Judıcıal Robes From The Past To The Present

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 15, 03.07.2024

Esin Öney

https://doi.org/10.47481/yjad.1489144

Öz

Since the members of the judiciary who undertake the task of dispensing justice perform their duties in different disguises and embellishments creates public distrust towards the Courthouse, arrangements have been made in the clothing of the members of the judiciary in order to reinforce the state authority and power of representation and to direct the perception of the judicial power among the public.
Judges, who were public officials, had to take care of their clothing in order to avoid damaging their dignity in the Ottoman Period. They also took care of their clothing in order to protect their dignity in the Early Republic Period, as in the Ottoman Period.
An attempt was made to achieve a remarkable appearance with Kemali style scarves, tightly buttoned vests, hamails and riding style robes with wide sleeves, worn to determine class and status. The problems encountered during the use of simple and one-piece robes, which have been shaped by regulations since the proclamation of the Republic, which has an important place in the history of law, have been discussed, and the technical features of judicial robes worn in developed countries and the Judicial robes of the Republic of Turkey have been compared and a contemporary and modern version in accordance with international standards has been discussed. The value and importance that the designer robe adds to the judiciary is emphasized.

Anahtar Kelimeler

Robe, Law, Justice, Judiciary

Geçmişten Günümüze Yargı Cübbeleri

Öz

Adalet dağıtımında görev üstlenen yargı mensubunun farklı kisve ve serpuşlarla görevlerini ifa etmeleri halkta Adliye’ye karşı güvensizlik oluşturduğundan devlet otoritesini ve temsil gücünü pekiştirmek, yargı erkinin halk katındaki algılanışına yön vermek amacıyla yargı mensuplarının giysilerinde düzenlemeler yapılmıştır.
Kamu görevlisi olan yargıçlar, Osmanlı Dönemi’nde aynı zamanda saygınlıklarının zedelenmemesi için giyim kuşamına özen göstermek durumunda olan yargıçlar Osmanlı Dönem’inde olduğu gibi Erken Cumhuriyet Dönem’inde de saygınlıklarını korumak için giyimlerine özen göstermişlerdir.
Sınıf ve statü belirlemek amacı ile giyilen Kemali tarzdaki serpuşlar, sık düğmeli yelekler, hamailler ve biniş tarzdaki geniş yenli cübbeler ile dikkat çekici bir görünüme ulaşmaya çalışılmıştır. Hukuk tarihi açısından önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet’in ilanından günümüze yönetmeliklerle şekil alan sade ve tek parçadan oluşan cübbelerin kullanımı esnasında yaşanan sorunlar ele alınmış, gelişmiş ülkelerde giyilmekte olan yargı cübbeleri ile Türkiye Cumhuriyeti Yargı cübbelerinin teknik özellikleri karşılaştırılarak uluslararası standarta uygun çağdaş ve modern bir tasarım cübbenin yargıya kattığı değer ve önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yargı, Hukuk, Cübbe, Adalet

Kaynakça

• Arığ, S. A. (2006). Türklerde Kıyafetin Tarihi (Cilt 22, s. 141-160).
• Arık, F. Ş. (1997). Osmanlılarda Kadılık Müesesesi. 2.
• Atasoy, Nurhan (2001). Denny, Walter B.- Mackie, Louise W., Tezcan, Hülya, İpek, Osmanlı Dokuma Sanatı, İstanbul, TEB iletişim ve yayıncılık A.Ş., s.113
• Canseven, M. (2023) Osmanlı Görsel Kültüründe Ulemanın Temsili Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi
• Çelik, M. (2021).Osmanlı İlmiye Sınıfının Kıyafet Normu ve Giysileri, TÜBA Türkiye Bilimler Ansiklopedisi, Ankara.
• Çetin, Ö.H. (2008). Osmanlı İmparatorluk Dönemi Resim Sanatında Türk Giyim-Kuşamı Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Cilt I Doktora Tezi
• Efendi, T. A. (2019). EŞ-ŞAKÂ’İKU’N-NU‘MÂNİYYE FÎ ULEMÂİ’D-DEVLETİ’L-OSMÂNİYYE. Çeviri - Eleştirmeli Metin.
• Gemalmaz, M. S. (2005). Türk Kıyafet Hukuku ve Türban (1. b.). İstanbul: Legal.
• Gözler, K. (2003). Genel Hukuk Bilgisi (1 b.)s.2-3
• Gündoğdu, O. ve Şeyban, L. (2021). Sakarya Osmanlı Mezar Taşlarından Örnekler Dardoğan Serpuşları. 287.
• Koca, E. (2009). 18. ve 19. Yüzyıl Osmanlı Erkek Modası. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi(7), 68.
• Koçu, R.E.(1969). Türk Giyim kuşam ve süsleme Sözlüğü, 39,
• Kumbaracılar, İ. (1979). Serpuşlar. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobiller Kurumu Yayını.s.18
• Merkezi, İ. A. (1993). İslam Ansiklopedisi (Cilt 8). Türkiye Diyanet Vakfı.
• Ortaylı, İ. (1979). Türk İdare Tarihi. Ankara: Todaie Yayınları.S.167
• Ortaylı, İ. (1921). Hukuk ve İdre Adam Olarak Osmanlı Devletide Kadı. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.s.12
• Sevin, N. (1973). On Üç Asırlık Türk Kıyafet Tarihinde Bir Bakış. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Tanrıkorur, Ş. (2002). Diğer Mevlevihanelerin Listesi, (N.Şimşekler,Ed.)Konya'dan Dünya'ya Mevlana ve Mevlvilik,Karatay Belediyesi. İstanbul: FSF Matbaacılık.
• Tezcan, H. (2008). Sarayın Terzisi. İstanbul: M. Palma- D. Lena- P. Parma, 29.
• Tezcan, H. (2010). Saray Kıyafetlerinin Hazırlanma Süreci ve Halk Giyiminde Saray'ın Rölü. XVI. Türk Tarih Kongresi, IV. Cilt(I.Kısım), 545-551.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1963). Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. S.191-205-207
• Uzunçarşılı, İ. H. (2022). Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı (s. 94,185-186,195-197,212,219-221). Ankara.
• Yılmaz, A. (2020). Bir Yargıcın Gözü ile Türk Hukuk Tarihi'nin Gelişimi. İstanbul.
• Url-1: https://www.anayasa.gov.tr (Erişim tarihi:01.02.2024)
• Url-2: https://www.yargitay.gov.tr (Erişim tarihi:02.02.2024)
• Url-3: https://tr.wikipedia.org (Erişim tarihi:02.02.2024)
• Şekil 1. Bulut Desenli Kürklü Kaftan, Antikdekor Dergi, 2003, Sayı 74, ss.68 Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 2. Kakum Kürklü Kaftan, Antikdekor Dergi, 2003, Sayı 74, ss.66 Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 3. Osmanlı padişah kaftanlarının kesim özellikleri. TSM 13/584, TSM13/932, TSM 13/558 envanter nolu kaftanların teknik çizimle gösterimi. Meltem Ok, Akdeniz Sanat Dergisi, 2015, Cilt 8, Sayı 16
• Şekil 4. Şeyhülislam Cübbesi, Osmanlı Kıyafetleri Fenerci Mehmed Albümü, Osmanlı Arşivi Kütüphanesi Erişim tarihi: 09.05.2023.
• Şekil 5. Kadıasker Cübbesi, Osmanlı Kıyafetleri Fenerci Mehmed Albümü, Osmanlı Arşivi Kütüphanesi Erişim tarihi: 09.05.2023.
• Şekil 6. Kadı Cübbesi, 1802, William Miller, London (Kaynak kişi: Minyatür Sanatçısı Aysel Şengüder) Erişim tarihi: 27.07.2022.
• Şekil 7. Müftü Cübbesi, Osmanlı İlmiye Sınıfının Kıyafet Normu ve Giysileri, Murat Çelik Tüba Yayınları, Ankara, 2021 s.s.199 Erişim tarihi: 03.07.2022.
• Şekil 8. Katip Cübbesi, Ekrem Buğra Kitap Kapağı, https://www.ekrembugraekinci.com/ Erişim tarihi: 03.07.2022.
• Şekil 9. Muhzır Cübbesi, Turan, İ. (1986). Osmanlı Kıyafetleri Fenerci Mehmet Albümü. İstanbul: Vehbi Koç Vakfı. Erişim tarihi: 03.07.2022.
• Şekil 10. Şeyhülislam Kavuğu, Serpuşlar, İzzet Kumbaracı Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 11. Örfi Kavuk, Serpuşlar, İzzet Kumbaracı Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 12. Katibi Kavuk, Serpuşlar, İzzet Kumbaracı Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 13.Klenköviye-i Tavile(Kazasker)Kavuk, Serpuşlar, İzzet Kumbaracı Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 14.Vekayi Efendi Kavuğu, Serpuşlar, İzzet Kumbaracı Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 15.Divan Başçavuşu Kavuğu, Serpuşlar, İzzet Kumbaracı Erişim tarihi: 04.05.2024.
• Şekil 16. Erken Cumhuriyet Dönemi Mahkeme Heyeti, https://phebusmuzayede.com Erişim tarihi: 08.12.2023.
• Şekil 17. Müddeiumumi (Savcı) Cübbesi, https://www.bitmezat.com Erişim tarihi: 08.12.2023.
• Şekil 18. Müddeiumumi (Savcı) Serpuşu, https://www.bitmezat.com Erişim tarihi: 11.11.2023.
• Şekil 19. Avukat Cübbesi, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Journal Of Modern Turkish History Studies XIII/27 (2013-Güz/Autumun), ss.79-104. Erişim tarihi: 22.01.2023.
• Şekil 20. Anayasa Mahkeme Başkan Cübbesi, https://web.archive.org Erişim tarihi: 24.12.2023.
• Şekil 21. Anayasa Mahkeme Başkanı, Yargıtay Başkanı, Danıştay Başkanı Cübbe Görseli.İstanbul Çağlayan Adliyesi Yazar Tarafından Hazırlanan “Geçmişten Günümüze Yargı Giysileri Sergisi” Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Şekil 22.Anayasa Mahkeme Başkanı, Yargıtay Başkanı, Danıştay Cübbe Teknik Çizim Görseli. https://kanunlar.org. Erişim tarihi: 04.05.2024
• Şekil 23. Bölge Adliye Mahkeme Başkanı (Hukuk,Ceza,İdari Yargı) Cübbe Görseli.İstanbul Çağlayan Adliyesi yazar Tarafından Hazırlanan “Geçmişten Günümüze Yargı Giysileri Sergisi” Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Şekil 24. Bölge Adliye Mahkeme Başkanı (Hukuk,Ceza,İdari Yargı) Cübbe Teknik Çizim Görseli.https://kanunlar.org. Erişim tarihi: 04.05.2024
• Şekil 25. Bölge Adliye Mahkeme Başkanı (Hukuk,Ceza,İdari Yargı) Cübbe Temel Kalıp Teknik Çizim Görseli.https://kanunlar.org. Erişim tarihi: 04.05.2024
• Şekil 26. Adli ve İdari Yargı Mahkeme Hakim (Hukuk, Ceza,İdari Yargı) Cübbe Görseli.İstanbul Çağlayan Adliyesi Yazar Tarafından Hazırlanan “Geçmişten Günümüze Yargı Giysileri Sergisi” Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Görsel 27. Adli ve İdari Yargı Mahkeme Hakim (Hukuk, Ceza,İdari Yargı) Cübbe Teknik Çizim Görseli.https://kanunlar.org. Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Şekil 28. Türkiye Cumhuriyeti Başsavcı ve Savcı Cübbe Görseli.İstanbul Çağlayan Adliyesi Yazar Tarafından Hazırlanan “Geçmişten Günümüze Yargı Giysileri Sergisi” Erişim tarihi: 01.12.2022.
• Şekil 29. Avukat Cübbe Görseli.İstanbul Çağlayan Adliyesi Yazar Tarafından Hazırlanan “Geçmişten Günümüze Yargı Giysileri Sergisi” Erişim tarihi: 01.12.2022.