Avrupa Birliği Bölgesel Politikalarında Mali Araçların Rolü: Türkiye Açısından Bir Değerlendirme

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 2, 91 - 110, 30.06.2018

Olcay Çolak , Cemil Ertuğrul

https://doi.org/10.11611/yead.391900

Öz

İkinci Dünya Savaşı
sonrası Roma Antlaşmasıyla temelleri atılan Avrupa Topluluğu, kurulduğundan
itibaren bölgesel gelişmişlik farklılıklarıyla karşı karşıya kalmış ve bu
sorunun ortadan kaldırılması için ortak önlemler ve politikalar geliştirilmeye
çalışılmıştır. Bu önlemler içerisinde en dikkat çekici olan üye devletlere
sağlanan yapısal fonlar ve aday ülkelere yönelik geliştirilen katılım öncesi
araçlar olmuştur. 1980’li yıllarla birlikte yaşanan genişleme hareketleriyle
Topluluk içerisindeki bölgesel dengesizlikleri artarken söz konusu mali
araçlarda reformların yapılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Avrupa Birliği’ni
(AB) kuran Maastricht Antlaşması ile tüm mali araçlar yapısal fon çatısı altında
toplanmıştır. 1999 yılında Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’ye aday ülke sıfatının
verilmesiyle Türkiye’deki bölgesel kalkınma politikaları AB desteği ile
yürütülmeye başlanmıştır. Öte yandan Türkiye’nin AB’den bölgesel politika
bağlamında aldığı mali yardım tutarının ekonomisinin büyüklüğü dikkate
alındığında sınırlı olduğu görülürken, bu durumun AB bölgesel politikalarına
uyumun sınırlı düzeyde kalmasına yol açabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel kalkınma, AB Bölgesel Politikaları, Yapısal Fonlar

Kaynakça

• Armstrong, H. (2004) “Regional Policy” El-Agraa (ed.). The European Union and Policies London, Prentice Hall.
• Ataç, İ. (2006) “AB’den Türkiye’ye Milyarlarca Euro’luk Yardım Yolda”, Kriter: 45-51
• Bachtler, J. (1997) “Reforming the Structural Funds: Options for Change”, University of Strathclyde European Policies Research Centre: Regional and Industrial Research Paper Series, 26: 1-44.
• Bachtler, J. ve Michie, R. (1994) “Strengthening Economic and Social Cohesion? The Revision of the Structural Funds”, Regional Studies, 28: 789-796.
• Bachtler, J., Wishlade, F. ve Méndez, C. (2007) “New Budget, New Regulations, New Strategies: The 2006 Reform of EU Cohesion Policy”, University of Strathclyde European Policies Research Centre Working Paper, 63: 1-79.
• Begg, I. (1998) “Structural Fund Reform in the Light of Enlargement”, Sussex European Institute Working Paper, 25: 4-25.
• Bilici, N. (2005) “Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri: Genel Bilgiler, İktisadi-Mali Konular, Vergilendirme”, Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Çeliktaş, İ. (2006). “2007-2013 Mali Perspektifi için Öngörülen Avrupa Birliği Katılım Öncesi Fonlarının Yapısı”, Sayıştay Dergisi, 63: 39-49.
• Çimen, A. (2012) “Avrupa Birliği (AB) Bölgesel Politikalarının Avrupalılaşması”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12: 47-79.
• Dış Ticaret Müsteşarlığı (2002) “Avrupa Birliği ve Türkiye”, Ankara.
• Ergüder, C. (2004) “Avrupa Birliği bölgesel politikaları ve yapısal fonlar: Uyum sürecinde Türkiye için bir değerlendirme”, Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• European Commission. (1989) “Guide to the Reform of the Community’s Structural Funds”, Brussels.
• European Commission (2007) “Cohesion Policy 2007-2013: Commentaries and Official Texts. Brussels.
• Gençkol, M. (2003) “Avrupa Birliği Mali İşbirliği Politikaları ve Türkiye”, Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
• Hough, J. and Presland, A. (2000) “European Structural Funds”, House of Commons Research Paper, 72: 1-28.
• Karabacak, H. (2004) “Avrupa Birliği Mali Yardımları ve Türkiye ile İşbirliği”, Maliye Dergisi, 146: 69-106.
• Karluk, R. (2003) “Avrupa Birliği ve Türkiye”, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Mayhew, A. (2000) “Financial and Budgetary Implications of the Accession of Central and East European Countries to the European Union”, Sussex European Institute Working Paper, 33: 1-44.
• Polat, N. (2004) Avrupa Birliği-Türkiye Mali İşbirliği ve Sayıştay’ın Topluluk Kaynakları Üzerindeki Denetimi. Sayıştay Dergisi, 52: 61-84.
• Roberts, P. (2003) “Partnerships, Programmes and the Promotion of Regional Development: An Evaluation of the Operation of the Structural Funds Regional Programmes”, Progress in Planning, 59: 1-69.
• Sağbaş, İ. (2003) “Avrupa Birliği Bölgesel Politikası” M. Kar ve H. Arıkan (Editörler). Avrupa Birliği, Ortak Politikalar ve Türkiye: Ekonomik, Sosyal ve Siyasal Politikaların Uyumlaştırılması, İstanbul, Beta Yayınevi.
• Şahin, R. (1998) “Avrupa Birliği bütçesi-fonları ve Türkiye’nin Tam Üyeliği”, Uzmanlık Tezi, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.
• Yıldız, H. ve Yardımcıoğlu, F. (2005) “Türkiye’ye Yönelik Avrupa Birliği Mali Yardımları ve Aday Ülkelerle Karşılaştırılması”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6: 75-106.