Umut Mekânı Olarak İnternet: Toplumsal Olaylar ve Hak Arama Bağlamında Z Kuşağı Üzerine Mikro Bir İnceleme

Yıl 2022, Sayı: 12, 234 - 257, 30.06.2022

Ozan Yıldırım , Bahar Sönmez

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1054786

Cited By: 1

Öz

Kuşak kavramı, yaklaşık olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını, dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, kaderleri paylaşmış, benzer ödevlerle yükümlü olmuş kişiler topluluğu anlamına gelmektedir. Her kuşak, içinde yaşadığı toplumsal, ekonomik, siyasi ve teknolojik olaylardan etkilenmektedir. Bu çalışmanın öznesi 2000 ve sonrası doğumlu olan Z kuşağıdır. Z kuşağı, teknolojinin içine doğmuş ve teknolojiyi yoğun şekilde kullanabilen bir kuşaktır. İnternet, Z kuşağı için gündelik yaşamlarının vazgeçilmez bir ögesidir. Z kuşağı interneti sosyalleşme, iletişim, kendini ifade etme gibi eylemler için yoğun şekilde kullanmaktadır. Z kuşağı için internet ve sosyal medya kamusal alan anlamında da önemlidir. Kamusal alan, kamuoyunun oluştuğu, kamu yararı ile ilgili hususların değerlendirildiği ayrıca görüşme, toplanma ve örgütlenme gibi eylemlerin gerçekleştiği alan olarak değerlendirilmektedir. Günümüzde, web 2.0 teknolojileriyle birlikte internet ve sosyal medyanın daha demokratik hale gelmesi ve etkileşimi olanaklı kılması; bu teknolojilerin kamusal alan anlamında değerlendirilmesini sağlamıştır. Bu çalışmada, Z kuşağının toplumsal olaylar ve hak aramada internet ve sosyal medyayı bir umut olarak görüp görmediği değerlendirilmiştir. Görüşme yapılan Z kuşağına mensup katılımcıların düşüncelerine göre; internet ve sosyal medya toplumsal olaylar ve hak aramada önemli bir araç haline gelirken; iktidarları etkileyebilecek düzeyde işlev görmektedir.

Anahtar Kelimeler

kuşak kavramı, z kuşağı, toplumsal olay, hak arama, sosyal medya

Kaynakça

• Adıgüzel, O., Batur, Z.H. ve Ekşili, N. (2014). Kuşakların Değişen Yüzü ve Y Kuşağı İle Ortaya Çıkan Yeni Çalışma Tarzı: Mobil Yakalılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/215113 (Erişim tarihi: 12.10.2021).
• Akçakanat, T., Mücevher, H. M. ve Demirgil, Z. (2017). İşkolikliğin Kuşaklara Göre Karşılaştırılması: Süleyman Demirel Üniversitesi Akademisyenleri Üzerine Bir Araştırma. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/577892 (Erişim tarihi: 11.10.2021).
• Altunışık, R. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ayhan, B. ve Baloğlu, E. (2019). Yeni Toplumsal Hareketler ve Sosyal Medya.(Edt: T. Livberber ve S. Tiryaki). Sosyal Medya Çalışmaları: Kuram, Söylem, Pratik. s. 263-286. Konya: Literatürk Academia.
• Braun, V. ve Clarke, V. (2019). Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı. (Çev: S. N. Şad , N. Özer ve A. Atli. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(2), 873-898.
• Castells, M. (2008). The New Public Sphere: Global Civil Society, Communication Networks and Global Governance. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0002716207311877 (Erişim Tarihi: 6.10.2021).
• Castells, M. (2013). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür Cilt 1 Ağ Toplumunun Yükselişi. (Çev: E. Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları. (Çev: E. Kılıç). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Desai, P. S. and Lele, V. (2017). Correlating Internet, Social Networks and Workplace-a Case of Generation Z Students. Journal of Commerce & Management Thought. https://www.proquest.com/docview/1946950400/fulltextPDF/8E9C1B3585004E02PQ/1?accountid=16645 (Erişim tarihi: 18.10.2021).
• Fuchs, C. (2016). Sosyal Medya Eleştirel Bir Giriş. (Çev: D. Saraçoğlu ve İ. Kalaycı). Ankara: Notabene Yayınları.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2011). Çokluk İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi. 2. Basım. (Çev. B. Yıldırım). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gerbaudo, P. (2014). Twitler ve Sokaklar, Sosyal Medya ve Günümüzün Eylemciliği. (Çev: O. Akınhay). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev: A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Görmez, B. A. (2021). Neoliberal Özne Olarak Z Kuşağı. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (2). 509-530.
• Horkheimer, M. (1998). Akıl Tutulması. 4. Baskı, Çev. Orhan Koçak. İstanbul: Metis Yayınları. Kılıçlar, A., Bozkurt, İ., Sarıkaya, S. G. ve Şahin, A. (2021). Sosyal Medyanın X ve Z Kuşağı Üzerindeki Yemek Yeme Davranışına Etkisi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9 (1), s. 532-552.
• Küçük, Ö. H. ve Toklu, T. İ. (2020). Seçimlerde Oy Verme Davranışını Ne Etkiler? Z Kuşağı Üzerine Bir Araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 8 (5). s. 4546-4574.
• Mannheim, K. (1952). The Problem of Generation. https://marcuse.faculty.history.ucsb.edu/classes/201/articles/27MannheimGenerations.pdf (Erişim tarihi: 6.10.2021).
• Merriam, B. S. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev: S. Turan). Ankara: Nobel Kitap.
• Neuman, R. W. (2018). Dijital Fark: Gündelik Hayatta Dijitalleşme ve Medya Etkileri Kuramı, Çev. Gökçe Metin. İstanbul: The Kitap Yayınları.
• Newman, D. M. (2013). Sosyoloji: Günlük Yaşamın Mimarisini Keşfetmek. (Çev: A. Arslan). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Parry, E. and Urwin, P. (2011). Generational Differences in Work Values: A Review of Theory and Evidence. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1468-2370.2010.00285.x (Erişim tarihi: 7.10.2021).
• Safi, İ. (2018). Adalet ve Siyaset İlişkisi Üzerine. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/606129 (Erişim tarihi: 11.11.2021).
• Saruhan, Ş. C. ve Yıldız, M. L. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Basım.
• Singh, P. A. and Dangmei, J. (2016). Understanding the Generation Z: The Future Workforce. South-Asian Journal of Multidisciplinary Studies. 3. (3), s. 1-5.
• Tolay, E. (2020). Paternalist Liderlik Beklentisi: Y Kuşağı İşletme Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. İzmir İktisat Dergisi,35, (1). s. 123-139.
• Toy, Y. B. (2015). A Thematic Review of Preservice Teacher Education Research in Turkey and Reflections of Teacher Education Policies. Eduation and Science http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/4012/996 (Erişim tarihi: 26.08.2021).
• Trenz, H. (2009). Digital Media and The Return of The Representative Public Sphere, Javnost-The Public/European Institute for Communication & Culture, 16(1), s. 33-46.
• Yıldız, E. (2021). Çalışma Yaşamında X ve Y Kuşağının Motivasyonunu Etkileyen Faktörler Üzerine Nitel Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi. https://www.isarder.org/2021/vol.13_issue.1_article15.pdf (Erişim tarihi: 12.10.2021).
• Cem, H. (2020). Sosyal Kuşaklar https://t24.com.tr/yazarlar/hayri-cem-haftalik/sosyal-kusaklar,27722 (Erişim tarihi: 11.10.2021).
• https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dunya-Nufus-Gunu-2021-37250 (Erişim tarihi: 6.10.2021).
• https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 6.10.2021).
• https://www.humanica.com.tr/kusaklari-anlamak-yonetmek/ (Erişim tarihi: 6.10.2021).
• https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-56927855 (Erişim tarihi: 26.102.2021).
• https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2020/08/27/twitter-adaleti-gelecekte-muhaliflere-yonelebilir (Erişim tarihi: 27.10.2021).
• https://www.trthaber.com/haber/turkiye/turkiyede-salgin-doneminde-internet-kullanimi-artti-555072.html (Erişim tarihi: 27.10.2021).
• https://www.webolizma.com/hootsuite-ve-we-are-social-2021-dijital-turkiye-raporu/#Mobil_Internet_ve_Sosyal_Medya_Kullanimi (Erişim tarihi: 17.11.2021).
• https://www.hurriyet.com.tr/galeri-iste-avrupanin-en-genc-ulkesi-turkiye-bakin-kacinci-sirada-41520173/29 (Erişim Tarihi: 17.11.2021).