Redesigning Turkish Epic Archetypes on the Axis of Contemporary Mythology

Yıl 2024, Sayı: 31, 215 - 228, 29.01.2024

Elif Merve Çakır , Banu Bulduk Türkmen

https://doi.org/10.17484/yedi.1381168

Öz

Turkish epics are cultural heritages belonging to thousands of years of Turkish culture and history. Archetypal characters are used in the fiction of epics, which generally deal with topics such as heroism, war, love and supernatural beings. Nowadays, the interpretation and design of archetypal characters in the context of contemporary mythology and their use in current stories is important in terms of reflecting the common values of societies. Mythological stories and symbols are effective in preserving mythology, the greatest heritage of cultures, and transferring it to future generations. When the literature is examined, it is observed that our country lags behind the world in the production of character designs for printed or digital platforms based on Turkish epics. While contributing to the literature in this article, the successful contemporary mythological character designs produced so far will be discussed with their stories and production styles. Based on the sample analysis table created in this research article and the examples studied, alternative character design ideas for the character God Ulgen, an archetype of the epic of creation, were produced. It is expected that these character design ideas will shed light on the animations to be made in the field, the techniques used in the production of digital game designs, and will be effective in the recognition of Turkish culture by other cultures.

Anahtar Kelimeler

Contemporary mythology, Turkish epic, character design, symbolism

Türk Destanı Arketiplerinin Çağdaş Mitoloji Ekseninde Yeniden Tasarlanması

Öz

Türk destanları, binlerce yıllık Türk kültürü ve tarihine ait kültürel miraslardır. Genellikle kahramanlık, savaş, aşk ve doğaüstü varlıklar gibi konuları ele alan destanların, bu konuları işlerken kurgularında arketipik karakterler kullanılmaktadır. Günümüzde, arketipik karakterlerin çağdaş mitoloji ekseninde yorumlanarak tasarlanması ve güncel hikayelerde kullanılması toplumların ortak değerlerini yansıtması açısından önemlidir. Mitolojik hikayeler ve semboller, kültürlerin en büyük mirası olan mitolojinin korunmasına, gelecek kuşaklara aktarılmasında etkili olmaktadır. Literatür incelendiğinde ülkemizde Türk destanlarının konu edinildiği basılı veya dijital platformlara yönelik karakter tasarımlarının üretimi konusunda dünyanın gerisinde kalındığı gözlemlenmektedir. Makale çalışmasında literatüre katkıda bulunurken, şimdiye kadar üretilmiş, başarılı çağdaş mitolojik karakter tasarımları hikayeleri ve üretim biçimleri ile ele alınacaktır. Bu araştırma makalesinde oluşturulan örnek inceleme tablosu ile incelenen örnekler temel alınarak bir Yaradılış Destanı arketipi olan Tanrı Ülgen karakterine alternatif karakter tasarımı fikirleri üretilmiştir. Bu karakter tasarımı fikirlerinin alanda yapılacak animasyonlara, dijital oyun tasarımlarının üretimlerinde kullanılan tekniklere ışık tutması, Türk kültürünün diğer kültürler tarafından tanınmasında etkili olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

çağdaş mitoloji, türk destanı, karakter tasarımı, sembolizm

Kaynakça

• Alkır, Y. (2021). Kahramanın cehenneme yolculuğu: Altay Destanı Maaday Kara’da ve İlahi Komedya’da cehennem tasviri. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Yazılı, Sözlü ve Elektronik Ortamda Kahramanlık, 5 (3), 51-61. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akaded/issue/64858/999488#article_cite
• Aykan, O. A. (2008). Grafik tasarımında etik: “Grafik tasarımcının sosyal ve kültürel sorumlulukları” (Tez no: 28588225) [Yüksek lisans tezi, Marmara üniversitesi]. ProQuest Dissertations & Theses Global. www.proquest.com/dissertations-theses/grafik-tasarımında-etik-tasarımcının-sosyal-ve/docview/2567984484/se-2
• Bagley, M. (2014). Marvel: Hulk – Bruce Banner [İllüstrasyon]. Read Comic Online. https://readcomiconline.li/Comic/Hulk-2014/Issue-4?id=22087#3
• Bagley, M. ve Hennesey, A. (2020). Marvel: Hulk, [İllüstrasyon]. Marvel Fandom. https://marvel.fandom.com/wiki/Hulk_Vol_3_6?file=Hulk_Vol_3_6_Textless.jpg
• Bandini, M. (2020). Thor: Revelotions, [İllüstrasyon]. https://readcomiconline.li/Comic/Thor-2020/Issue-16?id=187611#6
• Beals, R. L. ve Hoijer, H. (1991). Antropolojinin konusu ve alanı (G. Erginer, Çev.). DTCF Dergisi, 35(2), 9 – 34. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2152906
• Brenda, C. (Yönetmen). (2012). Brave [Cesur] [Animasyon Film Afişi]. Disney Studios. https://tr.pinterest.com/pin/782922716474669448/
• Can, Ş. (1997). Klasik Yunan mitolojisi. İnkılâp Kitabevi.
• Çoban, R. V. (2013). Türk mitolojisinde iyilik tanrısı Ülgen’in inanıştaki yeri, tasviri ve kökeni. Bilim ve Kültür Dergisi, 1, 192-198. https://docplayer.biz.tr/155860177-Turk-mitolojisinde-iyilik-tanrisi-ulgen- in-inanistaki-yeri-tasviri-ve-kokeni.html
• Defalco, T., Sanderson, P., Brevoort, T., Teltelbaum, M., Wallace, D., Darling, A., Forbeck, M., Cowsill, A. ve Bray, A. (2019). The Marvel encyclopedia. DK Publishing.
• Elçin, Ş. (1986). Halk edebiyatına giriş. Akçağ Yayınları.
• Eliade, M. (2016). Mitlerin özellikleri (S. Rıfat, Çev.). Alfa Yayınları.
• George, J. (Senarist), Güvenatam, O. (Yapımcı) ve Açıktan O. (Yönetmen). (2019, 27 Aralık). 1.sezon [Dijital Platform Dizisi]. The Gift: Atiye. OGM Pictures, Netflix. https://www.imdb.com/title/tt10075318/mediaviewer/rm3639706369/
• Günaltay, Ş. (1938). Türk tarih tezi hakkındaki intikatların mahiyeti ve tez’in kat’i zaferi. Türk Tarih Kurumu.
• Karakoç, O. (2008). Sinemada renk olgusu “Ölümsüz” (Tez no: 28552411) [Yüksek lisans tezi, Marmara üniversitesi]. ProQuest Dissertations & Theses Global. https://www.proquest.com/dissertations-theses/sinemada-renk-olgusu-ölümsüz/docview/2606878171/se-2
• Karaşahinoğlu, Ş. (2021). Karakter tasarım yaklaşımları. Akademik Sanat, (13), 24-35. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1738378
• Klein, N. (2020). Thor: The return of Donald Blake [İllüstrasyon]. Read Comic Online. https://readcomiconline.li/Comic/Thor-2020/Issue-9?id=177444#10
• Köprülü, M. F. (2011). Türk edebiyatı tarihi. Akçağ Yayınevi.
• Marvel Studios. (2013) Marvel Avenger: Secret Wars, Disney XD [Animasyon]. https://www.marvel.com/articles/tv-shows/the-avengers-return-for-an-action-packed-one-hour-marvel-s-avengers-secret-wars-season-four-premiere-on-saturday-june-17-on-disney-xd
• Russel, P. C. (2017). Mr. Wednesday [İllüstrasyon]. American Gods Fandom. https://americangods.fandom.com/wiki/Mr._Wednesday/Novel?file=AG_Comic_Odin.jpg
• Russel, P. C. (2017). Mr. Wednesday’in portresi [İllüstrasyon]. American Gods Fandom. https://americangods.fandom.com/wiki/Mr._Wednesday/Novel?file=Wednesday_comic_4.jpg
• Russel, P. C. (2017). Kâhin Mr. Wednesday [İllüstrasyon]. American Gods Fandom. https://americangods.fandom.com/wiki/Mr._Wednesday/Novel?file=Comic_Odin_A.jpg
• Sivrioğlu, U. T. (2015). Aryan teorisi Türk tarih tezi. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 2 (6), 1-27. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/285780
• Taylor, A. (Yönetmen). (2013). Thor: The Dark World [Film]. Marvel Studios. https://www.imdb.com/title/tt1981115/mediaviewer/rm1806760449/
• Tillman, B. (2011). Creative character design. Oxford Focal Press.