Emekli Subayların Emeklilik ve Yaşlılık Dönemine İlişkin Algıları

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 21 - 32, 30.06.2024

Sadullah Hayri Durmaz , Ayşe Canatan

https://doi.org/10.46414/yasad.1404231

Öz

Yaşlanma, dünyaya gelen her canlının birbirinden farklıda olsa yaşamak zorunda olduğu doğumla başlayan, ölümle son bulan bir süreçtir. Süreçteki önemli dönüm noktalarından birisi de, süreç boyunca sosyal, psikolojik ve fiziksel ihtiyaçlarını giderebilmek için çalışan bireylerin hukuksal olarak çerçevesi belirlenmiş kurallar kapsamında belirli bir yaşta çalışma yaşamının dışına çıkma-sı ve geçmiş hizmetleri karşılığında çalışmaksızın belirli bir gelire hak kazanması durumu, yani emekliliktir. Bu çalışma da iş hayatını sonlandıran Kara Kuvvetleri Komutanlığına mensup subay-ların ekonomik, sosyal ve sağlık durumlarındaki farklılıklar dâhilinde emeklilik ve yaşlılık algıları ile yaşlanma süreci üzerindeki emekliliğin sosyolojik etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalış-maya Türk Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanlığından emekli olmuş 280 kişi katılım sağlamıştır. Veriler kapalı ve açık uçlu sorular kullanılarak oluşturulan anket formunun web ta-banlı ve yüz yüze yapılan çalışmalar sonucunda yazılı olarak elde edilmiştir. Karma yöntemin kullanıldığı çalışmada “betimleyici analiz yüzde tablosu” ve “kodlama” yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma soncunda, emekliliğin kişilerin yaşamında önemli bir dönüm noktası olduğu, emekliliğin yasaların izin verdiği sınırlar dahilinde kişisel bir karar olduğu, sosyal çevre ve sosyal ilişkiler emeklilikle birlikte değişse de emekliliğin yalnızlaşma olmadığı değerlendirilmiştir. Emeklilik ve yaşlılık kavramları birçok noktada kesişmektedir. Türkiye’ de erken yaşlarda emekliliğin halen mümkün olması uzayan insan yaşamıyla birlikte, genç emeklilere yeni kapılar açabileceği ve emek-liliğin yaşlanma anlamında topluma yaşlılığı çağrıştırsa da emekli bireyler açısından bu algı kabul edilmediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Emeklilik, Subay, Yaşlanma

Proje Numarası

Makale 12. Ulusal Yaşlılık Kongresi' nde sunulmuştur.

Retired Officers' Perceptions Regarding Retirement and Old Age Period

Öz

Aging is a process that begins with birth and ends with death, which every living being has to experience even if they are different from each other. One of the important turning points in the process is retirement, where individuals who work in order to meet their social, psychological and physical needs throughout the process leave the working life at a certain age within the scope of legally determined rules and become entitled to a certain income without working in return for their past services. In this study, it was aimed to reveal the perceptions of retirement and old age regarding the differences in the economic, social and health situations of the officers of the Land Forces Command who ended their careers, and the sociological effects of retirement on the aging process. 280 retired people from the Turkish Armed Forces Land Forces Command participated in the study. The data were obtained in written form as a result of web-based and face-to-face studies by using the survey form created via closed and open-ended questions. In the mixed method study, "descriptive analysis percentage table" and "coding" methods were used. As a result of the study, it has been found out that retirement is an important turning point in people's lives, retirement is a personal decision within the limits allowed by law, and although the social environment and social relations change with retirement, retirement does not mean loneliness. The concepts of retirement and old age intersect at many points. It has been observed that the fact that retirement at an early age is still possible in Turkey can open new doors for young retirees with the lengthening of hu-man life, and although retirement reminds the society of old age in the sense of aging, this percep-tion is not accepted by retired individuals.

Anahtar Kelimeler

Old age, Retirement, Officer, Aging

Proje Numarası

Makale 12. Ulusal Yaşlılık Kongresi' nde sunulmuştur.

Kaynakça

• Akçay, C. (2015). Yaşlılık ve Emeklilik. (2.Baskı) An-kara: PEGEM Akademi.
• Arpacı, F., Cantekin, Ö. F., & Yazıcıoğlu, C. T. (2021). Türkiye Emeklilik Profili II. Ankara.
• Canatan, A,. & Özmete E. (Eds.). (2018). Gerontolojiye Giriş. Birinci Baskı. Ankara: Hedef Yayıncılık.
• Connor P. E., & Becker, B. W. (2003). Personel value systems and decision making styles of public managers. Public Personnel Management, 32(1), 155-180.
• Creswell J.W. (2019). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş, 2.Baskı. Ankara. Pegem Akademi.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71–75.
• Esendemir, Ş. (2021). Türkiye’de yaşlılık algısı: yaşlı ayrıcalığı ve ayrımcılığı üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 4(2), 74-86
• Fadila, D., & Alam R. R. (2016). Factors affecting adjustment to retirement among retirees elderly persons. Journal of Nursing Education and Practice, 6(8), 112-122.
• Havighurst, R. J. (1968). A social-psychological perspective on aging. Gerontologist, 8, 67–71.
• İnternet: https://unstats.un.org/unsd/demographic/products/yb/dyb2000.htm Erişim Tarihi: 15.02.2023
• İnternet: https://desapublications.un. org/ publications/demographic-yearbook-2021 Erişim Tarihi: 15.02.2023
• İnternet: devre66.org.tr Erişim Tarihi: 10.03.2022
• İnternet: devre75.org.tr Erişim Tarihi: 10.03.2022
• İnternet: (https://www.ssa.gov/history/ottob.html). Erişim Tarihi: 05.08.2022.
• İnternet: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option= com_bilimsanat&view=bilimsanat. . Erişim Tarihi: 20.09.2022
• İnternet: turkiye_hanehalki_finansal_algi_ve_tutum_ arastirmasi.pdf (cbfo.gov.tr) Erişim Tarihi: 19.10.2022
• Kmon, A. A., & Latkowski, W. (2021). The impact of retirement on happiness and loneliness in Poland-evidence from panel data. International Journal Environmental Research and Public Health 18, 9875.
• Koçoğlu, E. (2010). İşletmelerde Yöneticilerin Karar Verme Süreci ve Bu Süreçte Bilişim Teknolojilerinin Kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversi-tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Nas, S. (2006). Gemi Operasyonlarının Yönetiminde Kaptanın Bireysel Karar Verme Süreci Analizi Ve Bütünleşik Bir Model Uygulaması. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Denizcilik İşletmeleri Yönetimi Anabilim Dalı, İzmir.
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri I-II. (9.Basım), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Perlmen, D., & Peplau L. A. (1981). Personal relationships in disorder. S. Duck & R. Gihour (Eds.). Toward a Social Psychology of Loneliness. (pp.31-56). London: Academic Press.
• Phillipson, C. (2014). Yaşlanma ve küreselleşme: Eleştirel gerontoloji ve ekonomi politik sorunları. N. Korkmaz & S. Yazıcı (Derleyenler). Küreselleş-me ve Yaşlılık. (s.67-92). Ankara: Ütopya Yayıncılık.
• Ritzer, G., & Stepnisky, J. (2014). Sosyoloji Kuramları. (1. Baskı). Ankara: De Ki Basım Yayım Ltd. Şti. Svendsen, L. (2018). Yalnızlığın Felsefesi. Çev. M. Erşen. İstanbul: Redingot Yayınları.
• TSK Personel Kanunu (926 sayılı).
• Tufan İ. (2016). Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık ve Yaşlanma. (2. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. TÜİK (2013). Nüfus Projeksiyonları. Ankara.
• TÜİK (2021). TÜİK Kurumsal (tuik.gov.tr). Erişim Tarihi: 01.06.2023
• Türkiye'de yatırım denilince neden sadece dolar anlaşılıyor? Hangi yaş grubu neye yatırım yapmalı? Independent Türkçe (indyturk.com) https://www.indyturk.com/node/325266/ekonomi%CC%87/t%C3%BCrkiyedeyat%C4% B1r%C4%B1m-denilince-neden-sadece-dolar-anla%C5%9F%C4%B1l%C4%B1yor-hangiya%C5%9Fgrubuneye. Erişim Tarihi: 19.10.2022
• Wang, M., Henkens, C. J. I. M., & van Solinge, H. (2011). Retirement adjustment: A review of theoretical and empirical advancements. American Psychologist, 66(3), 204-213.
• World Population prospects (2022). https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/wpp2022_summary_ of_results.pdf. Erişim Tarihi: 23.05.2023.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2007). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık. 205, 506, 657, 1479, 4179, 4447, 4357, 5434, 5502, 5510, 7438 Sayılı Kanunlar. Mevzuat Bilgi Sistemi Erişim Tarihi: 10 Kasım 2022