EKONOMİK GELİŞME-ETNİK ÇATIŞMA İLİŞKİSİNE DAİR NİTEL BİR ANALİZ

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 16, 22.03.2017

Mürsel Bayram , Ömür Toker Halil Özdemir

https://doi.org/10.16954/yalovabaccd.289216

Öz

Özet

Bu
çalışmada ekonomik gelişme göstergeleri ile etnik çatışmalar arasında bir
ilişkinin olup olmadığı tartışılmış ve tespit edilebilen ilişkilerin niteliği
analiz edilmiştir. Ekonomik faktörler ile etnik çatışmalar arasında anlamlı bir
ilişkinin kurulabileceği fakat bunun tek yönde genellenebilir bir ilişki
olmadığı savunulmuştur. Zira birçok vakada kimlik vurgusu, ekonomik çıkar
güdüsünün önüne geçebilmektedir. Dahası, gelişmiş
ülkelerin az gelişmiş ülkelerdeki çatışmalara müdahale edebilme kapasiteleri
ile az gelişmiş ülkelerin gelişmiş ülkelerdeki etnik sorunlara müdahale edebilme
kapasiteleri aynı olmadığı için az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerdeki etnik
çatışmalar hem siyasî hem iktisadî anlamda dış müdahale faktörleriyle daha
kolay uluslararasılaşabilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Ekonomik Gelişme, Etnik Çatışma, İşgücü Piyasası, Bölgelerarası
Eşitsizlik

 

Abstract

This
paper aims to discuss the existence of a relationship between economical
development indicators and ethnic conflicts as well as to analyse the quality
of that relationship. It is argued that a significant, albeit not
generalisable, relationship exists between economical factors and conflicts. Ethnic
identity prevails over economical interests in a great deal of cases.
Furthermore, the capacity of developed nations to intervene in conflicts in
underdeveloped nations is certainly much higher than the capacity of
underdeveloped nations to intervene in conflicts in developed nations. Ethnic
conflicts in underdeveloped and/or developing nations are easily
internationalised as they are more vulnerable to foreign interventions in both
political and economical terms. 

Keywords:
Economical Development, Ethnic Conflict, Labour Market, Interregional
Inequality

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Gelişme, Etnik Çatışma

Kaynakça

• Akşen, Hakan ve Koç, Bekir, “Terör Olaylarına Karışanların Sosyo-Ekonomik ve Eğitim Durumları ile Bazı Demografik Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”, Terörün Sosyal Psikolojisi, Murat Sever, Hüseyin Cinoğlu, Oğuzhan Başıbüyük (Ed.), Polis Akademisi Yayınları, Ankara, 2010, s.195-210.
• Alesina, Alberto ve La Ferrara, Eliana, “Ethnic Diversity and Economic Performance”, Journal of Economic Literature, Cilt 43, Sayı 3, 2005, s.762-799.
• Alesina, Alberto ve Perotti, Roberto, “Income Distribution, Political Instability, and Investment”, European Economic Review, Cilt 40, Sayı 6, 1996, s.1203-1228.
• Altan, Rıfat, “Ekonomik Büyüme mi, Kalkınma mı?”, Dünya Gazetesi, 6 Ocak 2011.
• Aydın, Mustafa, Kurumlar Sosyolojisi, Vadi Yay., Ankara, 2000.
• Bardhan, Pranab, “Method in the Madness? A Political-Economy Analysis of the Ethnic Conflicts in Less Developed Countries”, World Development, Cilt 25, Sayı 9.
• Bayram, Mürsel, “Yerel ve Küresel Boyutlarıyla Darfur Sorunu”, Dünya Siyasetinde Afrika 1, İsmail Ermağan (Ed.), Nobel Kitabevi, Ankara, 2014.
• Bayram, Mürsel, “Afrika Genelinde İstisnaî Bir Devlet: Botsvana”, ADAM Akademi, Cilt 4, Sayı 1, Haziran 2014.
• Mürsel Bayram ve Yasin Yaylar, “Myanmar’daki Budist Müslüman Çatışmasının Tarihî Dinamikleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı 44, Haziran 2016, s.367-373.
• Bayram, Mürsel, “Sudan’ın Etnopolitik Sorunlarını Besleyen Faktörlerin Tarihsel Bir Analizi”, Tarihin Peşinde: Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 8, Sayı 16, Ekim 2016, s.197-224.
• Buhaug, Halvard, “Geography, Rebel Capability, and the Duration of Civil Conflict”, Journal of Conflict Resolution, Cilt 53, Sayı 4, 2009, s.544-569.
• Burton, John W., Conflict: Human Needs Theory, St. Martin’s Press, New York, 1990.
• Burton, John W., Deviance, Terrorism, and War: The Process of Solving Unsolved Social and Political Problems, St. Martin’s Press, New York, 1979.
• Casanova, Pablo Gonzalez, “Internal Colonialism and National Development”, Studies in Comparative International Development, Cilt 1, Sayı 4, 1965, s.27-37.
• Cederman, Lars-Erik ve Girardin, Luc, “Beyond Fractionalization: Mapping Ethnicity onto Nationalist Insurgencies”, American Political Science Review, Cilt 101, Sayı 1, 2007, s.173-185.
• Choucri, Nazli, Population and Conflict: New Dimensions of Population Dynamics, UN Fund for Population Activities, New York, 1983.
• Collier, Paul ve Hoffler, Anke, “On The Economic Causes of Civil War”, Oxford Economic Papers, Cilt 50, Sayı 4.
• Collier, Paul, “The Market for Civil War”, Foreign Policy, Mayıs/Haziran 2003.
• Cunningham, David E. ve Lemke, Douglas, “Beyond Civil War: A Quantitative Examination of Causes of Violence within Countries”, Civil Wars, Cilt 16, Sayı 3, 2014.
• Çelik, Ayşe Betül, “ Etnik Çatışmaların Çözümünde Siyaset Bilimi ve Uyuşmazlık Çözümü Yaklaşımları”, Nimet Beriker (Ed.), Çatışmadan Uzlaşmaya: Kuramlar, Süreçler ve Uygulamalar, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009.
• Uygulamalar, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2009.
• Dougherty, James E. ve Pfatzgraff, Robert L., Contending Theories of International Relations: A Comprehensive Survey, Harper and Row Publishers, New York, 1990.
• Escaleras, Monica P. ve Register, Charles A., “Ethnic Tensions and Social Infrastructure”, Applied Economics, 43, 2011, s.1045-1057.
• Fearon, James; Kasara, Kimuli ve Laitin, David, “Ethnic Minority Rule and Civil War Onset”, American Political Science Review, Cilt 101, Sayı 1, 2007, s.187-193.
• Fenton, Steve ve Bradley, Harriett, Ethnicity and Economy: Race and Class Revisited, Palgrave Macmillan, New York, 2002.
• Gurr, Ted R. ve Harff, Barbara, Ethnic Conflict in World Politics, Oxford, 1994.
• Gurr, Ted R.ve Moore, Will, “Ethnopolitical Rebellion: A Cross Sectional Analysis of the 1980s with Risk Assessments for the 1990s,” American Journal of Political Science, Cilt 41, Sayı 4, 1997, s.1079-1103.
• Haagsma, Rein ve Mouche, Pierre, “Egalitarian Norms, Economic Development, and Ethnic Polarization”, Journal of Comparative Economics, 41, 2013, s.719-744.
• Hechter, Michael, Internal Colonialism: The Celtic Fringe in British National Development, University of California Press, Berkeley, 1975.
• Horowitz, Donald L., Ethnic Groups in Conflict, California University Press, Berkeley, 1985, s.653-680.
• Humphreys, Macartan, “Natural Resources, Conflict, and Conflict Resolution: Uncovering the Mechanisms”, Journal of Conflict Resolution, Cilt 49, Sayı 4, 2005, s.508-537.
• Humphreys, Macartan, Economics and Violent Conflict, Harvard University, 2003.
• Hutchinson, Sharon E., Nuer Dilemmas: Coping with Money, War, and the State, University of California Press, Berkeley, 1996.
• İnat, Kemal, Burhanettin Duran ve Muhittin Ataman (Ed.), Dünya Çatışma Bölgeleri, Nobel Yay., Ankara, 2004.
• Kabiri, Ngeta, Ethnic Diversity and Development in Kenya: Limitations of Ethnicity as a Category of Analysis”, Commonwealth and Comparative Politics, Cilt 52, Sayı 4, 2014, s.513-534.
• Kurubaş, Erol, “Etnik Grup-Devlet İlişkilerinin Sorunsallaşması ve Aktör Tutumlarındaki Açmazlar: Türkiye’deki Kürt Sorunu Örneği”, Liberal Düşünce, Sayı 50, İlkbahar 2008.
• Lenin, Vilademir İlyiç, Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, Çev. Cemal Süreyya, Sol Yayınları, Ankara, 1969.
• Lorenz, Konrad, Das Sogenannte Böse: Zur Naturgeschichte der Aggression, Verlag Dr Borotha-Schoeler, Viyana, 1963.
• Lujala, Paivi, “Deadly Combat over Natural Resources: Gems, Petroleum, Drugs, and the Severity of Armed Civil Conflict,” Journal of Conflict Resolution, Cilt 53, Sayı 1, 2008, s.50-71.
• Mamdani, Mahmood, Saviors and Survivors: Darfur Politics, and the War on Terror, Doubleday, New York, 2009.
• Marx, Karl, A Contribution to the Critique of Political Economy, Progress Publishers, Moskova, 1977.
• Nafziger, E. Wayne, “Economic Development, Inequality, War, and State Violence”, World Development, Cilt 30, Sayı 2.
• Özer, Mustafa ve Tiryaki, Ahmet (ed.), İktisada Giriş I, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2014.
• Partant, François, Kalkınmanın Sonu, Birey ve Toplum Yay., Çev. F. Başkaya, Ankara, 1985.
• Ross, Michael, “Oil, Drugs and Diamonds: The Varying Roles of Natural Resources in Civil War”, Karen Ballentine ve Jake Sherman (Ed.), The Political Economy of Armed Conflict: Beyond Greed and Grievance, Boulder, CO, 2003, s.47-70.
• Saxton, Gregory D., “Repression, Grievances, Mobilizatıon, and Rebellion: A New Test of Gurr’s Model of Ethnopolitical Rebellion”, International Interactions, 31.
• Sen, Amartya, “Development: Which Way Now?”, The Economic Journal, Cilt 93, Sayı 372, Aralık 1983.
• Şahin, Yakup, “Çatışma Kuramları ve Kimlik Temelli Çatışmalar: Teorik Bir Giriş”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Şubat 2013.
• Topçu, Nurettin, Sosyoloji, Dergâh Yay., İstanbul, 2001,
• Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Terör ve Şiddet Olayları Kapsamında Yaşam Hakkı İhlallerini İnceleme Raporu, 24. Dönem, 3. Yasama Yılı, 2013.
• World Bank, Can Africa Claim the 21st Century?, Washington DC, 2000.
• Yılmaz, Muzaffer Ercan, Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Etnik Çatışmalar: Etnik Çatışmaların Nedenleri ve Etnik Barışın Tesisi, Nobel Yay., Ankara, 2007.