ALZHEIMER HASTALIĞINA YÖNELİK SOSYAL HİZMET MÜDAHALELERİ

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 121 - 128, 30.12.2019

Ecem Naz Nazlıer Keser

Öz

Ortalama
yaşam ömrünün uzaması, sağlık imkânlarının ve sağlığa erişimin gelişmesi gibi
sebeplerle dünya genelinde yaşlı nüfus artmaktadır. Bu artışın hiç kuşkusuz
önemli sonuçları olacaktır. Nüfus artışının sebep olacağı sonuçlardan biri yaşa
bağlı ortaya çıkacak hastalıkların artışıdır. Alzheimer hastalığı en önemli
risk faktörü yaş olan, kronik ve tedavisi bulunamamış bir hastalıktır.
Hastalığın kronik olması ve ileri evrelerinde hastalara, kendi kendine
bakabilme yeteneğini kaybettirmesi Alzheimer hastasına bakacak kişi sorununu
ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada Alzheimer hastalığı hakkında genel bilgiler
verildikten sonra ailelerin karşı karşıya kaldığı bakım sorunlarına
değinilmiştir. Ortaya çıkan sorunlara yönelik Türkiye’de uygulanan sosyal
hizmet müdahalelerinin durumu ve müdahalelere yönelik yapılabilecek
iyileştirmeler konusu tartışılmıştır. Alzheimer hastalarına yönelik sosyal
hizmet müdahalelerinin temelde kurum bakımı, evde bakım, tıbbi ve gerontolojik
sosyal hizmet odağında olduğu görülmektedir. Kurum koşullarının ve alternatif
kurum modellerinin yeterli olmaması, evde bakım hizmetinin sosyal yardımlara indirgenmesi
ve tıbbi-gerontolojik sosyal hizmet alanında uzmanlaşmanın olmaması sistemin
düzenlenmesi gereken bölümlerini içermektedir. İlgili konulara yönelik
önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Alzheimer, Bakım Verme, Sosyal Hizmet Müdahalesi, Kurum Bakımı, Evde Bakım, Gerontoloji

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2019). Engelli ve Yaşlı Bireylere İlişkin İstatistiki Bilgiler. Ankara: Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. https://eyh.aile.gov.tr/uploads/pages/engelli-ve-yasli-bireylere-iliskin-istatistiki-bilgiler/bulten-ocak2019.pdf adresinden alındı.Altan, Ö. Z. ve Şişman, Y. (2003). Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar. Kamu-İş Dergisi, 3-36.Alzheimer Vakfı. (2006). Alzheimer Vakfı Web Sitesi. http://www.alzheimervakfı.com adresinden alındı. Erişim Tarihi: Mayıs 2018. Arber, S. ve Cooper, H. (2006) Gender differences in health in later life: the new paradox? İçinde Social science & medicine, 48(1), 61-76. Aşiret, G. D. ve Kapucu, S. (2015). Alzheimer Hastalarının Bilişsel Ve Davranışsal Sorunları Üzerine Etkili Bir Yöntem: Anımsama Terapisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 60-68.Barlas, G. Ü. ve Onan, N. (2008). Alzheimer Hastası ve Aileleri ile İletişim. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 105-111. Beach, D. L. (1994). Family Care Of Alzheimer Victims-An Analysis Of The Adolescent Experience. The American Journal Of Alzheimer's Care And Related Disorders & Research, 12-19Brewer, L. (2001). Gender Socialization And The Cultural Constructionof Elder Caregivers. Journal Of Aging Studies, 15(3), 217-215.Çetinkaya, F. ve Karadakovan, A. (2012). Demanslı Hastaya Bakım Verenlerin Bakım Yükünün İncelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 171-178.Dayana, R., Arunkumar, B. ve Ilango, P. (2014). Gerontological Social Work in India - An Emerging Field of Social Work, 321-326. Epple, D. (2002). Senile Dementia Of The Alzheimer Type. Clinical Social Work Journal, 30(1), 95-110. doi: 10.1023/a:1014230529175Eker, E. (2008). Alzheimer Hastalığı, Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Türkiye’de Sık Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi (s. 85-110). İstanbul.Elizabeth J. C. (2006). Preparing for the Ageing Boom: http://www.social workers.org/pubs/news/2006/03/clark.asp/Erbay, E. (2012). Alzheimerlı Hasta Yakını Olmak. Akad Geriatri Dergisi, 57-65.Erdem, M. (2004). Yaşlıya Bakım Verme. 101-105.European Parliament. (2018). World Alzheimer Report 2018: The state of the art of dementia research: New frontiers (s. 1-48). London: Alzheimer’s Disease International. https://www.alz.co.uk/research/WorldAlzheimerReport2018.pdf adresinden alındı.Fink, A. (2015). Dementia and long-term care – an analysis based on German health insurance data. İçinde G. Doblhammer, Health Among the Elderly in Germany (s. 138-156). Verlag Barbara Budrich.Girgis, N. M., Ahmed, H. I. ve Elsayied, H. E. (2012). Home Care: Nursing Intervention for Family Caregivers of Alzheimer Clients. Journal of American Science, 584-595.Hamal, P. (2014). Evıdenced Based Support Servıces For Informal Caregıvers Of Indıvıduals Wıth Dementıa In The Unıted States, Indıa, And Nepal (Yüksek Lisans Tezi). College of Bowling Green State University.Irshad, M. K., Chaudhry, A. G. ve Ahmet, A. (2014). Explorıng The Relatıonshıp Between Economıc Dependence and Chronıc Illness Among Older Persons: Gerontologıcal Perspectıve. Amerıcan Research Thoughts, 1(2), 751-762.Işık, O., Kandemir, A., Erişen, M. A. ve Fidan, C. (2016). Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Profili ve Sunulan Hizmetin Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2), 171-186.İstatistiklerle Yaşlılar (2019). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni.Kalaria, R., Maestre, G., Arizaga, R., Friedland, R., Galasko, D. ve Hall, K. (2008). Alzheimer's disease and vascular dementia in developing countries: prevalence, management, and risk factors. The Lancet Neurology, 7(9), 812-826. doi: 10.1016/s1474-4422(08)70169-8Keleş, E., ve Özalevli, S. (2018). Alzheimer Hastalığı ve Tedavi Yaklaşımları. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 39-42.Levesque, A. (2016). Alzheimer’s Disease and Social Work Practice: Implications of Advances in Neurosciences for Social Workers. Journal Of Gerontological Social Work, 59(2), 75-76. doi: 10.1080/01634372.2016.1151472Rosen, A., Zlotnik, J. ve Singer, T. (2008). Basic Gerontological Competence for All Social Workers. Journal of Gerontological Social Work, 25-36.Özer, S. (2010). Demanslı Hasta ve Bakım Verenlerin Yaşam Kalitesi. Türk Geriatri Derneği, 27-35.Özkan, E. (2016). Hasta Hakları ve Tıbbi Sosyal Hizmet Uygulamaları. Ankara: Hasta Hakları ve Tıbbi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı.Özkay, Ü. D., Öztürk, Y. ve Can, Ö. D. (2011). Yaşlanan Dünyanın Hastaligi: Alzheimer Hastalığı. Tıp Fakültesi Dergisi, 35-42.Öztop, H., Şener, A. ve Güven, S. (2008). Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu Ve Olumsuz Yönleri, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1, 39-49.Sağlık Bakanlığı (2019). Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik. https://www.saglik.gov.tr/TR,10474/evde-bakim-hizmetleri-sunumu-hakkinda-yonetmelik.html adresinden alındı. Erişim Tarihi: 23 Temmuz 2019. Schulz, W. ve Northridge, M. E. (2004). Social Determinants of Health: Implications for Environmental Health Promotion. Health Education & Behavior, 455-471.Selekler, K. (2004). Kim Alzheimer Değildir. Türk Geriatri Derneği, 106-111.Subaşı, N., Öztek, Z. (2004). Çankaya ilçesinde yaşayan yaşlıların yaşlı bakımı konusundaki bazı düşünceleri. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sulfikar, C. ve Popli, U. (2017). Active Ageing and Its Implicatıons for The Gerontological Social Work Practice Among Tribal Elderly In India. In International Conference on Healthy Aging and Mental Health.