YOĞUN BAKIM HEMŞİRELİĞİNDE BAKIM DAVRANIŞLARI ÜZERİNE BİR LİTERATÜR DERLEME

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 32 - 38, 09.05.2020

Emine Kol , İlkay Boz

Öz

Bakım davranışları bakımın en belirgin kanıtı olarak bilinmektedir. Yoğun bakım hemşireleri sürekli kritik durumda, acı çeken hastalarla, ileri teknoloji, karmaşık terapotik işlemler ve zorlayıcı etik ikilemlerle sürekli karşı karşıya kalmaktadır. Bunun yanında yoğun bakım hemşireleri, bireyselleştirilmiş holistik bakımının sağlanması sırasında, teknoloji ve bakım davranışları arasındaki dengeyi korumalıdır. Bakım davranışları arasında varlığını sunmak, hazır bulunmak, açık ve ulaşılabilir olmak, dokunmak, otantik dinlemek, kabul etmek, göz teması kurmak, bireye tercih ettiği ismiyle seslenmek, rahatlığı sağlamak ve gülümsemek sayılabilir. Bu derlemenin amacı, yoğun bakım hemşireliğinde bakım davranışlarını incelenmek ve bu alanda sağlık bakım profesyonellerinde farkındalık oluşturmaktır. Yoğun bakımda bakım davranışları üzerine Amerika, Brezilya, İrlanda, Mısır, Ürdün, İran ve Türkiye’de yürütülen çalışmalar, hemşirelerin, bakım alan bireylerin ve yakınlarının bu davranışlara ne kadar önem verdiklerine odaklanmıştır. Çalışmaların beşinin karma, ikisinin koroner ve birinin pediatrik yoğun bakım ünitesinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Yapılan çalışmalarda bakım davranışları algıları açısından hemşire, bakım alan birey ve yakınları açısından farklılıklar olduğu ve hemşirelerinin eğitim durumu, mesleki doyumu ve hastalarının değerlerinin bakım davranışların açısından dikkate alması gereken önemli değişkenler olduğu saptanmıştır. Ülkemizde yoğun bakım ünitelerinde bakım davranışları algılarına yönelik kantitatif ve kalitatif çalışmaların yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Bakım davranışları, Hemşirelik

Kaynakça

• 1) Akgün, M., Turan, Kavradım, S., Boz, İ., Özer, Z. Bakım davranış değerlendirme ölçeği: Türkçe formunun psikometrik özellikleri. 2. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yaşam Kongresi, 2019, Burdur. 2) Akgün, M., Turan, Kavradım, S., Boz, İ., Özer, Z. Cronin, S.N. Developing and psychometric properties of the Caring Behaviours Assessment Tool-Patient Version-Short Form. Perspectives in Psychiatric Care, 2019, Article in Press. 3) Balsdottir, G., Jonsdottir, H. The importance of nurses’ caring behaviours as perceived by patients receiving care at an emergency department. Heart Lung, 2002; 31(1): 67-75. 4) Brilowski, G., Wendler, C. An evolutionary concept analysis of caring. Journal of Advanced Nursing, 2005; 50(6): 641-650. 5) Durukan, E. Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Bakım Davranışları Ve Çalışma Koşulları (Tez). Konya: Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2019. 6) Elbahnasawy, H., Lawend, J., Mohammed, E. Application of Watson Caring Theory for nurses in pediatric critical care unit. IOSR Journal of Nursing and Health Science, 2016; 5(4): 56-67. 7) Enns, C., Gregory, D. Lamentation and loss: expressions of caring by contemporary surgical nurses. Journal of Advanced Nursing, 2007; 58(4): 339-347. 8) Erol, F., Turk, G. Assessing the caring behaviours and occupational professional attitudes of nurses. Journal of Pakistan Medicine Association, 2019; 69(6):783-787. 9) Gül, Ş., Dinç, L. Hastaların ve hemşirelerin hemşirelik bakımına yönelik algılarının incelenmesi. HUHEMFAD-JOHUFON 2018; 5(3): 192-208. 10) Joonbakhsh, F., Pashaee, S. Caring behaviors perceived by nurses and students in critical care units in Tabriz University of medical sciences affiliated hospitals. International Research Journal of Applied & Basic Sciences, 2014; 8: 489-493. 11) Juve-Udina, M.E., Perez, E.Z., Padres, N.F., Samartino, M.G., Garcia, M.R., Creus, M.C., et al. Basic nursing care: Retrospective evaluation of communication and psychosocial interventions documented by nurses in the acute care setting. Journal of Nursing Scholarship, 2014; 46(1):65-71. 12) King, D., Crisp, J. Spirituality and health care education in family medicine residency programs. Family Medicine, 2005; 37(6): 399-403. 13) Makic, M.B.F. Critical care connection nurses' caring behaviors. Journal of Perianesthesia Nurses, 2017; 32(4): 367-369. 14) Meltzer, L., Huckabay, L. Critical care nurses’ perceptions of futile care and ıts effect on burnout. American Journal of Critical Care, 2004; 13(3): 202-208. 15) Modic, M.B., Siedlecki, S.L., Griffin, M.T., Fitzpatrick, J.J. Caring behaviors: perceptions of acute-care nurses and hospitalized patients with diabetes. Journal of Patient Experience, 2014; 1(1):26-30. 16) O'Connell, E., Landers, M. The importance of critical care nurses' caring behaviours as perceived by nurses and relatives. Intensive Critical Care Nurses, 2008; 24(6): 349-58. 17) Omari, F.H., Abu AlRub, R., Ayasreh, I.R. Perceptions of patients and nurses towards nurse caring behaviors in coronary care units in Jordan. Journal of Clinical Nursing 2013; 22(21-22): 3183-91. 18) Oskouie, F., Rafii, F., Nikravesh, M. Major determinants of caring behavior. Harward Health Policy Review, 2006; 7: 6-16. 19) Rostami, S., Esmaeali, R., Jafari, H., Cherati, J.Y. Perception of futile care and caring behaviors of nurses in intensive care units. Nursing Ethics, 2019; 26(1): 248-255. 20) Salimi, S, Azimpour A. Determinants of Nurses’ Caring Behaviors (DNCB): Preliminary validation of a scale. Journal of Caring Science, 2013; 2(4): 269-278. 21) Shalaby, S.A., Janbi, N.F., Mohammed, K.K., Mohammed, Al-harthi, K. Assessing the caring behaviors of critical care nurses. Journal of Nursing Education in Practice, 2018; 8(10): 77-85. 22) Watson, J. Nursing: Human Science And Human Care. New York: Jones & Bartlett Learning, 1nd Revised edition, 2008. 23) Weyant, R.A., Clukey, L., Roberts, M., Henderson, A. Show your stuff and watch your tone: nurses' caring behaviors. American Journal of Critical Care, 2017; 26(2): 111-117. 24) Yürün, Y. Hastanede çalışan hemşirelerin hasta bakım davranışlarının belirlenmesi (Tez), Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Programı; 2015.