SAĞLIK İŞLETMELERİNDE FİNANSAL RİSK ANALİZİ: KASTAMONU KAMU HASTANELERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2013, Sayı: 3, 41 - 59, 22.12.2013

Faruk Dayı , Erdem Akdemir

Öz

Hastanelerde karşılaşılan finansal risk, 2003 yılında uygulanmaya başlanan Sağlıkta Dönüşüm Programı’ndan sonra kamu hastaneleri ile özel hastanelerin aynı rekabet ortamında hizmet sunmaya başlamasıyla önemli hale gelmiştir. Bu durumda maliyetlerin kontrolünde ve yönetimin etkinliğinin sağlanmasında, finansal risk analizi yapmak ve analiz sonuçlarını uygulamak gerekli görülmektedir. Bu süreçte ilk olarak, riskin ne olduğunun ve nereden kaynaklandığının ortaya konulması gerekmektedir. Buradan hareketle bu çalışmada amaç, kamu hastaneleri için finansal risk analizinin uygulanabilirliğini ortaya koymaktır. Amaca yönelik olarak, Kastamonu ili genelindeki 12 kamu sağlık işletmesinin, 2008-2012 dönemindeki finansal tabloları veri olarak kullanılmaktadır. Kastamonu ili genelindeki 12 sağlık işletmesinin finansal risk dereceleri, ilgili dönem mali tabloları kullanılarak oran analizi yöntemi ile analiz edilmektedir. Ayrıca oran analizi yöntemi ile varılan sonuçlar, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanan finansal risk derecelendirme sistemi ile elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmaktadır. Bulgular, T.C.Sağlık Bakanlığı’nın finansal risk derecelendirmesinden elde edilen sonuçların rasyo analizi yöntemi ile varılan sonuçlardan farklı olduğuna işaret etmektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı’nın finansal risk derecelendirmesinde kullandığı finansal değerlendirme katsayısı formüle edilirken, yabancı kaynak ve özkaynak arasındaki denge ile otofinansmanın ihmal edilmesi; bu farklılığın temel sebebi olarak görülmektedir. Analiz sonuçları; T.C. Sağlık Bakanlığı’nın kullandığı finansal risk ölçütleri olan borç ve gelire ilaveten, işletmelerin likidite durumunu ve kaynak yapısını da dikkate alan ölçütlerin geliştirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal risk, oran analizi, sağlık işletmesi

Kaynakça

• Aksay, K. ve Orhan, F. (2013). Hastanelerde İnovasyon Sürecinin Risk Yönetimi Bağlamında Değerlendirilmesi: Bir Model Önerisi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10-23.
• Aksay, K., Orhan, F. ve Kurutkan, M. (2011). Sağlık İşletmelerinde Bir Risk Yönetimi Tekniği Olarak FMEA: Laboratuvar Sürecine Yönelik Bir Uygulama. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 121-142.
• Aydeniz, E. (2008). İşletmelerde Gelecek (Futures) ve Opsiyon Sözleşmeleri İle Risk Yönetimi. Arıkan Basın Yayım, İstanbul.
• Bertoneche, M. ve Knight, R. (2001). Financial Performance. Butterworth-Heinemann, Oxford. Bunni, N.G. (2003). Risk and Insurance in Construction. SponPress, New York.
• Cagliano, A.C., Grimaldi, S. and Rafele, C. (2011). A Systemic Methodology For Risk Management In Healthcare Sector. Safety Science, 695-708.
• Çipil, M. (2008). Risk Yönetimi ve Sigorta. Nobel Yayın, İstanbul.
• Dayı, F. (2013). Sağlık İşletmelerinde Finansal Analiz. Ekin Basım Yayın, Bursa.
• Ercan, M. ve Ban, Ü. (2008). Değere Dayalı İşletme Finansı ve Finansal Yönetim. Gazi Kitapevi, Ankara.
• Ercan, C., Dayı, F. ve Akdemir, E. (2013). Kamu Sağlık İşletmelerinde Finansal Performans Değerlemesi: Kamu Hastaneleri Birlikleri Üzerine Uygulama. Asia Minor Studies-International Journal Of Social Sciences, 1(2):54-71.
• Gourieroux, C. and Jasiak, J. (2007). The Econometrics of Individual Risk Credit, Insurance, and Marketing. Princeton University Press, New Jersey.
• Karapınar, A. ve Zaif, F.A. (2009). Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ile Uyumlu Finansal Analiz. Gazi Kitapevi, Ankara.
• Nelly, A., Adams, C. and Kennerley, M. (2002). The Performance Prism. FT PrenticeHall, Pearson Education, Great Britain.
• Nicholson, W. and Snyder, C. (2010). Intermediate Microeconomics and Its Application. South-Western Cengage Learning, USA.
• Okoroh, M., Gombera, P. and Alani, A. (2002). Managing Risk in the UK Healthcare Sector. Risk Management, 43-58.
• Paterson, M.A. and Wendel, J. (1996). Managing Risk In a Changing Health Care System. Journal of Health Care Finance, 15-22.
• Sarıkamış, C. (1998). Sermaye Pazarları. Alfa Basım Yayın, İstanbul.
• Sayılgan, G. (1995). Finansal Risk Yönetimi. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 50 (1-2): 323-334.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. Finans Yönetimi Uygulama Rehberi (2013). http://www.tkhk.gov.tr/Eklenti/1174,finans-yonetimi-uygulama rehberi.pdf?0 Erişim Tarihi: 30.08.2013.
• Willett, A.H. (1901). Economics Theory of Risk and Insurance. The Columbia University, NewYork.