Covid-19 Pandemi Sürecinde Finansal Yatırım Alışkanlıkları ve Davranışsal Finans Eğilimleri

Yıl 2022, Cilt: 29 Sayı: 1, 1 - 25, 29.03.2022

Çağrı Köroğlu , Hatice Gökbulut Kazan Eren Temel

https://doi.org/10.18657/yonveek.1006168

Cited By: 4

Öz

Bireysel yatırımcıları rasyonel karar almaktan alıkoyan aşırı güven, pişmanlıktan kaçınma gibi eğilimler, özellikle sosyal ve psikolojik etkileri yoğun olan, Covid-19 gibi kriz, istikrarsızlık ve belirsizlik dönemlerinde yatırımcıların yatırım kararlarında etkili olabilmektedir.
Bu araştırmanın amacı, bireysel yatırımcıların Covid-19 pandemisi dönemindeki yatırım davranışsal finans eğilimlerini sosyo-demografik özellikleri ve bazı yatırım alışkanlıkları bağlamında incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 384 bireysel yatırımcının yanıtlarına online anket yöntemiyle erişilmiştir.
Analiz sonuçları, yatırımcıların pandemi döneminde belirsizliklerden ve risklerden daha fazla kaçındığı, düşük riskli ve nispeten daha az gelir sağlayan, fakat daha güvenilir görülen yatırım seçeneklerini tercih ettiklerini, çoğunlukla sermayeyi koruma amacında olduklarını göstermiştir. Yatırımcıların genel olarak risk değerlendirme, risk ve belirsizlikten kaçınma, kayıptan kaçınma gibi davranışsal finans eğilimleri öne çıkmıştır. Kadınlar, 56 yaş ve üzerinde bulunanlar, emekliler, ailesiyle beraber yaşayanlar en yüksek riskten ve belirsizlikten kaçınma eğilimi gösteren gruplar olmuşlardır. Ekonomi ve finansla ilgili gelişmeleri, yatırım takibini sıklıkla yapanların, kendisini finansal okuryazar olarak görenlerin ise riskten ve belirsizlikten kaçınma eğilimi düşük olmuştur.
Anahtar Kelimeler: Covid-19, Finansal Yatırım, Davranışsal Finans
JEL Sınıflandırması: D14, G41, G50

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Finansal Yatırım, Davranışsal Finans

Financial Investment Habits and Behavioral Finance Tendencies During the Covid-19 Pandemic Process

Öz

Tendencies such as overconfidence, avoidance of regret, which prevent individual investors from making rational decisions, can be effective in investment decisions of investors, especially in times of crisis, instability and uncertainty such as Covid-19, which has intense social and psychological effects.
The purpose of this research is to examine the investment behavioral finance tendencies of individual investors during the Covid-19 pandemic period in terms of socio-demographic characteristics and some investment habits. For this purpose, the answers of 384 individual investors were accessed via online survey method.
The results of the analysis showed that during the pandemic period, investors avoided uncertainties and risks more, preferred low-risk and relatively less income, but more reliable investment options, mostly aiming to protect capital. Behavioral finance tendencies of investors such as risk assessment, risk and uncertainty avoidance, and loss aversion have come to the fore. Women, those aged 56 and over, retirees, and those living with their families were the groups with the highest risk and uncertainty avoidance. Those who frequently follow up on economic and financial developments and investments, and those who consider themselves financially literate, have a low tendency to avoid risk and uncertainty.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Financial Investment, Behavioral Finance

Kaynakça

• Agiular, O. (2020). Fundamentals of behavioral finance: Confirmation bias. Charles Scwab Asset Management, https://www.schwabassetmanagement.com/content/confirmation-bias (Erişim tarihi: 10.09.2021).
• Ağan, B. (2020). Davranışsal iktisatta Covid-19 Pandemi süreci: Kaygı düzeyinin sosyo-ekonomik karar alma davranışları üzerine etkisi. Electronic Turkish Studies, 15(6), 1001-1016.
• Akdeniz, Ş. (2020). Davranışsal finans eğilimlerinin risk alma düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Al-Dahan, N. S. H., Hasan, M. F., & Mohsin, H. (2019). Effect of cognitive and emotional biases on investor decisions: An analytical study of the iraq stock exchange. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 9(10), 30-47.
• Allam, S., Abdelrhim, M., & Mohamed, M. (2020). The effect of the COVID-19 spread on investor trading behavior on the Egyptian Stock Exchange. SSRN Electronic Journal, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3655202 (Erişim tarihi: 16.09.2021).
• Atak, O. (2020). Yatırımcıların davranışsal finans eğilimlerinin bireysel yatırımcı kararlarına göre incelenmesi: Muğla ilindeki turizm işletmeleri yöneticileri üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Atak, O., ve Kutukız, D. (2021). Davranışsal finans eğilimlerinin, bireysel yatırımcıların yatırım tercihlerine ve yatırımlarda yararlandıkları bilgi kaynaklarına göre karşılaştırılması: Muğla ilindeki turizm işletme yöneticileri üzerinde bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 8(1), 231-248.
• Aydın, Ü., ve Ağan, B. (2016). Rasyonel olmayan kararların finansal yatırım tercihleri üzerindeki etkisi: Davranışsal finans çerçevesinde bir uygulama. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 95-112.
• Başcı, E. S., Karaca, S. S. K., ve Güler, E. (2020). Yatırımcıların demografik özelliklerinin yatırımcı davranışına etkileri. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 77-99.
• Bhatt, B. K., & Chauhan, A. (2014). Behavioral finance: A new Paradigm of finance. International Journal of Application or Innovation in Engineering & Management (IJAIEM), 3(2), 359-362.
• Bouteska, A., & Regaieg, B. (2018). Loss aversion, overconfidence of investors and their impact on market performance evidence from the US stock markets. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 25(50), 451-478.
• Brooks, M., & Byrne, A. (2008). Behavioral finance: Theories and evidence. The Research Foundation of CFA Institute. University of Edinburgh.
• Canbaş, S., ve Kandır, Y. S. (2006). Yatırımcı duyarlılığının İMKB sektör getirileri üzerindeki etkisi. 10. Uluslararası Finans Sempozyumu, 1-4. Kasım, 2006, İzmir.
• Cheng, C. X. (2019). Confirmation bias in investments. International Journal of Economics and Finance, 11(2), 50-55. Çiftçi, A. (2017). Finansal yatırım kararlarında davranışsal eğilimlerin davranışsal finans açısından incelenmesi: Şanlıurfa ili merkez ilçeleri örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
• Doğan, M. (2016). Davranışsal finans eğilimleri ile bireysel emeklilik fon tercihleri arasındaki ilişkinin test edilmesi: Türkiye’deki banka çalışanları üzerine bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(12), 339-357.
• Garber, G., & Koyama, S. M. (2016). Policy-effective financial knowledge and attitude factors. Brazilian Central Bank Working Paper Series, 430. Brazil: General Control of Publications Banco Central do Brasil.
• Gurbaxani, A., & Gupte, R. (2021). A study on the impact of COVID-19 on investor behaviour of individuals in a small town in the state of Madhya Pradesh, India. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 15(1), 70-92.
• Güleç, M., Babuşcu, Ş., ve Hazar, A. (2019). Bireylerin yatırım kararlarını etkileyen faktörler: Türkiye’de banka hisse senetleri fiyat değişimi üzerine bir çalışma. Journal of Economics and Financial Researches, 1(1), 26-47.
• Hamurcu, Ç. (2015). Yatırım kararlarının davranışsal finans açısından incelenmesi: Bilgi teknolojileri ve iletişim sektörü çalışanları üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Hertwig, R., Barron, G., Weber, E.U., Erev, I. (2004). Decisions from experience and the effect of rare events in risky choice. Psychological Science, 15(8), 534-539.
• Hirshleifer, D. (2015). Behavioral finance. Annual Review of Financial Economics, 7(1), 133–159.
• Huber, C., Huber, J., & Kirchler, M. (2021). Market shocks and professionals’ investment behavior–evidence from the covid-19 crash. Journal of Banking & Finance, 133, 1-8.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (1982). The psychology of preferences. Scientific American, 246, 160-173.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (2013). Prospect theory: An analysis of decision under risk. In MacLean, L. C., & Ziemba, W. T. (Eds.), Handbook of the fundamentals of financial decision making: Part I (pp. 99-127), Hackensack, New Jersey : World Scientific Pub.
• Kappal, J. M., & Rastogi, S. (2020). Investment behaviour of women entrepreneurs. Qualitative Research in Financial Markets, 12(4), 485-504.
• Kartini, K., & Nahda, K. (2021). Behavioral biases on investment decision: A case study in Indonesia. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(3), 1231-1240.
• Kumar, A. A., & Babu, M. (2018). Effect of loss aversion bias on investment decision: A study. Journal of Emerging Technologies and Innovative Research, 5(11), 71-76.
• Laopodis, N. T. (2021). Understanding investments: Theories and strategies. New York, USA: Routledge. Maheran, N., & Muhammad, N. (2009). Behavioral fınance vs traditional finance. Advance Management Journal, 2(6), 1-10. Mak, M. K., & Ip, W. H. (2017). An exploratory study of investment behaviour of investors. International Journal of Engineering Business Management, 9, 1-12.
• Malmendier, U., & Nagel, S. (2011). Depression babies: Do macroeconomic experiences affect risk taking?. The Quarterly Journal of Economics, 126(1), 373-416.
• Manazir, M., Noreen, M., Asif, M., & Aziz, B. (2016). Overconfidence bias and investment decision. Annals of Education, 2(1), 98-105.
• Nigam, R. M., Srivastava, S., & Banwet, D. K. (2018). Behavioral mediators of financial decision making – a state-of-art literature review. Review of Behavioral Finance, 10(1), 2–41.
• Nofsinger, J. R. (2001). Investment madness: How psychology affects your investin and what to do about it. USA: Prentice Hall Inc.
• Ortmann, R., Pelster, M., & Wengerek, S. T. (2020). COVID-19 and investor behavior. Finance Research Letters, 37, 1-9. Paksoy, S. (2021). Yatırımcı davranışlarının davranışsal finans açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 50-56.
• Pastor, L., & Vorsatz, M. B. (2020). Mutual fund performance and flows during the COVID-19 crisis. National Bureau of Economic Research, Working Paper, NBER Working Paper Series, No: 27551.
• Pompian, M. (2016). Risk profiling through a behavioral finance lens. Research Foundation Briefs: CFA Institute Research Foundation, https://www.cfainstitute.org/-/media/documents/article/rf-brief/rfbr-v2-n1-1-pdf.ashx (Erişim tarihi: 01.09.2021).
• Priem, R. (2020). The impact of the COVID-19 confinement on the financial behavior of individual investors. Household Finance eJournal, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3729202 (Erişim tarihi: 15.09.2021).
• Rehan, R., & Umer, I. (2017). Behavioural biases and investor decisions. Market Forces, 12(2), 12-20.
• Riaz, S., Ahmed, R., Parkash, R., & Ahmad, M. J. (2020). Determinants of stock market investors’ behavior in COVID-19: A study on the Pakistan Stock Exchange. International Journal of Disaster Recovery and Business Continuity, 11(3), 977-990.
• Ritter, J. R. (2003). Behavioral finance. Pacific-Basin Finance Journal, 11(4), 429–437.
• Sadi, R., Asl, H. G., Rostami, M. R., Gholipour, A., & Gholipour, F. (2011). Behavioral finance: The explanation of investors’ personality and perceptual biases effects on financial decisions. International Journal of Economics and Finance, 3(5), 234-241.
• Sahi, S. K., Arora, A. P., & Dhameja, N. (2013). An exploratory inquiry into the psychological biases in financial investment behavior. Journal of Behavioral Finance, 14(2), 94-103.
• Sattar, M. A., Toseef, M., & Sattar, M. F. (2020). Behavioral finance biases in investment decision making. International Journal of Accounting, Finance and Risk Management, 5(2), 69-75.
• Sekaran, U. (2003). Research methods for business: A skill-building approach, Fourth Edition. Wiley, New York.
• Sever, E., Çetiner, M., ve Paksoy, M. (2020). Bireysel yatırım kararları ile davranışsal finans eğilimlerinin ilişkisi: İmalat ve hizmet sektörlerinde bir araştırma. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 49, 9-40.
• Shiller, R. J. (2003). From efficient markets theory to behavioral finance. Journal of Economic Perspectives, 17(1), 83–104.
• Stracca, L. (2004). Behavioral finance and asset prices: Where do we stand? Journal of Economic Psychology, 25(3), 373–405.
• Suresh, A. (2013). Understanding behavioral finance through biases and traits of trader vis-à-vis investor. Journal of Finance, Accounting and Management, 4(2), 11-25.
• Tahtalıoğlu, H., ve Özgür, H. (2020). Türkiye’de akademisyenlerin idari görevlerine dair “cam tavan” algısı ölçeği geliştirme. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 809-823.
• Talwar, M., Talwar, S., Kaur, P., Tripathy, N., & Dhir, A. (2021). Has financial attitude impacted the trading activity of retail investors during the COVID-19 pandemic? Journal of Retailing and Consumer Services, 58, 1-36.
• Temizel, F., Sarıkaya, M., ve Bayram, F. (2010). Yatırımcı ilişkileri yönetiminde iletişim ve bilgi teknolojilerinin rolü: İMKB 50 Endeksi uygulaması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 1-20.
• Trinugroho, I., & Sembel, R. (2011). Overconfidence and excessive trading behavior: An experimental study. International Journal of Business and Management, 6(7), 147.
• Tuna, A., ve Kıymık, H. (2020). Davranışsal finans açısından bireysel yatırımcıların yatırım kararlarında kültürün etkisi: Isparta ve Burdur illerinde bir uygulama. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 4(2), 136-152.
• Uslu, N. (2020). Finansal yatırım kararında duygusal faktörlerin rolü: Bir literatür taraması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 87, 225-238.
• Virigineni, M., & Rao, M. B. (2017). Contemporary developments in behavioural finance. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(1), 448-459.
• Wang, F., Zhang, R., Ahmed, F., & Shah, S. M. M. (2021). Impact of investment behaviour on financial markets during COVID-19: A case of UK. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 1-19.
• Zaleskiewicz, T. (2015). Behavioral finance. In Handbook of contemporary behavioral economics (pp. 728-750). UK: Routledge.
• Zhang, D., Hu, M., & Ji, Q. (2020). Financial markets under the global pandemic of COVID-19. Finance Research Letters, 36, 101528.