Sosyal Medyada Benlik Sunumu ve Mahremiyet Kavramı ile İlişkisi: Nicel Bir Araştırma

Yıl 2022, Sayı: 13, 205 - 228, 29.12.2022

Pervin Çakır , Erkam Temir

https://doi.org/10.55609/yenimedya.1112207

Öz

İnsanlığın var oluşundan bu yana ihtiyaç duyduğu iletişim, günümüzde sıklıkla dijital ortamlarda da gerçekleşmektedir. Yeni teknolojiler ve gelişen sosyal medya uygulamaları, artık gündelik yaşamın bir parçasını oluşturmaktadır. Dolayısıyla gündelik hayatta gerçekleştirilen benlik sunumları, artık yeni medya ortamında da sergilenmektedir. Bu noktada sosyal medya platformlarında sergilenen performanslar, bu performansları sergileyenlerin ve diğer kullanıcıların mahremiyetlerini ihlâl edebilmektedir. Böylelikle, çalışmada mahremiyet ve benlik sunumu kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi için yaşları 18-34 aralığında olan üniversite öğrencileriyle anket çalışması yürütülmüştür. Katılımcılara iki farklı ölçeğin uygulandığı araştırmada mahremiyetin ifşası, gözetimin farkındalığı, mahremiyetin ihlâlinin farkındalığı ve örnek davranışlar sergileme değişkeni ölçümlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, Benlik sunumu, Mahremiyet, mahremiyet algısı, Instagram

Kaynakça

• Arık, E. (2018). Dijital Mahremiyet: Yeni Medya ve Gözetim Tolumu. Konya: Literatürk Academia.
• Bauman, Z. (2019). Akışkan Modernite. (Çev. S.O. Çavuş) İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Bauman, Z., Raud, R. (2018). Benlik Pratikleri. (Çev. M. Ekinci). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Cereci, S. (2019). Sosyal Medya. (Editör: Hamza Meral) İstanbul: Onto Yayıncılık.
• Boz, N. (2012). Yeni İletişim Ortamlarında Dijital Kimlik ve Benlik Sunumu. [Yayımlanmamış doktora tezi] Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, İstanbul.
• Dikme, H., Çoban, B. (2018). Sosyal Medyada Mahremiyetin Dönüşümü: Youtube Üzerine Netnografik Bir Analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11(57), 569-579.
• Erden, M., Akman, Y. (2008). Eğitim Psikolojisi: Gelişim, Öğrenme, Öğretme. Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Ersanlı, K. (1991). Benliğin Gelişimi ve Görevleri. Samsun.
• Goffman, E. (2018). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. (Çev. B. Cezar) İstanbul: Metis Yayınları.
• Gültekin, E. (2019). İnternette Çocuk Mahremiyeti. (Editör: Nazife Şişman) Mahremiyet: Hayatın Sırları ve Sınırları. İstanbul: İnsan Yayınları.
• İzgi, M.C. (2014). Mahremiyet Kavramı Bağlamında Kişisel Sağlık Verileri. Türkiye Biyoetik Dergisi. 1(1), 26.
• Kahraman, A. (2019). Fıkhi Perspektiften Sırrın İfşası. (Editör: Nazife Şişman) Mahremiyet: Hayatın Sırları ve Sınırları. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kalaman, S. (2017). Yeni Medya ve Mahremiyetin Dönüşümü: Facebook Türkiye Örneği. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 1- 31.
• Kuyucu, M. (2015). Sosyal Medyada Mahremiyet: Türkiye’de Twitter Kullanıcılarının Mahremiyet Anlayışı. Ali Büyükaslan ve Ali Murat Kırık (Ed.). Sosyal Medya Araştırmaları 2. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Niedzviecki, H. (2019). Dikizleme Günlüğü. (Çev. G. Gündüç). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özgül, G.E. (2015). Yanılsamalar Labirentinde Bir Yanılsama Olarak Özne. (Editör: Özlem Oğuzhan) İletişimde Sosyal Medya Sosyal Medyada Etkileşim. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Şişman, N. (Ed.). (2019). Mahremiyet: Hayatın Sırları ve Sınırları. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Vural, Z.B.A., Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yasar University. 20(5), Sayfa: 3348-3382.
• Yıldız, M. (2006). Benlik Kavramı ve Benliğin Gelişiminde Dinin Rolü. D.E. İlahiyat Fakültesi Dergisi. (23).
• Yılmaz, S. (2011). Her İletişim Bir Mahremiyet İhlâlidir ve Her Mahremiyet İhlalinin Bir Haber Değeri Vardır. (Editör: Hüseyin Köse) Medya Mahrem: Medyada Mahremiyet Olgusu ve Transparan Bir Yaşamdan Parçalar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• İnternet Kaynakları Türk Dil Kurumu (2020). Medya nedir? sozluk.gov.tr.
• Sosyal medya istatistikleri (2020). https://wearesocial.com/us/