Reflections of Sustainability on Accounting Curricula: A Research at Universities in Turkey

Yıl 2024, Cilt: 31 Sayı: 2, 325 - 346, 29.06.2024

Funda Özçelik

https://doi.org/10.18657/yonveek.1417746

Öz

The responsibilities of the accounting function have increased in line with the corporate sustainability activities of businesses and demands of stakeholders, to include the preparation of sustainability and integrated reports in addition to the preparation of financial reports, which reveals the need to integrate sustainability issues into the accounting curricula at universities. This study aims to determine the extent to which sustainability-related accounting courses are included in the undergraduate and graduate curricula of the business administration, and accounting and finance management departments of state and foundation universities in Turkey. Among the 134 universities, sustainability-related accounting courses are found in the undergraduate, master, and doctoral curricula of 25 universities, of which 23 are state, and 2 are foundation universities. It has been determined that related accounting courses are included in the curricula at the undergraduate level in 11 universities, at the master's level in 11 universities, and at the doctoral level in 10 universities

Anahtar Kelimeler

Environmental accounting, sustainability accounting, sustainability reporting, integrated reporting.

Muhasebe Müfredatına Sürdürülebilirliğin Yansımaları:Türkiye’deki Üniversitelerde Bir Araştırma

Öz

İşletmelerin kurumsal sürdürülebilirlik faaliyetlerinin ve paydaşların talepleri doğrultusunda muhasebe fonksiyonunun sorumluluklarının, finansal raporların hazırlanmasına ilave olarak sürdürülebilirlik ve entegre raporlarının hazırlanmasını da kapsayacak şekilde artması, üniversitelerdeki muhasebe müfredatlarına sürdürülebilirlik konularının entegre edilmesi gereksinimini ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma ile Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinin, işletme ve muhasebe ve finans yönetimi bölümlerinin lisans ve lisansüstü müfredatlarında, sürdürülebilirliğe yönelik muhasebe derslerine ne ölçüde yer verildiğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamına alınan 134 üniversiteden 23’ü devlet ve 2’si vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 25 üniversitenin lisans, yüksek lisans ve doktora program müfredatlarında sürdürülebilirliğe yönelik muhasebe derslerine rastlanmıştır. İlgili derslerin 11 üniversitede lisans, 11 üniversitede yüksek lisans ve 10 üniversitede doktora düzeyindeki müfredatlarda yer aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre muhasebesi, sürdürülebilirlik muhasebesi, sürdürülebilirlik raporlaması, entegre raporlama

Etik Beyan

Makalenin tüm süreçlerinde Yönetim ve Ekonomi Dergisi'nin araştırma ve yayın etiği ilkelerine uygun olarak hareket edilmiştir.

Kaynakça

• Aggreh, M., Orji, M. G., Nworie, G. O. and Siddy, M. (2022). Achieving Sustainable Development Agenda of 2030: The Role of Accountants. Britain International of Humanities and Social Sciences (BIoHS) Journal, Vol. 4, Iss. 3, 543-556. Doi: 10.33258/biohs.v4i3.788
• Ağdeniz, Ş. ve Köse, T. (2022). Muhasebe Eğitiminde Entegre Raporlama: Türkiye’deki Üniversitelere İlişkin Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 25 (25. Yıl Özel Sayısı), 302-313. Doi:10.29249/selcuksbmyd.1127324
• Ahmed, A. (2019). Integrating Global Sustainability Elements İnto Accounting Programs: UAE University Business Education Case Study. The Business and Management Review, Vol. 10, Iss. 3, 1-11. Doi: 10.54784/1990-6587.1014
• Aracı, H. ve Yüksel, F. (2017). Entegre Raporlamada Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü Ve Muhasebe Müfredatlarında Entegre Raporlama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 389 - 414.
• Aras, G. Ve Sarıoğlu, G. U. (2015). Kurumsal raporlamada yeni dönem: Entegre raporlama. TÜSİAD Yayını, 21, 85.
• Bonino, C., Ramanauskaıte ve Machado, S. (2023). What Skills Do Financial Professionals Need To Transition To Sustainable Economies?. https://www.ifac.org/knowledge-gateway/supporting-international-standards/discussion/what-skills-do-financial-professionals-need-transition-sustainable-economies Erişim Tarihi: 15.10.2023
• Demircioğlu, E. N. ve Ever, D. (2019). Sürdürülebilirlik Muhasebesinin Teorik Açıdan İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 28, Sayı 3, 59-72. Doi: 10.35379/cusosbil.644980
• Düzer, M. ve Önce, S. (2017). Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması Ve Finansal Performans: Bist’te İşlem Gören Şirketler İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 2, 637-648. Doi: 10.33905/bseusbed.348073
• Ergin, H. ve Okutmuş, E. (2007). Çevre Muhasebesi: Çevre Maliyetleri Ve Çevre Raporlaması. Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt. 5, Sayı. 1, 144-169.
• Ergün, İ., Kaldırım, Z. ve Özcan, İ. (2022). İşletme Ve Muhasebe Eğitimi Müfredatı Yeterince Sürdürülebilir Mi? Türkiye ve Diğer Ülke Üniversitelerinin Müfredatlarının Doküman Analizi İle Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 25 (25. Yıl Özel Sayısı), 314-324. Doi: 10.29249/selcuksbmyd.1129801
• European Commission (2020). A New Circular Economy Action Plan. COM (2020) 98 final. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM%3A2020%3A98%3AFIN Erişim Tarihi: 10.10.2023
• Gökdeniz, Ü. (1996). Çevre Muhasebesi. Öneri, Cilt 1, Sayı 5, 21-26.
• Gray, R. (2013). Sustainability + Accounting Education: The Elephant In The Classroom. Accounting Education, Vol. 22, Iss. 4, 308-332. DOI: 10.1080/09639284.2013.817795
• Green Finance Platform (2023). What Skills Do Financial Professionals Need To Transition To Sustainable Economies? https://www.greenfinanceplatform.org/news/what-skills-do-financial-professionals-need-transition-sustainable-economies Erişim Tarihi: 10.10.2023
• Hazelton, J. and Haigh, M. (2010). Incorporating Sustainability Into Accounting Curricula: Lessons Learnt From An Action Research Study. Accounting Education: An International Journal, Vol.19, 159-178. Doi: 10.1080/09639280802044451
• Ibiamke, A. and Ajekwe, C.C.M. (2020). Integrated Reporting and Implications For Accounting Curriculum In Nigeria. European Journal of Accounting, Auditing and Finance Research, Vol. 8, Iss. 4, 18-37. Doi: 10.37745/ejaafr/vol8.no4.pp18-37.2020
• IFAC, (2015). Accounting For Sustainability. From Sustainability To Business Resilience. https://www.ifac.org/knowledge-gateway/preparing-future-ready-professionals/publications/accounting-sustainability-sustainability-business-resilience Erişim Tarihi: 10.10.2023
• IFAC, (2023). Sustainability & Education: What’s New—And What Hasn’t Changed. https://www.ifac.org/knowledge-gateway/preparing-future-ready-professionals/discussion/sustainability-education-what-s-new-and-what-hasn-t-changed Erişim Tarihi: 10.10.2023
• Ling, S. N. (2023). Eight Key Takeaways For The Accountancy Profession Facilitating Sustainable Development And Net Zero Transitions. https://www.ifac.org/knowledge-gateway/developing-accountancy-profession/discussion/eight-key-takeaways-accountancy-profession-facilitating-sustainable-development-and-net-zero Erişim Tarihi: 10.10.2023
• Makarenko, I. and Plastun, A. (2017). The Role of Accounting In Sustainable Development. Accounting and Financial Control, Vol.1, Iss. 2, 4-12. DOI: 10.21511/afc.01(2).2017.01
• Mburayi, L. and Wall, T. (2018). Sustainability In The Professional Accounting And Finance Curriculum: An Exploration. Higher Education, Skills and Work-Based Learning, Vol. 8, Iss. 3, 291-311. Doi: 10.1108/HESWBL-03-2018-0036
• Owen, G. (2013). Integrated Reporting: A Review of Developments and Their Implications for The Accounting Curriculum. Accounting Education: An International Journal, Vol. 22, Iss. 4, 340-356. Doi: 10.1080/09639284.2013.817798
• Özbirecikli, M. (2000). Çevre Muhasebesi Kavramı ve Yönetsel Kararlara Katkıları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Cilt 7 (Temmuz), 18-26.
• Özçelik, F. (2018). Çevre muhasebesi. Bursa: Dora Basım Yayın.
• Ruiz, C.C. (2013). A Commentary On Integrated Reporting: A Review of Developments and Their Implications for The Accounting Curriculum. Accounting Education: An International Journal, Vol. 22, Iss. 4, 360-362. Doi: 10.1080/09639284.2013.817800
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç. ve Nas, E. (2021). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 227-250. Doi: 10.33400/kuje.843306
• Sultanoğlu, B. ve Özerhan, Y. (2022). Muhasebe Eğitiminde Sürdürülebilirlik-Türkiye’deki Üniversitelerde Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 25 (25. Yıl Özel Sayısı), 325-334. Doi: 10.29249/selcuksbmyd.1131404
• Süklüm, N. (2019). Yeşil Muhasebe’ nin İşletme Lisans Eğitimi Müfredatı İçerisindeki Durumu. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 162–172.
• Tüm, K. (2014). Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Muhasebeye Yansımaları: Sürdürülebilirlik Muhasebesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 58-81.
• Yüksel, F. (2020). Sustainability In Accounting Education Given By Turkey Higher Education Institutions. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, Vol. 11, Iss. 3, 393-416. Doi: 10.17569/tojqi.688337 https://www.consilium.europa.eu/en/policies/green-deal/#:~:text=The%20European%20Green%20Deal%20is%20a%20package%20of%20policy%20initiatives,a%20modern%20and%20competitive%20economy. Erişim Tarihi: 10.10.2023