YOĞUN BAKIMDA ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN İLETİŞİM BECERİLERİ İLE HASTA BAKIMI KONUSUNDA ZORLUK YAŞADIKLARI DURUMLARA İLİŞKİN YAKLAŞIMLARIN BELİRLENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 2, 64 - 72, 31.08.2019

Tuğba Sarı , Birgül Özkan

Öz

Amaç: Bu çalışma yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin terapotik iletişim becerileri ile bakım verdikleri hastalarda zorlandıkları durumlara yaklaşımları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma, tanımlayıcı niteliktedir. Araştırmayı, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi yoğun bakım ünitelerinde (reanimasyon yoğun bakım 3. basamak, koroner yoğun bakım 2. basamak, kardiyovasküler cerrahi yoğun bakım 3. basamak, dahiliye-nöroloji yoğun bakım 2. basamak, genel cerrahi yoğun bakım 2. basamak ve göğüs yoğun bakım 2. basamak) çalışan yoğun bakım hemşireleri oluşturmuştur. Toplam 100 hemşire araştırmaya katılmıştır. Veri toplama formu, literatürden yararlanılarak oluşturulmuş ve İletişim Beceri Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde yüzdelik test, t testleri kullanılmıştır.  Bulgular: Hemşirelerin, %62’si yoğun bakımda kendi istekleri dışında çalıştıklarını ve %68’ i hastalarıyla iletişim sorunu yaşadıklarını belirtmişlerdir. İletişim sorunu yaşayan hemşirelerin; %26’sı sürekli bir şeyler isteyen, sorular soran ve hemşireyi yanına çağıran hastaları; %20’si söylenen, kızan ve bağıran hastaları zor hasta olarak tanımlamış ve iletişim kurmakta güçlük yaşadıklarını belirtmişlerdir. İletişim sorunu yaşayan hemşirelerin; %55’i bakım verirken problem yaşadığını belirtmiştir. İletişim sorunu yaşayan hemşirelerin; %37’si servis sorumlu hemşiresinden yardım alarak; %23’ü anlık çözümler üreterek problemi çözmeye çalışarak iletişim kurmakta güçlük yaşadıkları hastalara karşı tutumlarını belirtmişlerdir. Sonuç: Araştırma sonuçlara göre; yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin büyük çoğunluğunun hasta iletişiminde güçlük yaşadıkları ve güçlüklerin nedenleri olarak ise; hastanın kişilik özelliklerinden, hastalığa verdiği tepkilerden ve hemşirelerin hastalarla iletişime geçerken sergiledikleri tutum ve iletişim konusundaki bilgi eksikliklerinden kaynaklandığı saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

yoğun bakım hemşiresi, hemşire-hasta iletişimi, iletişimde zorluk yaşanılan durumlar, hemşirelerin zor durumlara yaklaşımı

Kaynakça

• Referans 1 Terzi B, Kaya N. Yoğun bakım hastasında hemşirelik bakımı. Dahili Ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Dergisi 2011;2(1):21-5.
• Referans 2 Dolan TJ. Critical care nursing: an introduction. In: Ruppert DS, Kernicki GJ, Dolan TJ (Eds). Critical Care Nursing Clinical Management Through The Nursing Process. 2nd Ed. Philadelphia: FA Davis Company, 1996. p. 3-4.
• Referans 3 Wolf Z, Smith G. Strategies used by clinical nurse specialists in ‘‘difficult’’ clinician patient situations. Clinical Nurse Specialist 2007;21(2):74-84.
• Referans 4 Essary Ac, Symington L. How to make the‘difficult’ patient encounter less difficult. Jaapa 2005;18(5):49–54.
• Referans 5 Arda H, Ertem M, Baran G, Durgun Y. Dicle üniversitesi araştırma hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin hasta ı̇letişimi konusundaki görüşleri. İstanbul Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 2007;15(59):68-74.
• Referans 6 Merkel L. Managing the difficult patient and boundary ıssues. September 8, Retrieved June 28, 2010. P. 1-36.
• Referans 7 Ersanlı K, Balcı S. İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 1998;2:7-12.
• Referans 8 Akgün Çıtak E, Avcı S, Basmacı Ö, Durukan İ. Bir üniversite hastanesinde hemşirelerin “zor hasta” olarak tanımladıkları hastalarla iletişim davranışlarının incelenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2011;1(13):35-44.
• Referans 9 Babadağlı B, Ekiz Erim S, Erdoğan S. Hekimlerin ve hemşirelerin hastayla iletişim becerilerinin değerlendirilmesi, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006;1(3):52-69.
• Referans 10 Bayrak Kahraman B, Bostanoğlu H. İç hastalıkları yoğun bakım ünı̇telerı̇nde çalışan hemşı̇relerı̇n hasta ı̇letı̇şı̇mı̇nde yaşadıkları güçlüklerı̇n saptanması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;15:4.
• Referans 11 Doğan S, Güler H, Kelleci M. Hastaların öfkeli davranışları karşısında hemşirelerin yaklaşımları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001;5(1):26- 32.
• Referans 12 Acar G, Buldukoğlu K. Öğrencilerin hastalarla iletişimde karşılaştıkları güçlükler ve zor hasta algıları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016;7(1):7-12.
• Referans 13 Wılson, Glenn. Operator Functional State Assessment: Technical Report, Paris North Atlantic Treaty Organisation (NATO), Research And Technology Organisation, Neuilly-Sur- Seine Cedex, France 2004. p.1-2.
• Referans 14 Yılmaz M. Sağlık bakım kalitesinin bir ölçütü: hasta memnuniyeti. Cumhuriyet Ü Hemşirelik YO Dergisi 2001;5:69-74.
• Referans 15 Çavuş E. Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ruhsal durumlarının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2006.
• Referans 16 Kumcağız H, Yılmaz M, Balcı Çelı̇k S, Avcı Aydın İ. Hemşirelerin ı̇letişim becerileri: Samsun ı̇li örneği. Dicle Tıp Dergisi 2011;38(1):49-56.
• Referans 17 Avşar G, Kaşıkçı M. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zeka düzeyi. Anadolu Hemşirelik Sağlık Bilim Dergisi 2010;13:1-6.