Cumhuriyet Dönemi Resim Sanatını Hazırlayan Etmenler

Yıl 2023, Cumhuriyet Özel Sayısı, 77 - 86, 23.10.2023

Huri Kiriş Büyükgüner

https://doi.org/10.17484/yedi.1310416

Öz

Günümüz Türkiye Cumhuriyeti’nin resim sanatının kökleri 20. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. Kadim Türk kültürünün içinde resim sanatı Türkiye Cumhuriyeti kurulana kadar, Türk kültürünün en önemli ve etkili sanat formları içine girmemiştir. Osmanlı Devleti’nin son dönemleri ile Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına varacak tarihsel süreçlerin sonucunda Cumhuriyet’in getirdiği paradigma değişimi Türk ulusunun kendine ait bir sanat formu olarak Batılı anlamda bir resim geleneğinin oluşması ve yerleşmesini sağlamıştır. Tebaadan ulusa, kuldan bireye dönüşümün yaşandığı Cumhuriyet dönemi gerek devlet himayesi yoluyla gerekse inkılapların gücü etkisiyle Türk resim sanatının ulusal bir karakter kazanmasını sağlamıştır. Osmanlı döneminde başlayan Batılılaşma hareketi ve eğitim reformlarının gerektirdiği Batı dünya görüşünün formları ve Osmanlı devletinin kendine özgü dünya görüşünün içeriği sanat alanında yeni bir biçimsel yönlenmeye sebep olsa da Türk resim sanatı diyebileceğimiz karakteristik form ve biçim dünyası kendini Cumhuriyet döneminde bulmuştur. Resim sanatının biçimsel kalıpları dönemin Batılı üsluplarından etkilense de konu ve içerik bakımından çağdaş Türk toplumunun düşünsel ve devrimci dünyası resim sanatının belirleyici unsuru olmuş, kendine has bir resim sanatı ancak bu koşullar altında ortaya çıkmayı başarabilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk resmi, resim, sanat, erken Cumhuriyet sanatı, Batılılaşma

Factors that Shaped the Art of Turkish Painting in The Republic Period

Öz

The roots of current Turkish painting can be traced back to the early 20th century. Until the establishment of the Republic of Turkey, painting did not emerge as one of the most important and influential art forms in Turkish culture. However, as a result of the historical processes spanning from the late period of the Ottoman Empire to the establishment of the Republic of Turkey, the paradigm shift brought about by the Republic facilitated the formation and establishment of a unique art form known as Western style painting in the Turkish nation. The transformation from subjects of a monarchy to citizens of a nation, and from subjects to individual identities, which took place during the Republic era, enabled Turkish painting to acquire a national character through the influence of state patronage and the power of reforms. Although the Westernization movement and educational reforms that began during the Ottoman period led to a new formal direction influenced by the forms of the Western worldview, as well as the unique content of the Ottoman state’s worldview, it was during the Republic era that Turkish painting found its characteristic forms and expressions. While the formal patterns of painting were influenced by Western styles of the time, the subject matter and content reflected the intellectual and revolutionary world of modern Turkish society, allowing for the emergence of a distinctive form of painting art under these circumstances.

Anahtar Kelimeler

Turkish painting, painting, art, early Republic art, Westernization

Kaynakça

• Akengi̇n, G., & Koç, A. M. (2018). Cumhuriyet Dönemi İdeolojisinin Türk Resim Sanatına Etkileri. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6), Article 6.
• Alkan, U. (2017). Türk Resim Sanatında 1914-1935 Dönemi Savaş Temalı Tabloların İncelenmesi (Yayımlanmamış Doktora tezi) [Tez no: 482006]. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arslan Gül, E. (2021). Türk Resim Sanatının Görsel İdeolojisi: 1850-1950 (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). [Tez no: 688003] Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Berk, N., & Gezer, H. (1973). 50 Yılın Türk Resim ve Heykeli. İstanbul: İş Bankası.
• Bilen Buğra, H. (2018). 1914`lerden 1940`lara Türk Resim ve Romanında Gerçekçilik (Yayımlanmamış Doktora tezi) [Tez no: 209781]. Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• Keser, N. (2006). Tek Parti Döneminde Türk Resim Sanatının İdeolojik Üretimi (Yayımlanmamış Doktora tezi) [Tez no: 205153]. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kodal, T. Mustafa Kemal Atatürk Ve Türk Ocakları. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 52, 295-314.
• Özyiğit, H. (2018). I. Dünya Savaşı Ortamında Türkiye’de Sanat. Uluslararası Sosyal Bilimler Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 263-279.
• Tansuğ, S. (1991). Çağdaş Türk Sanatı (2. bs). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Uluskan, S. B. (2010). Atatürk’ün sosyal ve kültürel politikaları. Ankara: Milliyet Yayınları.
• Yetkin, Ç. (1980). Türk Halk Hareketleri ve Devrimler. Milliyet Yayınları.