AHP ve VIKOR Yöntemleri ile Personel Seçimi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 21, 70 - 89, 15.10.2020

Danışment Vural , Erkan Köse , Burcu Bayam

Öz

Günümüz rekabet şartlarında işletmeleri hedeflerine ulaştıracak olan; kurumsallaşma faaliyetlerinin geliştirilmesi, yurtiçi ve yurt dışı pazarların artırılması, tanınırlık faaliyetlerinin sistematik olarak yürütülmesi, iş süreçlerinin etkin ve verimli yönetilmesine yönelik gerekli iyileştirme ve geliştirme süreçlerinin işlerliği gibi tüm çalışma alanlarının asıl ve dinamik yapısını oluşturan ana etken, insan faktörüdür. Bu nedenle, işletmelerde personel seçimi oldukça önemlidir.
Personel seçim sürecinin başarılı şekilde tamamlanması, işletmenin verimliliğini olumlu yönde etkilerken; yanlış seçimler üretim aşamasını, kaynakların kullanılabilirliğini olumsuz yönde etkileyerek müşteri ve pazar kayıplarına sebep olacaktır. Personel seçimine önem verilmediğinde, hem işletme zarara uğrayacak hem de personelin motivasyonu olumsuz etkilenecektir.
Personel seçiminde nitel değerlendirmelerin yanı sıra nicel değerlendirmelerin de yapılması, işletmeler açısından hayati öneme sahip olan bu sürecin başarı şansını artıracak ve daha doğru seçim yapılmasına katkı sağlayacaktır.
Bu çalışma kapsamında, Kayseri ili Organize Sanayi Bölgesi içerisinde yer alan orta ölçekli bir işletmenin personel seçim problemi ele alınmıştır. İş başvurusunda bulunan adaylar belirlenen kriterlere sahip olma düzeylerine göre sıralamaya tabi tutulmuşlardır. Değerlendirmede kullanılan kriterler eşit öneme sahip olmadığından kriter ağırlıklarının belirlenmesi aşamasında Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHP), adayların sıralamasında ise VIKOR Yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar personel seçiminde AHP ve VIKOR yöntemlerinin bütünleşik olarak etkili bir şekilde kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok Değişkenli Karar Verme, AHP Yöntemi, VIKOR Yöntemi, Personel Seçimi

Kaynakça

• Akpınar, M.E. (2016). VIKOR tabanlı yeni bir çok kriterli sınıflandırma metodu: VIKOSORT. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Baykal, İ.Ö. (2007). Çok ölçütlü karar verme yöntemlerinin personel seçimi problemine uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Chang, C.L., & Hsu C.H. (2009). Multi-Criteria analysis via the VIKOR method for prioritizing land use restraint strategies in the Tseng-Wen reservoir watershed. Journal of Environmental Management, 90(11), 3226–3230.
• Efe, B., & Efe, Ö. (2018). Intuitionistic fuzzy number based group decision making approach for personnel selection. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 23(3), 11-26.
• Efe, B., & Kurt, M. (2018). Systematic approach for an application of personnel selection in assembly line balancing problem. International Transactions in Operational Research, 25, 1001–1025.
• El-Santawy, M.F., Ramadan, A., & El-Dean, Z. (2012). On using VIKOR for ranking personnel problem. Life Science Journal, 9(4), 1534-1536.
• Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2008). Banka şube performanslarının VIKOR yöntemi ile değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, YAEM 2008 Özel Sayısı, 20(1), 19-28.
• Ertuğrul, İ., & Karakaşoğlu, N. (2009). Performance evalution of Turkish cement firms with fuzzy analytic hierarchy process and TOPSIS methods. Expert Systems with Applications, 36(1), 702-705.
• Göktolga, Z.G., & Karakış, E. (2018). Bireysel emeklilik şirketlerinin finansal performanslarının bulanık AHP ve VIKOR yöntemi ile analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 92-108.
• Göktürk, F.İ., Yörür, B., Yuluğkural, Y., Yörür, B., & Eryılmaz, A.Y. (2011). Bir işletmenin tedarikçi değerlendirme ve seçim probleminin çözümünde ASS ve VIKOR yöntemlerinin uygulanması. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25, 61-71.
• Günay, S.N. (2017). AHP ve VIKOR yöntemlerine dayalı yeşil tedarikçi seçimi ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jantan, H., Yusof, Y.H.M., & Ishak, S.N.H. (2019). Fuzzy analytic hierarchy process for multi-criteria academic successor selection. Advances in Intelligent Systems and Computing, 854.
• Karabašević, D., Stanujkić, D., Đorđević, B., & Stanujkić, A. (2018). The weighted sum preferred levels of performances approach to solving problems in human resources management. Serbian Journal of Management, 13(1), 145-156.
• Myers, J.H., & Alpert, M.I. (1968). Determinant buying attitudes: Meaning and measurement. Journal of Marketing, 32(4), 13-20.
• Opricović, S. (1998). Višekriterijumska optimizacija sistema u građevinarstvu, Beograd: Građevinski fakultet.
• Opricović, S. (2011). Fuzzy VIKOR with an application to water resources planning. Expert Systems with Applications, 38, 12983–12990.
• Opricović, S., & Tzeng, G.H. (2007). Extended VIKOR method in comparison with other outranking methods. European Journal of Operational Research, 178, 514-529.
• Saaty, T.L., & Bennett, J.P. (1977). A theory of analytical hierarchies applied to political candidacy. Behavioral Science, 22, 237-245.
• Saaty, T.L. (1985). Analytical Planning. Pittsburg, USA: RWS Publications.
• Saaty, T.L. (1994). How to make a decision: the analytic hierarchy prosess. Interface, 1994a, 19-43.
• Salehi, K. (2016). An Integrated approach of fuzzy AHP and fuzzy VIKOR for personnel selection problem. Global Journal of Management Studies and Researches, 3(3), 89-95.
• Samanlıoğlu, F., Taşkaya, Y.E., Gülen, U.C., & Çokcan, O. (2018). A fuzzy AHP–TOPSIS-based group decision-making approach to IT personnel selection. International Journal of Fuzzy Systems, 20(5), 1576–1591.
• San Cristobal, J.R. (2011). Multi-Criteria decision making in the selection of a renewable energy project in Spain: the VIKOR method. Renewable Energy, 36, 498-502.
• Soba, M., Şimşek, A., Erdin, E., & Can, A. (2016). AHP temelli VIKOR yöntemi ile doktora öğrenci seçimi. Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 113–125.
• Tepe, S., & Görener, A. (2014). Analitik hiyerarşi süreci ve Moora yöntemlerinin personel seçiminde uygulanması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 25, 1-14.
• Tzeng, G.H. (2005). Multi-Criteria analysis of altemative-fuel buses for public transportation. Energy Policy, 33(11), 1373-1383.
• Uçakçıoğlu, B., & Eren, T. (2017). Analitik hiyerarşi prosesi ve VIKOR yöntemleri ile hava savunma sanayisinde yatırım projesi seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2, 35-53.
• Ulutaş, A., Özkan, A., & Tağraf, H. (2018). Bulanık analitik hiyerarşi süreci ve bulanık gri ilişkisel analizi yöntemleri kullanılarak personel seçimi yapılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 223-232.
• Yıldız, A., & Deveci, M. (2013). Bulanık VIKOR yöntemine dayalı personel seçim süreci. Ege Akademik Bakış, 13(4), 427-436.
• Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi.