MARİO BUNGE’NİN ONTOLOJİK SİSTEMCİLİK KURAMININ SOSYAL ÇALIŞMA BİLİM VE MESLEĞİNE ETKİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 174 - 186, 15.04.2022

Emine Ataman

Öz

Sistem teorileri, uzun bir geleneğe sahiptir. Başlangıçta teknoloji ve doğa bilimlerinde geliştirilmiş ve daha sonra sosyal bilimlere aktarılmıştır. Gayesi, dünyadaki karmaşık ilişkileri ve karşılıklı bağımlılıkları analiz etmek ve gerçekliğin kapsamlı bir tanımını sağlamak için, çaba göstermektir. Sistem teorisi kurucularından önemli bir isim olan Mario Bunge, Arjantinli bir filozof, matematikçi ve fizikçidir. Onun gerçeklik felsefesi, ontolojik sistemcilik teorisinin temelidir. Bu makalede, gerçeklik, idrak, sistem, sosyal sistem, insan/toplum imajı ve bilim kavramları kullanılarak, Mario Bunge'nin sistem teorisinin gereklilikleri ve ön şartları incelenmektedir. Buna dayanarak, Bunge’nin ontolojik sistemciliğinin gerekliliklerinin, sosyal çalışma alanındaki uzmanların gerçekliği anlama ve çalışma tutumları üzerinde ne derece doğrudan etkisi olduğu sorusuna cevap verilecektir. Konuya ele alarak, teoriler ile ilgili bilginin, Bunge’nin ontolojik sistemciliğin ön varsayımlarından ayrılamaz olduğu gösterilecektir. Bu çalışmanın amacı, sosyal sistemlere ait teorik bilginin önemi ve sosyal çalışmadaki profesyonellerin çalışmaları üzerindeki çok katmanlı etkisi hakkındaki tartışmaya katkıda bulunmaktır. Buradan elde edilen bulgular, konuyla ilgili daha fazla çalışmaya zemin hazırlaması ümidiyle nihai düşünceler şeklinde tezlere dönüştürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mario Bunge, Ontolojik Sistemcilik Kuramı, Sosyal Hizmet, Gerçeklik, İdrak, Sosyal Sistem

Kaynakça

• Bunge, M. & Ardila, R. (1990). Die Philosophie der Psychologie. Tübingen: J.C.B. Mohr.
• Bunge, M. & Mahner, M. (2004). Über die Natur der Dinge: Materialismus und Wissenschaft. Stuttgart: Hirzel.
• Bunge, M. (1996). Finding Philosophy in Social Science. New Haven & London: Yale University Press.
• Bunge, M. (1999). Social Science under Debate. A Philosophical Prespective. Toronto: University of Toronto.
• Bunge, M. (2001). Philosophy in Crisis: The Need for Reconstruction. New York: Prometheus Books.
• Heintz, P. (1972). A Macrosociological Theory of Societal Systems, Vol. 1. Bern, Stuttgart, Vienna: Hans Huber.
• Herwig-Lempp, J. (2005). Die Konstruktion der systemischen Sozialarbeit-Einführung, in: Kontext 2/2005, Bd. 36.
• Klassen, M. (2004). Was leisten Systemtheorien in der Sozialen Arbeit? Ein Vergleich der systemischen Ansätze von Niklas Luhmann und Mario Bunge. Bern: Haupt.
• Klassen, M. (2010). Soziale Problemlösung als Aufgabe der Sozialen Arbeit, Case- und Sozialmanagement. Innsbruck: Studia.
• Merten, R. (2005). Kommentierung zum Theoriebeispiel. In H. Hollstein-Brinkmann & S. Staub-Bernasconi (Hrsg.) Systemtheorien im Vergleich. Was leisten Systemtheorien für die Soziale Arbeit? Versuch eines Dialogs. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften. ss. 329-333.
• Müller, K. (1996). Allgemeine Systemtheorie. Geschichte, Methodologie und sozialwissenschaftliche Heuristik eines Wissenschaftsprogramms. Opladen: Westdeutscher Verlag.
• Obrecht Werner (2002). Umrisse einer biopsychosozialen Theorie sozialer Probleme. Ein Beispiel einer transdisziplinär intergrativen Theorie, Fachtagung „Themen der Sozialarbeitswissenschaft und ihre transdisziplinäre Verknüpfung.” 5.März, 2002 an der Hochschule für Soziale Arbeit Zürich.
• Obrecht, W. (2004). Soziale Systeme, Individuen, Soziale Probleme und Soziale Arbeit. Zu den metatheoretischen, sozialwissenschaftlichen und handlungstheoretischen Grundlagen einer systemtheoretischen Konzeption der Sozialen Arbeit. In A. Mühlum (Hsg.). Sozialarbeitswissenschaft-Wissenschaft der Sozialen Arbeit. ss. 270-294.
• Obrecht, W. (2005a). Ontologischer, sozialwissenschaftlicher und sozialarbeitswissenschaftlicher Systemismus. Ein integratives Paradigma der Sozialen Arbeit. In H. Hollstein-Brinkmann & S. Staub-Bernasconi (Hsg.), Systemtheorien im Vergleich-Versuch eines Dialogs. Wiesbaden: Verlag für Sozialwissenschaften, ss. 93-172.
• Obrecht, W. (2005b). Der emergentistische Systemismus Mario Bunges und das Systemtheoretische Paradigma der Sozialarbeits- wissenschaft und der Sozialen Arbeit (SPSA). https://www.academia.edu/43721310/Der_emergentistische_Systemismus_Mario_Bunges_und_das_Systemtheoretische_Paradigma_der_Sozialarbeits_wissenschaft_und_der_Sozialen_Arbeit_SPSA_, Erişim: 05.07.2021.
• Obrecht, W. (2009). Soziale Arbeit als Handlungswissenschaft. (Unveröffentlicht). Skript zur Lehrveranstaltung im FS09. ZHAW Departement Soziale Arbeit.
• Öğün, A. (1998). Sosyolojide Meta-Teorik Yaklaşıma İlişkin Bir İnceleme. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. Cilt 15. Sayı: 1. ss. 137-145.
• Staub-Bernasconi, S. (1995). Systemtheorie, soziale Probleme und Soziale Arbeit: Lokal, national, international. Oder: Vom Ende der Bescheidenheit, Bern/Stuttgart/Wien: Haupt.
• Staub-Bernasconi, S. (2007). Soziale Arbeit als Handlungswissenschaft. Bern: Haupt.
• Yoldaş, Y. (2019). Sistem Kuramı. İstanbul: Derin Yayınları.