249.
• Anselin, L. (1988). Spatial econometrics: methods and models. Springer Science & Business Media.
• Anselin, L. (2001). Spatial Econometrics. B. H. Baltagi (Ed.), A companion to theoretical econometrics içinde (s. 311-330). Blackwell.
• Anselin, L. (2003). Spatial externalities, spatial multipliers and spatial econometrics. International Regional Science Review, 26(2), 153-166.
• Anselin, L. (2009). Thirty years of spatial econometrics. Papers Regional Sciences, 89, 3-25.
• Arrow, K. J. (1999). Knowledge as a factor of production. O. P. Stiglitz (Ed.), Annual World Bank conference on development economics içinde (s. 15-20). Worl Bank.
• Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. J. Richardson (Ed.), Handbook of theory and research for sociology of education içinde (s. 241-258). Grenwood Press.
• Bozdoğan, M. N. (2008). Bölgesel kalkınmanın sağlanmasına yönelik vergi özendirme önlemlerinin Türkiye açısından inelenmesi ve etkinliğinin analizi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği.
• Bruch, R. (2004). Knowlege and know-how in emission control for mobile applications. Catalysis Reviews, 46(3-4), 271-334.
• Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94(94), 95 - 120.
• Cooke, P., Clifton, N. ve Oleaga, M. (2005). Social capital, firm embeddedness and regional development. Regional Studies, 39(8), 1065-1077.
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye'de gelir eşitsizliği ve yoksulluk. Sosyal Siyaset Konferansları, (59), 89-132.
• Çatalbaş, N. (2019). Türkiye ekonomisinin temel özellikleri ve dünya ekonomisindeki yeri. M. Toprak ve N. Çatalbaş (Ed.), Türkiye ekonomisi içinde (s. 3-32). Anadolu Üniversitesi .
• Dinda, S (2014). Inclusive growth through creation of human and social capital. International Journal of Social Economics, 41 (10), 878 – 895.
• Dobler, C. (2009, 03). The impact of institutions, culture, and religion on per capital income. ECONSTOR, http://hdl.handle.net/10419/30368
• Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013). (2006, 1 Temmuz). https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Dokuzuncu_Kalkinma_Plani-2007-2013.pdf
• Dökmen, G. (2009). Bölgesel kalkınmada yenilik sistemleri ve devletin rolü: Türkiye örneği [Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• du Plessis, M. (2007). The role of the knowledge management in innovaiton. Journal of Knowledge Management, 11(4), 20-29.
• Dulupçu, M. A., Sungur, O. ve Keskin, H., (2010). Bölgesel kalkınmada yeni yaklaşımlar ve Türkiye'de kalkınma planlarına yansımaları: kalkınma planlarının yeni teoriler açısından değerlendirilmesi. 6. Ulusal Coğrafya Sempozyumu. Turkey: Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM) .
• Dursun, O. (2018). Toplumu Pierre Bourdieu ile düşünmek. Global Media Journal TR Edition, 8(16), 68-123.
• Elhorst, J. P. (2003). The mystery of regional unemployment differentials: theoretical and empirical explanations. Journal of Economic Surveys, 17(5), 709-748.
• Elhorst, J. P. (2010). Applied spatial econometric: raising the bar. Spatial Economic Analysis, 5(1), 9-28.
• Elhorst, J. P. (2014). Linear spatial dependence models for cross-section data. Spatial Econometrics from Cross-Sectional Data to Spatial Panles, 5-37. Springer.
• Elhorst, J. P. (2017). Spatial panel data analysis. S. Shekhar, H. Xiong ve X. Zhou (Ed.), Encyclopedia of GIS (2. Baskı) içinde (s. 2050-2058). Sprringer International Publishing.
• Fafchamps, M. (2006). Development and social capital. Journal of Development Studies, 42(7), 1180-1198.
• Foray, D. (2004). The Economicsof knowledge. The MIT Press.
• Fukuyama, F. (1997). Social capital; the tanner lectures on human values. Brasenose College, Oxford, 20(1), 375-484.
• Fukuyama, F. (2002). Social Capital and Development: The Coming Agenda. SAIS Review (1989-2003), 22(1), 23–37.
• Gambetta, D. (2000). Can we trust trust. D. Gambetta (Ed.). Trust: making and breaking cooperative relations, elekrtonik edition içinde (s. 213-237). University of Oxford.
• Garud, R. (1997). Know-how, know-why, and know-what. Advances in Strategic Management, 14, 81-101.
• Günkör, C. ve Özdemir, M. Ç. (2017). Sosyal sermaye ve eğitim ilişkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 70- 90.
• Hobikoğlu, E. H. (2014). Yeni ekonomide inovasyon. İktisadi Araştırmalar Vakfı İktisadi İşletmesi.
• IV. Türkiye İktisat Kongresi. (2004). Türkiye'de bilgi ekonomisine ve bilgi toplumuna geçiş için strateji ve politikalar. DPT Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı. Türkiye Bilişim Vakfı.
• Kosfeld, R. (2010). Spatial econometrics. https://www.uni-kassel.de/fb07/fileadmin /datas/fb07/5-Institute/IVWL/Kosfeld/lehre/spatial/SpatialEconometrics1.pdf adresinden 20 Şubat 2018 tarihinde alınmıştır.
• Kosfeld, R. (2018). Spatial regression models. University of Kassel, Department of Economics, Institute of Economics. https://www.uni-kassel.de/fb07/fileadmin/datas/fb07/5-Institute/IVWL/Kosfeld/ lehre/spatial/SpatialEconometrics5a.pdf adresinden 2 Şubat 2018 tarihinde alınmıştır.
• KOSGEB. (2005). Ekonomik kalkınmda sosyal sermayenin rolü. Ekonomik ve Stratejik Araştırmalar Merkez Müdürlüğü.
• Lesage, J. P. (1999). The theory and practice of spatial econometrics. University of Toledo. https://www.spatial-econometrics.com/html/sbook.pdf adresinden 1 Ekim 2018 tarihinde alınmıştır.
• Lesage, J. P. ve Ha, C. L. (2012). The impact of migration on social capital: Do migrants take their bowling Balls with Them? Growth and Change, 43(1), 1-26.
• Manski, C. F. (1993). Identification of endogenous social effects: the reflection problem. The Rewiev of Economic Studies, 60(3), 531-542.
• McPherson J. M., Popielarz, P. A. ve Drobnic, S., (1992). Social networks and organizational dynamics. American Sociological Rewiev, 57(2), 153-170.
• Muller, E. and Doloreux, D. (2009). What we shold know about knowledge- intensive business services. Technology in Society, 31(1), 67-72.
• OECD. (2001). The well being of nations: The role of human and social capital. Centre for educational research and innovation. http://www.oecd.org/site/worldforum/33703702.pdf . adresinden 20 Şubat 2018 tarihinde alınmıştır.
• Oğuztürk, B. S. (2003). Yenilik kavramı ve teorik temelleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(2), 253-273.
• Özel, M. (2003). Avrupa Birliği'nde bölge, bölgeselleşme, bölge yönetimleri kavramları üzerine. Ankara Üniveristesi SBF Dergisi, 58(1), 97-117.
• Öztürk, N. (2005). İktisadi kalkınmada eğitim rölü. Sosyoekonomi, (1), 27-44.
• Putnam, R. D., Leonardi, R. ve Nanetti, R. (1993). Making demoktacy work: Civic traditions in modern Italy. Princeton University Press.
• Sabatini, F. (2006). The empirics of social capital and economic development: A critical perspective. https://age consearch.umn.edu/bitstream/12097/1/wp060015.pdf
• Sonn, J. W. (2021). Innovation and regional development. AAG-Wiley International Encyclopedia of Georgraphy. https://www.researchgate.net/publication/353274815 adresinden 9 Mart 2018 tarihinde alınmıştır.
• Tobler, W. (1979). Smooth pycnophylactic interpolation for geographical regionas. Journal of American Statistical Association, 74, 519-530.
• Turğut, F. (2017). Tarihsel süreçte aile kurumunun dönüşümünü ve geleceğine yönelik çıkarımlar. Medeniyet ve Toplum, 1(1), 93-117.
• Tuzcu, S. E. (2016). Mekansal ekonometri ve sosyal bilimlerde kullanım alanları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(2), 401-436.
• Whittle, P. (1954). On stationary processes in the plane. Biometrika, 41(3-4), 434-449.
• Woolcock, M. (1998). Social capital and economic development: Toward a theoretical synthesis and policy framework. Theory and Society, 27, 151 - 208.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2020a). İleri panel veri analizi Stata uygulamaları (4. Baskı). Beta.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2022). Mekansal ekonometri Stata uygulamaları. Beta.
• Yeşilyurt, M. E. (2008). Türkiye imalat sanayinde mekansal komşuluk ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 165-173.
• Zeren, F. (2010). Mekansal etkileşim analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatik Dergisi, (12), 18-39.
• Zeren, F. (2011). Mekansal ekonometri ve mekansal panel ekonometri yaklaşımları, AB üye ülkeleri için gelir yakınsama hipotezi üzerine bir uygulama [Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi.