Ekolojik Boyama Esaslı Çok Renkli Yüzey Tasarımı

Yıl 2018, Sayı: 20, 63 - 73, 23.07.2018

Mehmet Zahit Bilir

https://doi.org/10.17484/yedi.384974

Cited By: 4

Öz

İnsanoğlu var
olduğu zamandan bugüne kadar örtünme ihtiyacını gidermek ve doğanın zorlu
şartlarından korunabilmek için çeşitli tekstil ürünlerine ihtiyaç duymuştur.
İlk insanlar bu ihtiyaçlarını bitkisel ve hayvansal ürünlerden elde ettikleri
malzemelerle karşılamışlar ve dokuma, örme ve deri üretim işlemleriyle çeşitli
tekstil yüzeyleri elde etmişlerdir. Günümüzde de benzer şekilde bitkisel ve
hayvansal kökenli hammaddeler tekstil alanında kullanılsa da sanayideki ve
teknolojide ki ilerlemelerle sentetik hammaddelerden de tekstil ürünleri yoğun
şekilde elde edilmektedir. Tekstil ürünlerinin yapımında doğal malzemelerle
yapılan işlemlerin yerini kimyasallarla yapılan teknoloji yüklü prosesler
almıştır. Teknolojinin insanlığa sunduğu işlem kolaylığı, proses
tekrarlanabilirliği, düşük maliyet, renk seçeneği vb. bir çok avantajları ilk
zamanlarda büyük gelişmeler olsa da ilerleyen yıllarda artan çevre kirliliği,
toksik kaynaklı sağlık problemleri, atık uzaklaştırma problemleri gibi bir çok
sorun insanlığın karşısına çıkmaya başlamıştır. Tekstil yüzeyi
renklendirmesinde de benzer durumlar yaşanmakta ve bu nedenle doğadan elde
edilen boyalarla veya doğal malzemelerle yapılan direkt renklendirmelere doğru
bir talep artışı gözlenmektedir. Ekolojik tekstil baskı tasarımı da bu noktada
ortaya çıkmış, çevre dostu ve insan sağlığı uygunluğu olmasından dolayı talep
görmeye başlamıştır. Bu çalışmada ekolojik tekstil baskı tasarımı hakkında
bilgiler verilmiş ve yapılan örnek bir tasarım prosesleriyle beraber
gösterilmiştir. Çalışma sonucunda ekolojik tekstil baskı tasarımının
uygulanabilirliğinin arttırılması ve çevre dostu tekstil ürünlerinin
yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Ekolojik Tekstil Baskı, Baskı Tasarımı, Doğal Tekstil Baskı, Tekstil Tasarımı

Kaynakça

• Akbostancı, İdil (2014). “20. ve 21. Yüzyıllarda Tekstil Baskı Tasarımı ve Üretiminin Değişen Tanımı”, Sanat Tasarım Dergisi (5): 31.
• Ali, S., Nisar, N. ve Hussain, T. (2006). “Dyeing Properties Of Natural Dyes Extracted From Eucalyptus”. Journal of Textile Institute (98): 559.
• Bozacı, Bahar (2017). Doğanın Şarkısı: Ekolojik Baskı. Bahar Bozacı: 22-48.
• Cardon, Dominique (2007). Natural Dyes - Sources, Tradition, Technology And Science. London: Archetype Publications Ltd.
• Colombini, M. P., Andreotti, A., Baraldi, C., Degano, I. ve Lucejko, J. J., 82006). “Colour Fading in Textiles: A Model Study On The Decomposition of Natural Dyes”, Microchemical Journal (85): 174.
• Cristea, Daniela ve Vilarem, Gerard (2005). “Improving Light Fastness of Natural Dyes On Cotton Yarn”, Dyes and Pigments (70): 238.
• Deveoğlu, Ozan ve Karadağ, Recep (2011). “Genel Bir Bakış: Doğal Boyarmaddeler”, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (1): 23-30.
• Enez, Nevin (1987). Doğal Boyamacılık. İstanbul: Fatih Yayınları.
• Forgacs, E. ve Cserhati, T. (2002). “Thin-Layer Chromatography of Natural Pigments: New Advances”. J. Liq. Chrom. & Rel. Technol., (25): 1521-1541.
• Gulrajanı, M. L., Srivastava, R. J. ve Goel, M. (2001). “Colour Gamut of Natural Dyes On Cotton Yarns”, Coloration Technology (117): 225.
• Gupta, Deepti ve Gulrajani, Mohan Lal (2001). “Convention Proceedings Natural Dyes”. Department of Textile Technology.
• Jaakola, Laura. (2003). “Flavonoid Biosynthesis in Bilberry (Vaccinium myrtillus L.)”, Academic Dissertation, the Faculty of Science, University of Oulu, Oulu: 13-14.
• Kadolph, Sara J., Casselman, Karen D., (2004). “In The Bag: Contact Natural Dyes”. Cloth. Text. Res. J. (22): 15-47.
• Karadağ, Recep (1997). “Türk Halı, Kilim ve Kumaşlarında Kullanılan Doğal Boyarmaddeler”, Quarterly Magazine of Carpet, Weaving & Embroidery Arts (1): 38.
• Karadağ, Recep (2007). Doğal Boyamacılık. Ankara: Geleneksel El Sanatları ve Mağazalar İşletme Müdürlüğü Yayınları.
• Kumar, J. K. ve Sinha, A. K. (2004). “Resurgence of Natural Colourants: A Holistic View”, Natural Product Letters, (18): 59-84.
• Özgüney, Arif Taner, Seçim, Pelin, Demir, Aslı, Gülümser, Tülay ve Özdoğan Esen (2014) “Ecological Printing of Madder Over Various Natural Fibres”, Tekstil ve Konfeksiyon (25): 166.
• Rungruangkitkrai, Nattadon ve Mongkholrattanasit, Rattanaphol (2012). “Eco-Friendly of Textiles Dyeing and Printing with Natural Dyes”, The 4. RMUTP International Conference: Textiles & Fashion (92): 1.
• Samanta, Ashis Kumar ve Agarwal, Priti (2009). “Application of Natural Dyes On Textiles”, Indian Journal of Fibre & Textile Research (34): 384.
• Shahid, Mohammed, Shahid-ul-Islam ve Mohammad Faqeer (2013). “Recent Advancements In Natural Dye Applications: A Review”, Journal of Cleaner Production (53): 310-311.
• Tez, Zeki (2009). Tekstil ve Giyim Kuşamın Kültürel Tarihi, İstanbul: Doruk Yayınları.
• Uygur, Ayşe ve Yüksel, Dilek (2013). Tekstil Baskı Stilleri. İstanbul: Bayko Yayınları.
• Flint 2018. http://www.indiaflint.com/page7.htm (Erişim tarihi 25.01.2018)