KİMLİKLERİYLE ROMANLAR: TÜRKİYE’DEKİ ROMAN VATANDAŞLARA YÖNELİK SOSYAL İÇERME ULUSAL STRATEJİ BELGESİ VE BİRİNCİ AŞAMA EYLEM PLANI’NIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 1, 85 - 112, 31.01.2017

Başak İşıl Çetin

https://doi.org/10.11611/yead.278435

Cited By: 10

Öz

Kendilerine özgü kültür ve kişilik
özellikleriyle içinde yaşadıkları toplum ve hatta diğer azınlıklar tarafından önyargı
ile yaklaşılan Romanlar, zaman içerisinde göç ettikleri Batı topraklarında
sindirme, baskı, asimilasyon, ağır cezalar ve öldürülmeye kadar uzanan bir
geçmişe sahiptir. Çağımızda ise Romanlar, kendilerini kültürleri ve ihtiyaçları
ile birlikte içerecek bir yaklaşımla üretilen sosyal politikalarla
karşılaşmaktadırlar. Bu iyileşme sürecinde, Roman vatandaşların sivil toplum
olarak örgütlenmelerinin, dernekleşme faaliyetlerinin ve muhtelif kurumlarla
yapılan ortaklaşa çalışmaların rolü bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, söz
konusu politikaları içeren Türkiye’deki en güncel belge olan Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı koordinatörlüğünde hazırlanmış “Roman Vatandaşlara
Yönelik Sosyal İçerme Ulusal Strateji Belgesi (2016-2021) ile Roman
Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi I. Aşama Eylem Planı (2016-2018)”nın
değerlendirilmesi ve önerilerde bulunulmasıdır. Stratejik Belge ve Eylem Planı’nda
çözüm önerilerinin yanı sıra sorumlu birimlerin aksiyonları için yol haritası
çıkarılmıştır. Stratejik Belge ve Eylem Planı; işleyiş süreci, aktörleri ve
kapsayıcılığı bakımından Roman vatandaşların sorunlarının çözümü noktasında yapıcı
bir başlangıç niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

Roman vatandaşlar, sosyal içerme, strateji belgesi ve eylem planı

GYPSIES WITH THEIR IDENTITIES: EVALUATION OF THE SOCIAL INCLUSION NATIONAL STRATEGY PAPER AND FIRST STAGE ACTION PLAN FOR GYPSY CITIZENS IN TURKEY

Öz

Gypsies
experience prejudgments even from the other minority groups in the society which
they live with their cultural and individual characteristics. Gypsies experience
some attitudes in the Western lands which they migrated, like; suppression,
oppression, assimilation, severe penalties, and even getting killed in the
period of times. Gypsies meet social policies which have an attitude to include
them with their cultures and needs in our times. Gypsy citizens who became
organized as a civil society, form associations and cooperate with various
institutions have a very important role during this improvement process. The
aim of this study is to evaluate the most actual document arranged in the
coordination of the Ministry of Family and Social Policies, “Social Inclusion
National Strategy Paper (2016-2021) and First Stage Action Plan (2016-2018) for
the Gypsy Citizens in Turkey” which includes the social policies intended to
solve Gypsy citizens’ problems and offer suggestions. The Strategic Paper and
the Action Plan includes the road map for the actions of the responsible
institutions besides proposed solutions. The Strategic Paper and the Action
Plan are a constructive starting point for the solutions of Gypsy citizens’
problems, with its operational process, actors, and comprehensiveness.

Anahtar Kelimeler

Gypsy citizens, social inclusion, strategy paper and action plan

Kaynakça

• Aksu, M. (2003), “Türkiye’de Çingene Olmak”, 2. Baskı, İstanbul: Kesit Yayınları,.
• Arayıcı, A. (2008), “Avrupa’nın Vatansızları: Çingeneler”, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• ASPB (2016), “Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi, 2016-2021”, Ankara.
• Asséo, H. (2007), “Çingeneler: Bir Avrupa Yazgısı”, 2. Baskı, (Çev.) Orçun Türkay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bilgin-Aytaç, G. (2012), “Soğuk Savaş Dönemi Doğu Avrupa Çingeneleri”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 81-96.
• Danova-Roussinova, S. (2008), “Önsöz”, (Haz.) Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik, Sinan Gökçen, (Çev.) Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 1-3.
• Erkem-Gülboy, G. P. (2012), “Avrupa Birliği ve Romanlar”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 125-152.
• Genç, Y., Taylan, H. H. ve Barış, İ. (2015) “Roman Çocukların Eğitim Süreci ve Akademik Başarılarında Sosyal Dışlanma Algısının Rolü”, The Journal of Academic Social Science Studies, 33: 79-97.
• Gökçen, S. ve Öney, S. (2008), “Türkiye’de Romanlar ve Milliyetçilik”, (Haz.) Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik, Sinan Gökçen, (Çev.) Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 129-135.
• Kaya, N. (2012), “Türkiye’nin Eğitim Sisteminde Azınlıklar ve Ayrımcılık: Kavramsal Çerçeve ve Temel Sorunlar”, (Der.) Kenan Çayır ve Müge Ayan Ceyhan, Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları: 213-229.
• Kolukırık, S. (2009), “Dünden Bugüne Çingeneler: Kültür-Kimlik-Dil-Tarih”, İstanbul: Ozan Yayıncılık.
• Kurtuluş, B. (2012), “Devletsiz Bir Halk Olarak Çingeneler: Kökenleri, Sorunları, Örgütlenmeleri”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 17-43.
• Marsh, A. (2008a), “Eşitsiz Vatandaşlık: Türkiye Çingenelerinin Karşılaştığı Hak İhlalleri”, (Haz.) Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik, Sinan Gökçen, (Çev.) Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 53-107.
• Marsh, A. (2008b), “Etnisite ve Kimlik: Çingenelerin Kökeni”, (Haz.) Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik, Sinan Gökçen, (Çev.) Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 19-27.
• Marsh, A. (2008c), “Türkiye Çingenelerinin Tarihi Hakkında”, (Haz.) Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik, Sinan Gökçen, (Çev.) Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 5-18.
• Mevzuat (1950), “Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun”, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5683.pdf (04.09.2016).
• Mezarcıoğlu, A. (2010), “Çingenelerin Kitabı”, İstanbul: Cinius Yayınları.
• Özateşler, G. (2013), “Avrupa’da Roma/Çingeneler Üzerine Sosyal Politikalar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(3): 13-33.
• Özden-Cankara, P. (2012), “Bir Etnik Grup Olarak Çingenelerin Statüleri Hakkında Bir Analiz Denemesi”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları, İstanbul: 97-121.
• Özkan, A. R. (2000), “Türkiye Çingeneleri”, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Sunar, B. (2012), “Ulusçuluğun Kurbanları ya da Ulusun ve Ulusçuluğun Ötesinde Norm Dışı Göçebeler: Çingeneler, Osmanlı İmparatorluğu ve Lozan Antlaşması Örneği”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 223-246.
• Turan, N. S. (2012), “Evliya Çelebi’nin İstanbul Anlatısında Çingene ya da Kıpti Tasvirleri”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 205-222.
• Uzpeder, E. (2008), “Türkiye’de Roman Hakları Hareketinin Gelişimi”, (Haz.) Ebru Uzpeder, Savelina Danova/Roussinova, Sevgi Özçelik, Sinan Gökçen, (Çev.) Ezgi Taboğlu ve Sezin Öney, Biz Buradayız!: Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi, İstanbul: Mart Matbaacılık: 109-127.
• Ünaldı, H. (2012), “Türkiye’de Yaşayan Kültürel Bir Farklılık: Çingeneler”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1): 615-626.
• Ürer, L. (2012), “Ulusal Söylemde Çingene Olup Roman Kalmak”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 45-79.
• Yanıkdağ, T. (2012), “Türkiye’de Yaşayan Romanların Sorunları Genel Bir Bakış”, (Der.) Levent Ürer, Roman Olup Çingene Kalmak, İstanbul: Melek Yayınları: 247-270.