Küresel İklim Mücadelesi Ekseninde Türkiye’nin Yeşil Enerji Dönüşümüne Genel Bir Bakış

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 32 - 53, 08.12.2023

Reyhan Bilgin Pak , Engin Özdemir

Öz

Küresel iklim değişikliği tüm dünyayı tehdit eden günümüzün en önemli çevresel problemidir. İklim değişikliğinin olumsuz etkileriyle mücadele edebilmek için tüm sektörlerde sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik ulusal ve uluslararası birçok girişim mevcuttur. Fakat sera gazı salımında en çok paya sahip olan sektörün enerji sektörü olduğu göz önünde bulundurulduğunda enerji sektöründe dönüşümün şart olduğu kaçınılmaz bir gerçektir. Bu nedenle ülkeler artık enerji politikalarını iklim politikalarına uyumlu hale getirecek düzenlemeler yapmaktadırlar. Bu doğrultuda enerji sektöründe başlıca hedef yeşil enerji dönüşümünün gerçekleştirilmesidir. Bu çalışmada; yeşil enerji dönüşümü uygulamalarında iddialı olan seçili ülkelerin iklim mücadelesi ekseninde uyguladıkları yeşil enerji politikaların analizi yapılmış, Türkiye’nin mevcut enerji profili doğrultusunda Türkiye’de yeşil enerji dönüşümünü sağlayacak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, karbon nötr hedefleri, yeşil enerji dönüşümü, enerji politikaları

An Overview of Turkey's Green Energy Transformation on the Axis of Global Climate Struggle

Öz

Global climate change is the most important environmental problem of today, threatening the whole world. In order to combat the negative effects of climate change, there are many national and international measures to reduce greenhouse gas emissions in all sectors. However, considering that energy sector that has the largest share in greenhouse gas emissions is the energy sector, it is an inevitable fact that transformation in the energy sector is a must. For this reason, countries are now making arrangements to align their energy policies with climate policies. In this direction, the main target in the energy sector is make the green energy transition. In this study; An analysis of the green energy policies implemented by the selected countries, which are assertive in green energy transition practices, on the axis of climate struggle, has been analyzed, in line with Turkey's current energy profile suggestions have been developed to ensure green energy transition in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Climate change, carbon neutral targets, green energy transition, energy policies

Kaynakça

• Ş. Kaçmaz ve H. Demirpolat, “Termik Santral Kaynaklı Çevre Kirliliğini Önlemek İçin Baca Gazı Arıtma Teknolojisi: Örnek Çalışma Seyitömer Termik Santrali Uygulaması,” Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, pp. 645-651, 2022.
• P. C. Stern, B. K. Sovacool ve T. Dietz, “Towards a science of climate and energy choices,” Nature Clim Change, pp. 547-555, 2016.
• R. York ve E. S. Bell, “Energy transitions or additions?: Why a transition from fossil fuels requires more than the growth of renewable energy,” Energy Research & Social Science, pp. 40-43, 2019. World Resources Institute, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.wri.org/insights/4-charts-explain-greenhouse-gas-emissions-countries-and-sectors.
• IEA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.iea.org/reports/global-energy-review-co2-emissions-in-2021-2.
• N. Karabağ, C. B. Çobanoğlu Kayıkcı ve A. Öngen, “%100 Yenilenebilir Enerjiye Geçiş Yolunda Dünya ve Türkiye,” Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, pp. 230-240, 2021.
• M. S. Özdemir, A. Dalcalı ve C. Ocak, “Akarsu Tipi Hidroelektrik Santraller ve Bu Santrallerde Kullanılan Türbin Generatörler,” Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, pp. 69-75, 2020.
• G. Kütükcü ve M. Yalılı, “Deniz Üstü Rüzgar Enerji Santrali Projelerinde Ülke Uygulamalarının İncelenmesi ve Türkiye İçin Öneriler,” Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi , pp. 1-21, 2022.
• N. Alizada, “Yeşil Enerji Bağlamında Karabağ’ın Enerji Potansiyeli,” Avrasya İncelemeleri Dergisi, pp. 1-15, 2022.
• IRENA, 2022, [Çevrimiçi]. Available: https://www.irena.org/Digital-Report/World-Energy-Transitions-Outlook-2022.
• Enel Green Power, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.enelgreenpower.com/learning-hub/energy-transition.
• A. Z. A. Shaqsi, K. Sopian ve A. Al-Hinai, “Review of energy storage services, applications, limitations, and benefits,” Energy Reports, pp. 288-306, 2020.
• IEA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.iea.org/fuels-and-technologies/carbon-capture-utilisation-and-storage.
• C. Greig ve S. Uden, “The value of CCUS in transitions to net-zero emissions,” The Electricity Journal, 2021.
• L. Rosa ve M. Mazzotti, “Potential for hydrogen production from sustainable biomass with carbon capture and storage,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, 2022.
• Europen Commission, 2018. [Çevrimiçi]. Available: https://ec.europa.eu/research-and-innovation/en/horizon-magazine/can-we-produce-enough-green-hydrogen-save-world.
• European Commission, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52020DC0301.
• IRENA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2022/Mar/IRENA_World_Energy_Transitions_Outlook_2022.pdf.
• M. B. Pietrzak, M. Olczyk ve M. E. “Kuc-Czarnecka, Assessment of the Feasibility of Energy Transformation Processes in European Union Member States,” Energies, 2022.
• K. Chudy-Laskowska ve T. Pisula, “An Analysis of the Use of Energy from Conventional Fossil Fuels and Green Renewable Energy in the Context of the European Union’s Planned Energy Transformation,” Energies, 2022.
• Ç. Cengiz ve E. Kutlu, “The Budget of The European Unıon and Green Energy: Perceptıons, Actıons, and Challenges,” International Journal of Social Inquiry, pp. 171-197, 2021.
• IEA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.iea.org/countries.
• BMWK, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.bmwk.de/Redaktion/EN/Pressemitteilungen/2022/20220111-habeck-presents-germanys-current-climate-action-status-need-to-triple-the-rate-of-emission-reductions.html.
• J. Markard, A. Rinscheid ve L. Widdel, “Analyzing transitions through the lens of discourse networks: Coal phase-out in Germany,” Environmental Innovation and Societal Transitions, pp. 315-331, 2021.
• Library of Congress, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.loc.gov/item/global-legal-monitor/2020-08-31/germany-law-on-phasing-out-coal-powered-energy-by-2038-enters-into-force/.
• Clean Energy Wire, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.cleanenergywire.org/news/german-coal-region-brings-coal-phase-out-forward-2030-refires-lignite-short-term.
• World Nuclear Association, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://world-nuclear.org/information-library/energy-and-the-environment/energiewende.aspx.
• IEA, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://iea.blob.core.windows.net/assets/60434f12-7891-4469-b3e4-1e82ff898212/Germany_2020_Energy_Policy_Review.pdf.
• B. E. Lebrouhi, E. Schall, B. Lamrani, Y. Chaibi ve T. Kousksou, Energy Transition in France, Sustainability, 2022.
• EurObserv’ER, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.eurobserv-er.org/policy-and-statistic-reports/.
• Grantham Research Institute, 2015. [Çevrimiçi]. Available: https://climate-laws.org/geographies/france/laws/law-no-2015-992-on-energy-transition-for-green-growth-energy-transition-law.
• The High Council on Climate, 2022.
• Europe Beyond Coal, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://beyond-coal.eu/europes-coal-exit/.
• Carbon Brief Clear on Climate, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.carbonbrief.org/the-carbon-brief-profile-france/.
• Ministère de la Transition énergétique, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://www.ecologie.gouv.fr/publication-strategie-francaise-lenergie-et-climat-france-confirme-engagement-vers-societe-neutre-en.
• Grantham Research Institute, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://climate-laws.org/geographies/france/policies/decree-no-2020-456-relating-to-multi-year-energy-programming.
• J. Nieto, H. Pollitt, P. E.Brockway, L. Clements, M. Sakai ve J. Barrett, “Socio-macroeconomic impacts of implementing different post-Brexit UK energy reduction targets to 2030,” Energy Policy, 2021.
• G. Bang, K. E. Rosendahl ve C. Böhringer, “Balancing cost and justice concerns in the energy transition: comparing coal phase-out policies in Germany and the UK,” Climate Policy, 2022.
• Department for Business, Energy & Industrial Strategy, 2021. [Çevrimiçi]. Available: https://www.gov.uk/government/news/end-to-coal-power-brought-forward-to-october-2024.
• Committee on Climate Change, The Sixth Carbon Budget The UK’s path to Net Zero, 2020. [Çevrimiçi]. Available: https://www.theccc.org.uk/wp-content/uploads/2020/12/The-Sixth-Carbon-Budget-The-UKs-path-to-Net-Zero.pdf.
• U. Yücel, E. Özdemir ve M. Ayaz, “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Üretilen Elektrik Enerjisi Teşvik Yöntemlerinin İncelenmesi,” Bilim ve Teknoloji Dergisi, pp. 774-790, 2021.
• The Clean Growth Strategy, 2017. [Çevrimiçi]. Available: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/700496/clean-growth-strategy-correction-april-2018.pdf.
• Net Zero Strategy: Build Back Greener, 2021. [Çevrimiçi]. Available: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1033990/net-zero-strategy-beis.pdf.
• M. J. Wolf, J. W. Emerson, D. C. Esty, A. d. Sherbinin ve Z. A. Wendling, “Environmental Performance Index,” Yale Center for Environmental Law & Policy, 2022.
• Denmark's Climate Status and Outlook, Danish Energy Agency, Copenhagen, 2021.
• K. Johansen, “Blowing in the wind: A brief history of wind energy and wind power technologies in Denmark,” Energy Policy, 2021.
• Denmark’s Climate and Energy Outlook, Danish Energy Agency, Denmark, 2020.
• Ministry of Foreign Affairs of Denmark, 2018. [Çevrimiçi]. Available: https://investindk.com/insights/new-ambitious-danish-energy-agreement.
• IEA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.iea.org/countries/denmark.
• Danish Energy Agency, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://ens.dk/en/our-responsibilities/wind-power/energy-islands/denmarks-energy-islands.
• ÇŞİDB, [Çevrimiçi]. Available: https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587.
• A. DEMİR, “Paris anlaşması ve 26. Taraflar Konferansı (COP 26)’nda Türkiye değerlendirmesi,” Biological Diversity and Conservation, pp. 162-170, 2022.
• Yeşil Mutabakat Eylem Planı, 2021. [Çevrimiçi]. Available: https://ticaret.gov.tr/data/60f1200013b876eb28421b23/MUTABAKAT%20YE%C5%9E%C4%B0L.pdf.
• UNFCCC, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://unfccc.int/sites/default/files/NDC/2022-06/The_INDC_of_TURKEY_v.15.19.30.pdf.
• ETKB, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr//Media/Dizin/EVCED/tr/%C3%87evreVe%C4%B0klim/%C4%B0klimDe%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi/EmisyonFaktorleri/BilgiFormu.pdf.
• TEİAŞ, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.teias.gov.tr/turkiye-elektrik-uretim-iletim-istatistikleri.
• ETKB, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-nukleer-enerji.
• IEA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://www.iea.org/countries/turkiye.
• GEPA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://gepa.enerji.gov.tr/MyCalculator/.
• BEPA, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://bepa.enerji.gov.tr/.
• ETKB, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-ruzgar.
• ETKB, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-hidrolik.
• ETKB, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr/eigm-yenilenebilir-enerji-kaynaklar-jeotermal.
• EPDK, 2013. [Çevrimiçi]. Available: https://www.epdk.gov.tr/Detay/Icerik/3-6736/yenilenebilir-enerji-kaynaklarinin-belgelendirilm .
• Bosca Law, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://bosca.av.tr/yeni-yekdem-ve-yerli-katki-fiyatlari-uygulama-sureleri-ve-guncellenme-esaslari.
• ETKB, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr/eigm-yenilenebilir-enerji-uretim-faaliyetleri-yeka-modeli.
• Ulusal Enerji Planı, 2022. [Çevrimiçi]. Available: https://enerji.gov.tr//Media/Dizin/EIGM/tr/Raporlar/TUEP/T%C3%BCrkiye_Ulusal_Enerji_Plan%C4%B1.pdf.
• SBB, Orta Vadeli Program 2024-2026, 2023. [Çevrimiçi]. Available: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/09/Orta-Vadeli-Program_2024-2026.pdf.
• European Commission, 2021. [Çevrimiçi]. Available: https://edgar.jrc.ec.europa.eu/report_2022.
• A. A. Kurucu, “Yeşil Enerji: Türkiye’nin Potansiyelinin ve Uygulamalarının Avrupa’dan Örneklerle Karşılaştırılması”, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Çevre Bilimleri Anabilim Dalı, 2015.
• YEK Kanunu, Resmi Gazete, 25819, 2005.