Sivrice-Doğanyol depremi öncesi ve sonrası Pütürge Fayı'nın depremselliğinin ve Gutenberg-Richter parametrelerinin mekânsal ve zamansal analizi

Yıl 2021, Cilt: 42 Sayı: 3, 287 - 300, 23.12.2021

Haluk Eyidoğan

https://doi.org/10.17824/yerbilimleri.794158

Öz

24 Ocak 2020 (Mw6.8) Sivrice-Doğanyol depremi öncesi ve sonrası deprem aktivitesinin sismolojik özellikleri 1 Ocak 2018-6 Ağustos 2020 tarihleri arasında incelenmiştir. Bu aktivitenin dış merkez konumlarının mekânsal ve zamansal dağılımları, fay mekanizması çözümleri ve Gutenberg-Richter parametreleri (Mc, a- ve b-değerleri) dikkate değer örüntüler göstermiştir. Mw≥5.0 büyüklüğündeki depremlerin mekanizma çözümleri, Pütürge Fayı'nın kuzeybatıya eğimli ve sol yanal doğrultu atımlı bir fay olduğunu kanıtlamaktadır. 24 Ocak 2020 öncesi Mc değerindeki artışın, ana depremden 28 gün önce, 27 Aralık 2019'da Mw4.9'luk bir öncü sarsıntıyla eş zamanlı başladığı gözlenmiştir. b-değerindeki düşüş eğilimi, 8 Eylül 2019'da ana şoktan 139 gün önce başlamış ve 27 Aralık 2019'da 0.6 değeri ile en düşük seviyeye gerilemiştir. 24 Ocak 2020 Sivrice-Doğanyol depreminden önce Mc değerindeki artışın ve b-değerinin önemli ölçüde azalmasının nedeni, deprem öncesi Pütürge Fayı üzerindeki aktif gerilmenin artması ve fiziksel özelliklerin depremden önceki değişimi ile ilgili olabilir. Benzer bulgular, daha önce dünya çapında birçok deprem örneğinde sunulduğu ve tartışıldığı gibi, deprem öncesi uyarı mekanizması olarak düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

Pütürge Fayı'nın depremselliği, Gutenberg-Richter bağıntısı, Tamlık büyüklüğü, b-değerinde düşüş

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Deprem bilgilerini kullanıma sunan AFAD'a teşekkür ederiz.

Spatial and temporal analysis of seismicity of the Pütürge Fault, and Gutenberg-Richter parameters before and after Sivrice-Doğanyol earthquake

Öz

The seismological characteristics of earthquake activity before and after January 24, 2020 (Mw6.8) Sivrice-Doğanyol earthquake were studied for the period between January 1, 2018 and August 6, 2020. Spatial and temporal distributions of epicenters of this activity, fault mechanism solutions and Gutenberg-Richter parameters (Mc, a- and b-values) show remarkable patterns. Mechanism solutions of Mw≥5.0 magnitude earthquakes prove that the Pütürge Fault is a left-lateral strike-slip fault with a northwest dipping plane. It was observed that the increase in Mc value before January 24, 2020 Sivrice-Doğanyol mainshock started simultaneously with a foreshock of Mw4.9 on December 27, 2019, 28 days before the main earthquake. The decrease trend in b-value started on September 8, 2019, 139 days before the mainshock, and on December 27, 2019, the b-value decreased to the lowest level of 0.6. The reason for the increase in Mc value and the significant decrease of the b-value before the January 24, 2020 Sivrice-Doğanyol earthquake may be the effect of the increase in the effective stress on the Pütürge Fault before the earthquake and the change in physical process. Similar findings can be considered as a pre-earthquake warning mechanism, as previously presented and discussed in many earthquake examples around the world.

Anahtar Kelimeler

Seismicity of Pütürge Fault, Gutenberg-Richter equation, decrease in b-value

Kaynakça

• AFAD (Disaster & Emergency Management Authority), 2020a. https://deprem.afad.gov.tr/ddakatalogu
• AFAD (Disaster & Emergency Management Authority), 2020b. Report on 24 January 2020 Sivrice (Elazığ) Mw6.8 Earthquake, Disaster and Emergency Management Presidency of Turkey Ministry of Interior, Ankara, Turkey, (in Turkish), 46 pages. Aki, K., 1965. Maximum likelihood estimate of b in the formula log(N)=a-bM and its confidence limits. Bull Earthq. Res. Int. Tokyo Univ., 43, 237-239.
• Aktug, B, Ozener, H, Dogru, A, Sabuncu, A, Turgut, B, Halicioglu, K, Yilmaz, O, and Havazli, E., 2016. Slip rates and seismic potential on the East Anatolian Fault System using an improved GPS velocity field. J Geodynamics, 94-95: 1-12.
• Allen, C. R., 1969. Active faulting in northern Turkey. Rep. 1577, Div. of Geol. Sic., Calif. Inst. of Technol., Pasadena, 32 pp.
• Ambraseys, N.N., and Jackson, J.A., 1998. Faulting associated with historical and recent earthquakes in the Eastern Mediterranean region. Geophys. J. Int. 133, 390–406.
• Ambraseys, N.N., 1989. Temporary seismic quiescence: SE Turkey. Geophys. J. Int., 96, 311-331.
• Amitrano, D., Grasso J.R., and Senfaute, G., 2005. Seismic precursory patterns before a cliff collapse and critical point phenomena. Geophysical Research Letters, V. 32, Issue 8.
• Arpat, E., and Saroglu, F., 1972. The East Anatolian Fault System: thoughts on its development. Bulletin of the Mineral Research and Exploration (MTA), 78: 33-39.
• Arpat, E., and Saroglu, F., 1975. Some significant recent tectonic events in Turkey. Geological Society of Turkey Bulletin, 18, 91-101.
• Bora, D.K., 2016. Scaling relations of moment magnitude, local magnitude, and duration magnitude for earthquakes originated in northeast India. Earthq. Sci., 29(3):153–164.