Öz
el-Beyân ve’t-Tebyîn, Arap dil özellikleri üzerinde duran ve Arapların
şiir ve hitabetteki kabiliyetlerini ortaya koyan el-Câhız’ın bu
alandaki en önemli eseridir. Aynı zamanda el-Câhız’ın en çok bilinen,
en çok nâm salan ve en çok basılan kitabıdır.
Eser, bir edebiyat, belâgat, hitâbet ve şiir sergisidir. Lisanı ve
üslûbu bakımından mükemmel bir fesâhat ve belâgat numunesi
olduğu kadar, mevzusu bakımından da Arap edebîyatının zengin
bir antolojisi sayılır.
el-Beyân ve’t-Tebyîn, edebiyat sahasının birbirinden farklı kültürlerden
olan en önemli isimlerini ve onların sanat anlayışlarını
ihtiva eden geniş bir ilmin ürünü olarak kabul edilecek olursa
el-Câhız, –bu eserle- sadece öne çıkıp sivrilmekle kalmaz aynı zamanda,
bize kitabında Arap Beyânına dair titiz bir şekilde mülahaza
ve idrakle ortaya konmuş ilk araştırmaları da sunar. Belâğî
ölçü ve kriterleri içinde bulunduran bu eser, aynı zamanda bariz
bir şekilde “Beyân” ismini taşıyan ilk eserdir.
Kaynakça
- Bedevî Tabâne, el-Beyânu’l-‘Arabî, Mektebetu’l-Ancelo el-Mısrıyye, Mısır, 1968.
- Dairatu Meârifi’l-Karni’l-‘Işrîn, “Câhız”, Dâr el-Marife li’t-Tab’ ve’n-Neşr, Beyrut,1933.
- el-‘Askerî, Ebû Hilâl Hasan b. ‘Abdullah b. Sehl, Kitâbu’s-Sınâ‘ateyn: el-Kitâbe ve’ş-Şi‘r, el-Âsitene, tsz.
- el-Câhız, Ebû ‘Osmân ‘Amr b. Bahr, el-Beyân ve’t-Tebyîn, (Thk. M. ‘Abdusselam Harûn), Matbaatu’l-Hancî, Mısır, 1975.
- İbn Haldun, Mukaddime, Lecnetu Beyân’i-l ‘Arabî, 1968.
- İbn Raşîk, Ebû ‘Ali el-Hasan el-Kayravânî el-Ezdî, el-‘Umde fî mehâsini’ş-Şi‘r ve âdâbih ve nakdih, I-II, (Thk. Muhammed Karakazan, Birinci Baskı, nşr. Dâru’l-Ma’rife) Beyrut, 1988.
- Muhammed Kürd ‘Ali, Umerâu’l-Beyân, Lecnetu’t-telif ve’t-terceme ve’n-neşr, 1937.
- Şeşen, Ramazan, el-Câhız ve Türklerin Faziletleri, İstanbul, 2002.
- Şevkı Dayf, el-Belâğatu Tatavvurun ve Târihun, Daru’l-Me‘ârif, Kâhire, 1962.
- Taha Hüseyin, Temhîd fi’l-Beyâni’l-’Arabî, Beyrut, 1983.
- Yâkut el-Hamevî, Ebû ‘Abdillah, Mu’cemu’l-udebâ, (nşr. Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye), Beyrut, 1991
Öz
Al-Bayan wa al-Tabyinn is the most important work of Al-Jahiz,
in which it demonstrates the ability of Arab poetry and oratory.
At the same time, it is the most famous and most printed book
of Al-Jahiz.
The work is a literature, eloquence, oratory, poetry exhibition. In
terms of subject matter considered to be a rich anthology of Arabic
literature as well as a perfect fesâhat, beautiful and effective
speech and rhetoric sample.
Al-Bayan wa al-Tabyinn, if it is accepted as a product of the most
important names of different cultures from each field of literature
and a broad understanding of science containing their art,
Al-Jahiz –with this work- excels. At the same time, it reveals the
first research to rigorous consideration and perception on the
Arab Bayan. This work is the first work bearing the name “Bayan”
which is containing from BELAG measurement and criteria.
Kaynakça
- Bedevî Tabâne, el-Beyânu’l-‘Arabî, Mektebetu’l-Ancelo el-Mısrıyye, Mısır, 1968.
- Dairatu Meârifi’l-Karni’l-‘Işrîn, “Câhız”, Dâr el-Marife li’t-Tab’ ve’n-Neşr, Beyrut,1933.
- el-‘Askerî, Ebû Hilâl Hasan b. ‘Abdullah b. Sehl, Kitâbu’s-Sınâ‘ateyn: el-Kitâbe ve’ş-Şi‘r, el-Âsitene, tsz.
- el-Câhız, Ebû ‘Osmân ‘Amr b. Bahr, el-Beyân ve’t-Tebyîn, (Thk. M. ‘Abdusselam Harûn), Matbaatu’l-Hancî, Mısır, 1975.
- İbn Haldun, Mukaddime, Lecnetu Beyân’i-l ‘Arabî, 1968.
- İbn Raşîk, Ebû ‘Ali el-Hasan el-Kayravânî el-Ezdî, el-‘Umde fî mehâsini’ş-Şi‘r ve âdâbih ve nakdih, I-II, (Thk. Muhammed Karakazan, Birinci Baskı, nşr. Dâru’l-Ma’rife) Beyrut, 1988.
- Muhammed Kürd ‘Ali, Umerâu’l-Beyân, Lecnetu’t-telif ve’t-terceme ve’n-neşr, 1937.
- Şeşen, Ramazan, el-Câhız ve Türklerin Faziletleri, İstanbul, 2002.
- Şevkı Dayf, el-Belâğatu Tatavvurun ve Târihun, Daru’l-Me‘ârif, Kâhire, 1962.
- Taha Hüseyin, Temhîd fi’l-Beyâni’l-’Arabî, Beyrut, 1983.
- Yâkut el-Hamevî, Ebû ‘Abdillah, Mu’cemu’l-udebâ, (nşr. Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye), Beyrut, 1991
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Ağustos 2016 |
| Kabul Tarihi | 10 Ekim 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 2 |
Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.