PERKÜTAN ENDOSKOPİK GASTROSTOMİ TÜPÜ OLAN HASTALARDA GÖMÜLÜ TAMPON SENDROMUNUN KLİNİK BELİRTİLERİ VE YÖNETİMİ: OLGULAR EŞLİĞİNDE

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 30 - 35, 29.05.2021

Güldan Kahveci , Selma Dağcı , Volkan Kızılay Mehtap Can Zuhal Çalışkan

Öz

Perkütan endoskopik gastrostomi, ağızdan yemek yiyemeyen ve gastrointestinal sistemi fonksiyonel olmayan hastalarda, enteral beslenmeyi doğrudan gastrointestinal sisteme vermek için tüpün mideye yerleştirilmesi işlemidir. Perkütan endoskopik gastrostomi tüpü uzun süreli beslenme desteği gerektiren hastalar için genellikle tercih edilen bir yoldur. Perkütan endoskopik gastrostomi tüpüne bağlı majör komplikasyon görülme oranı %1-4 iken minör komplikasyon oranı ise %8-30’dur. Perkütan endoskopik gastrostomiye bağlı minor komplikasyonlar major komplikasyonlara oranla üç kat daha fazla görülmektedir. Perkütan endoskopik gastrostomi tüpünün majör komplikasyonlarından gömülü tampon sendromu, perkütan endoskopik gastrostomi tüpü iç desteğinin (tampon, plaka) mide ve karın duvarındaki gastrostomi kanalından çevresine doğru hareket ederek herhangi bir yere yerleşmesi durumudur. Gömülü tampon sendromuna bağlı olarak gastrointestinal kanama, perforasyon, peritonit, karın içi ve karın duvarı apsesi gibi komplikasyonlar meydana gelebilmekte ve bu komplikasyonlar ölümcül sonuçlara sebep olabilmektedir. Gömülü tampon sendromu insidansının yaklaşık %1 olduğu tahmin edilmektedir. Gastrostomi tüpünün dış ve iç plakasının çok sıkı olması, gömülü tampon sendromuna yol açan esas etiyolojik faktör olarak kabul edilmektedir. Tanı endoskopik veya transabdominal ultrason ile konulmaktadır. En önemli önleyici tedbir ise plakanın yeterli konumlandırılması ve bakım sırasında plakanın 360 derece saat yönünde döndürülmesidir. Bu yazıda, gömülü tampon sendromu olgular eşliğinde ele alınmış, gömülü tampon sendromuna dair bilinmeyenler ve önleme stratejileri literatür sonuçlarıyla derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gömülü tampon sendromu, burried bumper sendromu, perkütan endoskopik gastrostomi, enteral beslenme, bakım

Kaynakça

• Kahveci G, Dağcı S, Atalay R. Perkütan Endoskopik Gastrostomide Hipergranülasyon Dokusu Bakımına Farklı Bir Bakış: Olgu Sunumu ve Literatürün Gözden Geçirilmesi. Endoskopi Gastrointestinal 2019; 27(2): 65-67.
• Temiz A, Aslan O, Albayrak Y, Albayrak F, Kısaoğlu A, Er S. Perkütan endoskopik gastrostomi: Endikasyon ve komplikasyonlar. Akademik Gastroenteroloji Dergisi 2015, 14(3): 113-116.
• Malhi H, Thompson R. PEG tubes: Dealing with complications. Nursing Times, 2014 110(45): 18-21.
• Twyman SL, Davis PW. Percutaneous endoscopic gastrostomy placement and replacement. In: Fowler GC, ed. Pfenninger and Fowler's Procedures for Primary Care. 4th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2020:chap 92.
• Cyrany J, Rejchrt S, Kopacova M, Bures J. Buried bumper syndrome: a complication of percutaneous endoscopic gastrostomy. Word J Gastroenterol 2016;22:618-627. Farrag K, Shastri MY, Beilenhoff U, Aksan A. Percutaneous endoscopic gastrostomy (PEG): a practical approach for long term management. BMJ 2019;364:311. doi: 10.1136/bmj.k5311.
• DeLegge MH. Gastrostomy tubes: Complications and their management. Alphen on the Rhine: Wolters Kluwer 2019; Available from: http://www.uptodate.com/contents/gastrostomy-tubes-complications-and-their-management. Erişim tarihi: 07.01.2020.
• Hucl T, Spicak J. Complications of percutaneous endoscopic gastrostomy. Best Pract Res Clin Gastroenterol 2016;30:769-781.
• Roveron G, Antonini M, Barbierato M, Calandrino V, Canese G, Fernando L. et. al. Clinical Practice Guidelines for the Nursing Management of Percutaneous Endoscopic Gastrostomy and Jejunostomy (PEG/PEJ) in Adult Patients. J Wound Ostomy Continence Nurs 2018;45(4):326-334.
• Rahnemai-Azar AA, Rahnemaiazar AA, Naghshizadian R, Kurtz A, Farkas DT. Percutaneous endoscopic gastrostomy: Indications, technique, complications and management. World J Gastroenterol 2014; 20(24): 7739-7751.
• Thompson R. Troubleshooting PEG feeding tubes ın the community setting. JCN 2017, 31(2): 61-66.
• Clarke E, Pitts N, Latchford A, Lewis S. A Large prospective audit of morbidity and mortality associated with feeding gastrostomies in the community. Clin Nutr 2017; 36(2): 485-490.
• Anderloni A, Di Leo M, Barzaghi F, Semeraro R, Meucci G, Marino R, et al., Complications and early mortality in percutaneous endoscopic gastrostomy placement in lombardy: A Multicenter prospective cohort study. Digestive and Liver Diseases, 2019; 51: 1380–1387.
• Demirci H, Kilciler G, Öztürk K, Kantarcıoğlu M, Uygun A, Bağcı S. Perkütan endoskopik gastrostomi uygulamalarındaki tecrübelerimiz. Endoskopi Gastrointestinal, 2015; 23(3): 73-76.
• Heuschkel RB, Gottrand F, Devarajan K, Poole H, Callen J, Dias JA, Vandenplas Y. “ESPGHAN position paper on management of percutaneous endoscopic gastrostomy ın children and adolescents”, J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2015; 60(1): 31-41.
• Kahveci G. Perkütan endoskopik gastrostomi tüpü ile beslenen hastalara bakım veren bireylerin enteral beslenme uygulamalarına ilişkin bilgi düzeyleri ve uygulamalarının değerlendirilmesi (Tez). Dahili Hastalıklar Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi; 2020.
• Schweitzer M, Aucoin J, Docherty SL, Rice HE, Thompson J, Sullivan DT. Evaluation of a discharge education protocol for pediatric patients with gastrostomy tubes. Journal of Pediatric Health Care 2014; 28(5): 420-428.
• Sezer RE, Köken ZÖ, Çelik SŞ. Home percutaneous endoscopic gastrostomy feeding: Difficulties and needs of caregivers, qualitative study. JPEN 2019; 1-9.
• Kahyaoğlu. HA, Özkan N, Ersoy ÖF, Çelik A. Perkütan endoskopik gastrostominin nadir bir komplikasyonu: Burried bumper sendromu. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2007; 27: 618-621. Friginal-Ruiz AB, Lucendo A. Percutaneous endoscopic gastrostomy. A practical overview on its indications, placement conditions, management and nursing care. Gastroenterol Nurs 2015; 38(5): 354-366.
• Mahant S, Jovcevska V, Cohen E. Decision making around gastrostomy-feeding in children with neurologic disabilities. Pediatrics 2011; 127(6): 1471-1481.
• Esenay FI, Sezer TA, Kurşun Ş, Gedik GG. Perkütan endoskopik gastrostomili çocuğun ailesinin evde bakımda yaşadığı sorunlar. J Curr Pediatr 2016; 14(3): 110-115.
• Pars H. Gastrostomi tüpü ile beslenen çocukların evde bakımına yönelik ebeveynlerin yaptıkları uygulamalar. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci 2016; 8(3): 187-96.
• Sezer RE. Perkütan endoskopik gastrostomili hastalara bakım verenlerin bakıma ilişkin deneyimleri (Tez). Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Programı Yüksek Lisans Tezi; 2018.
• Pars H, Soyer T. Home gastrostomy feeding education program: Effects on the caregiving burden, knowledge, and anxiety level of mothers. JPEN 2019; 00(0), 1-9.