Bir Tekstil İşletmesinde, Doğal ve Sentetik Boyarmaddelerle Boyanmış %100 Pamuklu Kumaşların Karşılaştırılması

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 28 - 39, 26.12.2019

Sultan Aras , Fatma Filiz Yıldırım , Perinur Koptur , Şaban Yumru , Mustafa Çörekcioğlu , Meliha Oktav Bulut

Öz

Gelişen teknoloji, çevre kirliliğini de yanında getirmiştir. İncelen ozon tabakası, azalan yeşil alanlar, artan hava ve su kirliliği gibi olumsuzluklar karşısında, özellikle gelişmiş ülkelerde duyarlı bir kamuoyu oluşmaya başlamıştır. Hem sanayileşmeyi sürdürmek hem de çevreyi koruyabilmek için yeni tedbirler düşünülmeye başlanmıştır. Günümüzde “çevre-dostu tekstiller” konusu giderek artan bir önem kazanmaktadır. Toksik olmayan, kolay ve güvenli bir şekilde elde edilebilen doğal boyarmaddeler bu bağlamda, sentetik boyarmaddelere karşı iyi bir alternatiftir.
Bu çalışmanın amacı, doğal boyama yapılan pamuklu ürünler ile sentetik boyama yapılmış aynı pamuklu ürünlerin mukavemet, renk haslığı, yıkama haslığı ve sürtme haslığı değerlerinin karşılaştırılarak, kumaş üzerine etkilerinin incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Doğal Boyama, Pamuk Boyama, Renk Haslığı, Mukavemet, Yıkama Haslığı

Kaynakça

• 1. Samanta, A. K., Agarwal, P., 2009. Application of Natural Dyes on Textiles. Indian Journal of Fibre &Textile Research. 34, 384-399.
• 2. Eyüboğlu U, Okaygun I, Yaras F, (1983). Doğal Boyalarla Yün Boyama: Uygulamalı ve Geleneksel Yöntemler, Özkur Basımevi, İstanbul, Türkiye.
• 3. Oktav, B. M. ve Akar, E., (2012). “Ecological dyeing with some plant pulps on woole yarn and cationized cotton fabric. Journal of Cleaner Production”, 32: 1-9.
• 4. Akar, E , Bulut, M , Baydar, H . (2013). Katyonikleştirilmiş pamuklu kumaşın gül posası ile doğal boyanması ve haslık özelliklerinin incelenmesi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi , 29 (3) , 213-219 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/erciyesfen/issue/25560/269629
• 5. Cristea, D., Vilarem, G., 2006. Improving light fastness of natural dyes on cotton yarn, Dyes and Pigments, 70:238-245
• 6. Benli H, Bahtiyari MI, (2015a). Combination of Ozone and Ultrasound in Pretreatment of Cotton Fabrics Prior to Natural Dyeing, Journal of Cleaner Production, 89: 116-124.
• 7. Benli H, Bahtiyari MI, (2015b). Use of Ultrasound in Biopreparation and Natural Dyeing of Cotton Fabric in a Single Bath, Cellulose, 22: 867–877.
• 8. Cristea D, Vilarem G, (2006). Improving Light Fastness of Natural Dyes on Cotton Yarn, Dyes and Pigments, 70: 238-245.
• 9. Davulcu A, Benli H, Şen Y, Bahtiyari MI, (2014). Dyeing of Cotton with Thyme and Pomegranate Peel, Cellulose, 21 (6): 4671–4680.
• 10. Akar E, Oktav BM, (2013). Bazı Tekstil Boya Bitkilerinin Antibakteriyal Özellikleri ve Aktivitesi için Kullanılan Test Yöntemleri, SDÜ Teknik Bilimler Dergisi, 3(2), 1-6
• 11. İşmal ÖE, Yıldırım L, Özdoğan E, (2015). Valorisation of Almond Shell Waste in Ultrasonic Biomordanted Dyeing: Alternatives to Metallic Mordants, The Journal of The Textile Institute, 106 (4): 343-353.
• 12. Tutak M, Korkmaz NE., (2012). Environmentally Friendly Natural Dyeing of Organic Cotton, Journal of Natural Fibers, 9: 51–59.
• 13. Vankar PS, (2000). Chemistry of Natural Dyes, Resonance, 73-80.
• 14. Grifoni D, Bacci L, Zipoli G, Albanese L, Sabatini F, (2011). The Role of Natural Dyes in the UV Protection of Fabrics Made of Vegetable Fibres, Dyes and Pigments, 91: 279-285.
• 15. Gulrajani ML, (1999). Present Status of Natural Dyes, Colorage, 46 (7): 19-28.
• 16. Atav R, (2010). Fonksiyonel Tekstiller Yüksek Lisans Ders Notları, Namık Kemal Üniversitesi, Çorlu-Tekirdağ.
• 17. ÖNAL, A , Oruç, Ş . (2012). Kuşburnu( Rosa canina) meyvelerinden elde edilen ekstrakt ile pamuklu ve yünlü kumaşların boyanma özelliklerinin incelenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi , (1) , 21-26 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbad/issue/29695/319513
• 18. Kaya, Ü. ve Şanlı, H. S. (2017). Çivit Otu ile Boyanan İpek, Pamuk ve Yün Kumaşların Bazı Haslık Değerleri. idil, 6 (36), s.2581-2594.
• 19. Saxena, S. and Raja, A. (2014) Natural Dyes: Sources, Chemistry, Application and Sustainability Issues. In: Muthu, S., Eds., Roadmap to Sustainable Textiles and Clothing. Textile Science and Clothing Technology, Springer, Singapore, 37-80. https://doi.org/10.1007/978-981-287-065-0_2
• 20. Karadağ, R., (2008). Doğal Boyama Reçeteleri. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü, ISBN: 978-975-17-3318-4