Psikolojik Şiddet Algısı, Tükenmişlik Sendromu Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 25 Sayı: 1, 113 - 131, 27.04.2018

Haluk Tanrıverdi , Gelengül Koçaslan , Nurdan Osmanoğlu Taştan

https://doi.org/10.18657/yonveek.419178

Cited By: 8

Öz

Bu çalışmanın
amacı, iş hayatındaki rekabet ortamından en çok etkilenen kurumlardan biri olan
bankalarda; psikolojik şiddet, tükenmişlik sendromu ve işten ayrılma niyeti
arasındaki ilişkileri araştırmak ve alınacak önlemler ile bu alanda bir
farkındalık yaratmaktır.

Çalışma 243
banka çalışanının katıldığı; psikolojik şiddet algısı, tükenmişlik sendromu ve
işten ayrılma niyetini araştıran bir anket içermektedir. Sözkonusu kavramlar
arasındaki ilişkiler SPSS  programı
yardımıyla analiz edilmiş; elde edilen veriler frekans, faktör ve regresyon
analizlerinde kullanılmıştır.

Çalışmada elde
edilen sonuçlara göre; bankacıların genel tükenmişlik düzeyleri ve genel
psikolojik şiddet algıları işten ayrılma niyetlerini,  genel psikolojik şiddet algısı da genel
tükenmişlik düzeyini etkilemektedir. 

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Şiddet, Tükenmişlik Sendromu, İşten Ayrılma Niyeti

The Relatıon Between The Perceptıon Of Psychologıcalvıolence (Mobbıng) , Burnout Syndrome And Intentıon To Leave: A Research On The Bank Employees

Öz

The aim of this study is to search the relationship between psychological violence, burnout
syndrome and intention to leave in the banks as one of the most affected institutions
by the competitive environment, to determine underlying results and to create awareness by taking
precautions in the field.

The
study includes a survey searching the perception of psychological violence,
burnout syndrome and intention to leave where 243 bank employees took part. Relations between these concepts are
analyzed by SPSS 18; obtained datas are used in factor, correlation,
regression, frequency analysis.

According
to the results of the study, the general psychological violance level and the
burnout level effect the the rate of intention to leave and the general psychological
violance level also effects burnout level. 

Anahtar Kelimeler

Psychological Violence, Burnout Syndrome, Intention to Leave

Kaynakça

• Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008). Tükenmişlik Sendromu: Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96. http://iibfdergisi.gazi.edu.tr/index.php/iibfdergisi/article/viewFile/106/97
• Arı, G. S. ve Bal, E. Ç. (2008). Tükenmişlik Kavramı: Birey ve Örgütler Açısından Önemi. Celal Bayar Üniversitesi İ. İ. B. F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 131-148.http://www.dergipark.ulakbim.gov.tr/yonveek/article/view/5000069206/5000064110
• Atalay, İ. (2010). Mobbingin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi "Kamu Sektöründen Bir Örnek. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). TC. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Avcı, N. ve Küçükusta, D. (2009). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Öğrenme, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44. http://www.anatoliajournal.com/atad/depo/dergiler/Cilt20_Sayi1_Yil2009_1305116575.pdf
• Aygün, H. A. (2012). Psikolojik Yıldırma (Mobbing) Üzerine Nitel Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 5, 92-121. http://sbedergi.gumushane.edu.tr/Makaleler/314228041_sayi5-910HaciAliAygun5.pdf
• Cammann, C. Fichman, M. Jenkins, D. and Klesh, J. (1979). The Michigan Organizational Assessment Questionnaire. Unpublished Manuscript, University of Michigan: Ann Arbor.
• Cemaloğlu, N. ve Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484. http://www.kefdergi.com/pdf/15_2/ncemaloglu.pdf
• Çam, O. (1991). Hemşirelerde Tükenmişlik Ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, İzmir.
• Çobanoğlu, S. (2005). İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. İstanbul: Timaş.
• Davenport, N. , Schwardz, R. D. ve Elliott, G. P. (2003). Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz, İstanbul:Sistem.
• Demir, M. ve Tütüncü, Ö. (2010). Ağırlama İşletmelerinde Örgütsel Sapma ile İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), 64-74. http://www.anatoliajournal.com/atad/depo/dergiler/Cilt21_Sayi1_Yil2010_1304924579.pdf
• Dikmetaş, E. , Top, M. ve Ergin, G. (2011). Asistan Hekimlerin Tükenmişlik ve Mobbing Düzeylerinin İncelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 137-149. http://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C22S3/137-149.pdf
• Doğan, M. A. (2009). İlköğretim Okullarında Öğretmenlere Uygulanan Psikolojik Şiddetin (Mobbing) İş Doyumuna Etkisi: Ankara İli Sincan İlçesi Örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C.Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erdirençelebi, M. ve Filizöz, B. (2016). Mobbingin Etik İklim ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 127-139. dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/download/1267/1053
• Ergin, C. (1993). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin uyarlanması. R. Bayraktar ve İ. Dağ (Ed.). Ankara:VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları,VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği.
• Ergin, C. (1996). Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Türkiye Sağlık Personeli Normları. 3P Dergisi,4(1), 28-33. http://www.turkmedline.net/degilistesi.php?journal=51
• Filizöz, B. ve Ay, F. A. (2011). Örgütlerde Mobbing ve Tükenmişlik Olgusu Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma. e-Journal of New World Sciences Academy Social Sciences, 6(2), 229-241. dergipark.ulakbim.gov.tr/nwsasocial/article/download/5000061942/5000058388
• Gaertner, S. (1999). Structural Determinants of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Turnover Models. Human Resource Management Review, 9(4), 479-493. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1053482299000303
• Göktürk, G. Y. ve Bulut, S. (2012). Mobbing:İşyerinde Psikolojik Taciz. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(24), 53-70. Doi: http://dx.doi.org/10.11616/AbantSbe.
• Güllüce, A. Ç. ve Kaygın, E. (2013). Çalışanların Demografik Değişkenleri Açısından Tükenmişlik Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 235-249. http://e-dergi.atauni.edu.tr/atauniiibd/article/view/1025008679/1025007548
• Kaçmaz, N. (2005). Tükenmişlik (Burnout) Sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 68(1), 29-32.
• Kahumuza, J. ve Schlechter, A. F. (2008). Examing the Direct and Some Mediated Relationship between Perceived Support and Intention to Quit. Management Dynamics, 17(3), 2-19. http://reference.sabinet.co.za/document/EJC69740
• Leymann, H. (1993). Mobbing Psychoterror Am Arbeitzplatz Und Wie Man Sich Dagegen Wehren
• Kann(Mobbing-Psychoterror At Work Places). Reinbek:Rowohlt.
• Leymann, H. (1996). The Contend and Development of Mobbing at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2),165-184.http://www.choixdecarriere.com/pdf/6573/2010/Leymann1996.pdf
• Maslach, C. ve Jackson, S.E. (1981). The Measurement Of Experienced Burnout. Journal of
• Organizational Behavior, 2(2), 99–113. Doi:10.1002/job.4030020205
• Oğuzberk, M. ve Aydın A. (2008). Ruh Sağlığı Çalışanlarında Tükenmişlik. Klinik Psikiyatri Dergisi, 11, 167-179. apbs.mersin.edu.tr/files/arzu.aydin/Publications_009.pdf
• Ok, S. (2002). Banka Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumu, Rol Çatışması, Rol Belirsizliği ve Bazı Bireysel Özelliklerine Göre İncelenmesi.(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversite Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Otacıoğlu, S. G. (2008). Müzik Öğretmenlerinde Tükenmişlik Sendromu ve Etkileyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 103-116. http://efdergi.inonu.edu.tr/article/view/5000004233/5000004746
• Ören, N. ve Türkoğlu, H. (2006). Öğretmen Adaylarında Tükenmişlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İlke), 16. sobbiad.mu.edu.tr/index.php/asd/article/download/173/178.
• Özler, D. E. , Atalay, C. G. ve Şahin, M. D. (2008). Mobbingin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 , 37-60. https://birimler.dpu.edu.tr/app/views/panel/ckfinder/userfiles/17/files/DERG_/22/37-60.pdf
• Özyer, K. ve Orhan U. (2012). Akademisyenlere Uygulanan Psikolojik Tacize Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 12(4), 511-518. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423876817.pdf
• Quine, L. (1999). WorkplaceBullying in NHS Community Trust Staff Questionnaire Survey. Medical Journal, 318, 228-232. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC27703/https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC27703/
• Simons, S. (2008). Workplace Bullying Experienced by Massachusetts Registered Nurses and The Relationship to Intention to Leave The Organization. Advances in Nursing Science, 31,(2), 48-59. Doi: 10.1097/01.ANS.0000319571.37373.d7
• Sökmen A. ve Mete E. S. (2015). Bezdirinin İş Performansı, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Ankara’da Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 17(3), 271-295. http://iibfdergisi.gazi.edu.tr/index.php/iibfdergisi/article/view/913/638
• Sünter, A. T. , Canbaz , S. , Dabak, S. , Öz, H. ve Peksen, Y. (2006). Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik, İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi, 16(1), 9-14. http://www.geneltip.org/upload/sayi/47/GTD-00346.pdf
• Şahin, F. (2011). Lider Üye Etkileşimi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2), 277-288. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423876886.pdf
• Taslak, S. (2015). Banka Çalışanlarının İşten Ayrılma Niyetleri Üzerinde Etkili Olan Faktörlere Yönelik Bir Araştırma: Muğla İli Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 145-160. dergipark.ulakbim.gov.tr/makusobed/article/download/1098001184/1098000830
• Taşpınar B. , Taşpınar F. , Güçlü S. , Nalbant A. , Çalık B. B. , Uslu A. ve Inal S. ( 2013).Investigation Of The Association Between Mobbing And Musculoskeletal Discomfort In Academicians. Japanese Psychological Research,55(4), 400–408. Doi: 10.1111/jpr.12030
• Temizel, Y. (2013). Mobbing ve Türk Hukuk Sistemindeki Yeri. Adalet Dergisi, 45, 188-223.http://www.yayin.adalet.gov.tr/adaletdergisi/45.sayi/9_yavuz.pdf
• Tett, R. P. ve Meyer, J. P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention and Turnover: Path Analyses Based on Meta Analytic Findings. Personel Psychology , 46(2), 259-293. Doi: 10.1111/j.1744-6570.1993.tb00874.x
• Tınaz, P. ve Bayram, F. (2008). Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta.
• Tümer, E. Ö. (2013). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi. Ankara: Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı.
• Tümkaya, S. (1996). Öğretmenlerdeki Tükenmişlik, Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları. (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Tütüncü, Ö. ve Demir, M. (2003). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Kapsamında İşgücü Devir Hızının Analizi ve Muğla Bölgesi Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 146-169. http://www.sbe.deu.edu.tr/Dergi/cilt5.say%C4%B12/5.2%20tutuncu%20demir.pdf
• Üngüren, E. , Doğan, H. , Özmen, M. ve Tekin, Ö. A. (2010). Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri İlişkisi. Journal of Yasar University, 17(5), 2922-2937.dergipark.ulakbim.gov.tr/jyasar/article/download/5000066089/5000061595
• Yaman, E. (2009). Psikoşiddet (Mobbing) Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 967-988.http://www.kuyeb.com/pdf/tr/178fd06342e5b31b7e2f41fb23c496bcanTAM.pdf
• Yıldırım, M. H. ve İçerli, L. (2010). Tükenmişlik Sendromu: Maslach ve Kopenhag Tükenmişlik Ölçeklerinin Karşılaştırmalı Analizi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 123-131. http://sobiad.org/eJOURNALS/dergi_YBD/arsiv/2010_1/15mehmet_halit_yildirim.pdf
• Yıldırım, M. H. , Erul, E. E. ve Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 34-44. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/oybd/article/view/5000145426/5000132772