The Relationship between the Future Anxiety and Psychological Resilience of Adolosence: The Mediating Role of Life Satisfaction

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 5, 23 - 37, 30.06.2019

Asiye Dursun , Murat Sinan Özkan

https://doi.org/10.31461/ybpd.508996

Cited By: 10

Öz

In this study, the effect of mediating role
of life satisfaction in high school students' relationship between future
anxiety and psychological resilience is investigated. Also, it is aimed to
investigate whether the variables differ according to gender. The study
included 278 female (68.5%) and 178 male (31.5%) high school students. In this
study, Academic and Occupational Future Anxiety Scale, Child and Youth Resilience
Measure, Life Satisfaction Scale and Personal Information Form were used. In
this analysis using relational screening model, the mediator role analysis of
Baron and Kenny was performed to determine the mediator effect of life
satisfaction with t-test. In the study, it is observed that life satisfaction
has a partial mediator role in the relationship between future anxiety and psychological
resilience It is not seen that life satisfaction significantly differentiated
according to gender variable in favor of males but there is no significant
difference in future anxiety and psychological resilience variables. 

Anahtar Kelimeler

Psychological Resilience, Life Satisfaction, Future Anxiety, The Mediating Role

Ergenlerin Gelecek Kaygıları ile Psikolojik Sağlamlıkları Arasındaki İlişkide Yaşam Doyumunun Aracı Rolü

Öz

Bu araştırmada lise öğrencilerinin gelecek
kaygısı ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkide yaşam doyumunun aracı
rolünün etkisi incelenmiştir. Ayrıca değişkenlerin cinsiyete göre farklılık
gösterip göstermediği araştırılmıştır. Araştırmaya  278 kız (%68.5)  178 erkek (%31.5) lise öğrencisi katılmıştır.
Araştırmada, Akademik ve Mesleki Gelecek Kaygısı Ölçeği, Çocuk ve Genç
Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu
kullanılmıştır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu analizde, t-testi
ile birlikte yaşam doyumunun aracı etkisini belirlemek için Baron ve Kenny’nin
aracı rol analizi yapılmıştır. Araştırmada gelecek kaygısı ve psikolojik
sağlamlık arasındaki ilişkide yaşam doyumun kısmi aracı rolü olduğu
görülmektedir. Yaşam doyumunun cinsiyet değişkenine göre erkekler lehine
anlamlı olarak farklılaştığı görülmüş ancak gelecek kaygısı ve psikolojik
sağlamlık değişkenlerinde anlamlı bir farklılık görülmemektedir. 

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sağlamlık, Gelecek Kaygısı, Yaşam Doyumu, Aracılık Rolü

Kaynakça

• Akça, Z.K. (2012). Genç yetişkinlikte algılanan anne-baba tutumlarının, kendini toparlama gücü ve benlik saygısı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akgün, A., Gönen, S., Aydın, M. (2007). İlköğretim fen ve matematik öğretmenliği öğrencilerinin kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299.
• Arastaman, G., Balcı, A. (2013). Lise öğrencilerinin yılmazlık algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 915-928.
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin (ÇGPSÖ) psikometrik özellikleri: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1-12.
• Avşaroğlu, S., Deniz, M.E., & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
• Aydın, B. (2010). Üniversite öğrencilerinin duygusal zeka ve umut düzeyleri ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Aydın, M., Erdoğan, S., Yurdakul, M., & Eker, A. (2013). Sağlık yüksekokulu ve sağlık meslek lisesi öğrencilerinin umutsuzluk düzeyleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-6.
• Aydın, O., & Çiftel, N. (2013). Ortaöğretim kurumlarına devam eden öğrencilerin akademik ve mesleki gelecek kaygılarının incelenmesi. İzü Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 129-166.
• Bariola, E., Lyons, A., Leonard, W., Pitts, M., Badcock, P., & Couch, M. (2015). Demographic and psychosocial factors associated with psychological distress and resilience among transgender individuals. American Journal of Public Health, 105(10), 2108-2116.
• Basım, H.N., & Çetin, F. (2011). Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği’nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2), 104-114.
• Bronk, K.C., Hill, P.L., Lapsley, D.K., Talib, T. L.& Finch, H. (2009). Purpose, hope, and life satisfaction in three age groups. The Journal of Positive Psychology , 4(6), 500-510.
• Bronk, K.C. (2005). Portraits of purpose: A study examining the ways a sense of purpose contributes to positive youth development. Dissertation Abstracts International, (UMI No. 3187267).
• Cenkseven, Ö.F., Sarı, M. (2009). The quality of school life and burnout as predictors of subjective wellbeing among teachers. Educational Sciences: Theory & Practice, 9(3), 1223-1235.
• Chow, H.P.H. (2005). Life satisfaction among university students in a Canadian Prairie City: A multivariate Analysis. Social Indicators Research, 70, 139-150.
• Çakmak, Ö., Hevedanlı, M. (2004). Biyoloji öğretmen adaylarının kaygılarını etkileyen etmenler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 6-9 Temmuz 2004. Malatya: İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
• Çakmak, Ö., Hevedanlı, M. (2005). Eğitim ve fen edebiyat fakülteleri biyoloji bölümü öğrencilerinin kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 115-127.
• Çam, Z., Artar, M. (2014). Ergenlikte yaşam doyumu: Okul türleri bağlamında bir inceleme. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 23-46.
• Dacey, J.S., & Travers, J. F. (1996). Human development across the lifespan. USA: McGraw-Hill Hall.
• Demirbaş, N. (2010). Yaşamda anlam ve yılmazlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğan, T. (2006). Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 120-129.
• Dursun, S., Aytaç, S. (2009). Üniversite öğrencileri arasında işsizlik kaygısı. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1), 71-84.
• Duru, E. & Arslan, G. (2014). Evlenmek amacıyla evden kaçan kız ergenler: Bir olgubilim çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 36-48.
• Fraser, M.W., Galinsky, M.J., & Richman, J.M. (1999). Risk, protection, and resilience: Toward a conceptual framework for social work practice. Social Work Research, 23(3), 131-143.
• Garmezy, N. (1991). Resilience in children's adaptation to negative life events and stressed environments. Pediatric Annals, 20(9), 459-466.
• Gilman, R. & Huebner, E.S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35, 293-301.
• Gizir, C.A. (2016). Psikolojik Sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
• Gül, S.K., & Güneş, İ.D. (2009). Ergenlik dönemi sorunları ve şiddet. Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 79-101.
• Gün, Z., Bayraktar, F. (2008). Türkiye'de iç göçün ergenlerin uyumundaki rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 19, 167-176.
• Günay, G., Bener, Ö. (2011). Kadınların toplumsal cinsiyet rolleri çerçevesinde aile içi yaşamı algılama biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 15(3), 157-171.
• Gündoğar, D., Gül, S., Uskun, E., Demirci, S., Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin imcelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 14-20.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A., Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıklarını etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
• Gürgan, U. (2006). Grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin yılmazlık düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Heisel, M.J., & Flett, G.L. (2004). Purpose in life, satisfaction with life, and suicide ideation in a clinical sample. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(2), 127-135.
• Hintikka, J., Koskela, T., Kontula, O., Koskela, K., Koivumaa-Honkanen, H.T., & Viinamäki, H. (2001). Religious attendance and life satisfaction in the Finnish general population. Journal of Psychology and Theology, 29(2), 158-164.
• Huebner, E.S. , Suldo, S.M., Smith, L.C. & McKnight (2004). Life satisfaction in children and youth: Empirical foundations for school psychologist. Psychology in the Schools, 41(1), 81-93.
• Huebner, E.S., & Gilman, R. (2006). Students who like and dislike school. Applied Research in Quality of Life, 1(2), 139-150.
• Karaırmak, Ö. (2007). Investigation of personal qualities contributing to psychological resilience among earthquake survivors: A model testing study. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kaya, M., Varol, K. (2004). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin durumluk sürekli kaygı düzeyleri ve kaygı nedenleri (Samsun örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17, 31-63.
• Kepceoğlu M. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Kılıç, M. (2013). Gerçek yaşam tadında: Gelişim dönemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Krovetz, M.L. (1999). Fosterin resiliency. Thrust for Educational Leadership, 28(5), 4.
• Kumpfer, K.L. (1999). Factors and processes contibuting to resilience: The resilience framework. Glantz, Meyer D. ve Johnson, Jeanette L. (Eds.), Resilience and development positive life adaptations. (179- 225), New York: Kluwer Academic Publishers.
• Kurt, G. (2007). RİDİT analizi ve üniversite öğrencilerinin gelecek kaygılarının incelenmesi üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 193-206.
• Malkoç, A., Yalçın, İ. (2015). Üniversite öğrencilerinde psikolojik dayanıklılık, sosyal destek, başa çıkma ve iyi-oluş arasındaki ilişkiler. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 35-43.
• Mandleco, B.L., Peery, J. C. (2000). An organizational framework for conceptualizing resilience in children. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 13(3), 99-111.
• Marie, E. & Ramirez R. (2007). Resilience: A concept analysis. Nursing Forum A Independent Voice for Nursing. 15(2), 204-206.
• Mascaro, N. & Rosen, D.H. (2005). Existential meanings role in the enhancement of hope and prevention of depressive symptoms. Journal of Personality, 73, 985-1013.
• Masten, A.S., & Obradović, J. (2006). Competence and resilience in development. Annals of the New York Academy of Sciences, 1094(1), 13-27.
• Masten, A.S., Reed, M.G. (2002). Resilience in development. S.R. Snyder ve S.J. Lopez (Eds.) The handbook of positive psychology. England: Oxford University Press.
• Murphy, L.B. (1987). Further reflections on resilience. (Ed: E. J. Anthony ve B. J. Cohler) The Invulnerable Child. New York: The Guilford Press.
• Oktan, V. (2008). Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Öğülmüş, S. (2001). Bir kişilik özelliği olarak yılmazlık. 1. Ulusal çocuk ve suç sempozyumu: Nedenler ve önleme çalışmaları. Ankara, 29-30 Mart 2001.
• Öngen, B., Aytaç, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve yaşam değerleri ilişkisi. Sosyoloji Konferansları, 48, 1-18.
• Öz,. F., Yılmaz, E. B. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3), 82-89.
• Özcan, B. (2005). Anne-babaları boşanmış ve anne-babaları birlikte olan lise öğrencilerinin yılmazlık özellikleri ve koruyucu faktörler karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi: Ankara, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özyürek, A., & Demiray, K. (2011). Yurtta ve ailesi yanında kalan ortaöğretim öğrencilerinin kaygı düzeylerinin karşılaştırılması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), 247-256.
• Rutter, M. (1999). Resilience concepts and findings: Implications for family therapy. Journal of Family Therapy, 21, 119-144.
• Sameroff, A. (2005). Early resilience and its developmental consequences. Tremblay RE, Barr RG, Peters RDeV, eds. Encyclopedia on Early Childhood Development, 1-6.
• Scheier, M.F., & Carver, C.S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219-247.
• Seligson, J.L., Huebner, E.S., & Valois, R.F. (2003). Preliminary validation of the brief multidimensional students’ life satisfaction scale (BMSLSS). Social Indicators Research, 61, 121-145.
• Seydooğulları, Ü.S., Arıdağ, Ç.N., Koç, M. (2014). Lise öğrencilerinin ahlaki yargı yeteneklerinin anne-baba tutumları açısından incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 47(2), 21-40.
• Siyez, D.M. (2006). Ergenlik döneminde intihar girişimleri: Bir gözden geçirme. Kastamonu Education Journal, 14(2), 413-420.
• Siyez, D.M., & Aysan, F. (2007). Ergenlerde görülen problem davranışların psiko-sosyal risk faktörleri ve koruyucu faktörler açısından yordanması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 145-171.
• Stewart, M., Reid, G., & Mangham, C. (1997). Fostering children's resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12(1), 21-31.
• Terzi, Ş. (2005). Öznel iyi olmaya ilişkin psikolojik dayanıklılık modeli. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Terzi, Ş. (2007). Okullarda yaşanan şiddeti önleyici bir yaklaşım: Kendini toparlama gücü. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(12), 73-81.
• Terzi, Ş. (2008). Üniversite öğrencilerinde kendini toparlama gücünün içsel koruyucu faktörlerle ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 297-306.
• Tuncer, M. (2011). Yükseköğretim gençliğinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Electronic Turkish Studies, 6(2), 933-946.
• Tuzgöl-Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumlarının bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(22), 132-143.
• Tümkaya, S., Aybek, B., Çelik, M. (2007). KPSS’ye girecek öğretmen adaylarındaki umutsuzluk ve durumluk-sürekli kaygı düzeylerini yordayıcı değişkenlerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 953- 974.
• Werner, EE. (1993). Risk, Resilience, And Recovery: Perspectives From The Kauai Longitudinal Study. Development and Psychopathology, 5, 503-503.
• Yılmaz, H., Sipahioğlu, Ö. (2012). Farklı risk gruplarındaki ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının incelenmesi. İlköğretim Online, 11(4), 927-94.
• Yılmaz, İ.A., Dursun, S., Güzeller, E.G., Pektaş, K. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi: Bir Örnek Çalışma. Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4), 16-26.