YABANCI UNSURLU İŞ SÖZLEŞMELERİNDE FOR DEVLETİNİN DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLARININ TESPİTİ VE UYGULANMASI

Yıl 2017, YBHD 2017/1, 277 - 296, 13.01.2017

Belkıs Vural Çelenk

Öz

    Günümüzde yabancı unsurlu iş sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar giderek yaygınlaşmaktadır. Bu uyuşmazlıkların yaygınlaşması karşısında for devletinin söz konusu iş sözleşmelerine uygulanma iradesi taşıyan doğrudan uygulanan kurallarının tespit ve uygulanması önem arz etmektedir. Modern milletlerarası özel hukukta yetkili hukukun uygulanması kural iken, bu hukukun uygulanmasına müdahale eden mekanizmalar istisnai niteliktedir. Doğrudan uygulanan kurallar da yetkili hukuka müdahale ederler ancak bu müdahale de istisnaidir. İstisnai olma özelliği bu kuralların tespitinde dar yorumlanmaları gerekliliğini de beraberinde getirir. Kuralların düzenleme amacının değerlendirilmesi, hem onların doğrudan uygulanan kural niteliğine sahip olup olmadığını belirlerken, aynı zamanda uygulama alanının tespitinde de yol göstericidir. 

Anahtar Kelimeler

For hukukunun doğrudan uygulanan kuralları, yabancı unsurlu iş sözleşmesi, normun düzenleme amacı ve uygulama alanı, istisnai müdahale

Kaynakça

• Akyiğit, Ercan (2010), Kıdem Tazminatı, 2. Baskı, Ankara, Seçkin.
• Aygün, Mesut (2014), ‘Yabancılık Unsurunun Mahiyeti ve Yargılamadaki Rolü’, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Cilt: 16, s. 1025-1066.
• Barnard, Catherine (2009), ‘The UK and Posted Workers: The Effect of Commission v Luxembourg on the Territorial Application of British Labor Law’, Industrial Law Journal, Cilt: 38, Sayı: 1, s. 122-132.
• Bayata-Canyaş, Aslı (2009), ‘5718 Sayılı Yeni MÖHUK Uyarınca Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Özellikle Üçü ncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları’, Haluk Konuralp Anısına Armağan, Cilt: 3, s. 141-166.
• Bayata-Canyaş, Aslı (2012), AB ve Türk Hukuku Uyarınca Sözleşmeye Uygulanacak Hukuka İlişkin Genel Kural, Ankara, Adalet.
• Centel, Tankut (1984), ‘Türk Hukukunda Bireysel İş Uyuşmazlığına İlişkin Uluslararası Yetki ve Bağlama Kuralları’, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 33, s. 215-237.
• Çelikel, Aysel & Erdem Bahadır (2016), Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Baskı, İstanbul, Beta.
• Dardağan-Kibar, Esra (2013), Kanunlar İhtilafı Açısından Yabancı Kamu Hukukuna Bakış, Ankara, Siyasal Kitabevi.
• Doğan, Vahit (1996), İş Akdinden Doğan Kanunlar İhtilafı Alanında Bağlama Kuralının ve Sınırlarının Tespiti, Ankara, Yetkin.
• Doğan, Vahit (2016), Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Baskı, Ankara, Savaş.
• Ekşi, Nuray (1997-98), ‘Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Konvansiyon’, MHB, Yıl: 17-18, s. 163-181.
• Elçin, Doğa (2012), Milletlerarası Unsurlu Bireysel ve Toplu İş Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, Ankara, Adalet.
• Erdoğan, Ersin & Erdoğan Canan (2016), ‘Türkiye’den Yurt Dışına Götürülen İşçiler Hakkındaki Yargıtay Kararının Değerlendirilmesi’ İSGHD, Cilt: 13, Sayı: 50, s. 954-988.
• Francescakis, Phocion (1966), ‘Quelques precisions sur les «lois d’application immédiate» et leurs rapport avec les régles de coflicts de lois’, Revue Critique de Droit International Privé, s.1-18.
• Guedj, G.Thomas (1991), ‘The Theory of the Lois de Police, A Functional Trend in Continental Private International Law - A Comparative Analysis with Modern American Theories’, The American Journal of Comparative Law, Cilt: 39, Sayı: 4, s. 661-697.
• Mankowski, Peter (2016), ‘Drittstaatliche Embargonormen, Aussenpolitik im IPR, Berücksichtigung von Fakten staat Normen: Art. 9 Abs. 3 Rom I-VO im praktischen Fall, zur Cour d’appel de Paris, 25.02.2015-12/23757’, IPRax, Cilt: 3, s. 485-493.
• Narter, Sami (2014), İş Sağlığı ve Güvenliğinde İdari, Cezai ve Hukuki Sorumluluk, Ankara, Adalet.
• Nomer, Ergin (2015), Devletler Hususi Hukuku, 21. Baskı, İstanbul, Beta Özdemir-Kocasakal, Hatice, (2001), Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri, İstanbul, Galatasaray Üniversitesi Yayınları.
• Özdemir-Kocasakal, Hatice (2010), ‘Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m.24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları’, MHB, Cilt:30, Sayı:1-2, s. 27-88.
• Savingy, Friedrich, Carl von (1849), System des Heutigen römischesrecht, Cilt: VII, Berlin, Veit.
• Schramm, Dorothee (2004), Auslaendische Eingriffsnormen im Deliktsrecht: Ein Beitrag zu Art. 19 IPRG und Art. 12 Abs. 1 des Entwurfes einer Rom II Verordnung, Bern, Staempfli.
• Şanlı, Cemal & Esen, Emre & Ataman-Figanmeşe, İnci (2015), Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Tarman, Zeynep-Derya (2010), ‘Yabancılık Unsuru Taşıyan’ İş Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk’, AÜHFD, Sayı: 59, Cilt: 3, s. 521-550.
• Tekinalp, Gülören (2002), ‘Avrupa Topluluğunda Ferdi İş Aktine Uygulanan Hukuk Hakkında Kural, 96/71 Sayılı Gönderilen İşçiler Yönergesi ve MÖHUK’, MHB, Yıl: 22, s. 839-855.Tekinalp, Gülören (2016), Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 12. Baskı, İstanbul, Vedat Kitapçılık.
• Uşan, Fatih & Aygül, Musa, (2007), ‘İş Güvencesinin Uygulanmasında 30 işçi çalıştırılması koşulu Açısından Gerekli Sayının Tespitinde Türkiye’de Bulunan İrtibat Bürosunda Çalışan İşçiler İçin Yurt Dışındaki İşyerlerinde Çalışan Dikkate Alınabilir mi?’, Legal YKİ Dergisi, s.75-93.
• Vischer, Frank (1999), ‘The Relevance of the UNIDROIT Principles for Judges and Arbitrators in Disputes Arising out of International Contracts’, European Journal of Law Reform, Sayı:3, Cilt:1, s. 203-216.