Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

An Investigation of the Turkish SME's Response to Industry 4.0 From the Innovations Perspective in the Business Model

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 11 - 24, 03.08.2023

Ceylan Merve Binici , Esin Can

Öz

In this study, it is aimed to understand how Industry 4.0 applications of Small and Medium Enterprises (SMEs) operating in Turkey affect their business models. In the study, after the concept of Industry 4.0 was evaluated in general terms, the business model and business model innovation were examined and a general examination of the business model for SMEs, the effect of Industry 4.0 on business models and the Industry 4.0-based business model innovation in SMEs was made. In the literature review, no studies were found examining how Industry 4.0 applications affect business models in Turkish SMEs. With the study carried out in order to understand in detail how the change stemming from Industry 4.0 provides innovations on the basis of three business model elements- value creation, value delivery and value capture- a general framework for the changes they will experience in business models is presented for SMEs that have not yet started the Industry 4.0 transformation or are in the process of transformation.

Anahtar Kelimeler

Industry 4.0 Business model innovation small and medium sized enterprise SME

Kaynakça

  • Aksu, M. V. & Taslak, S. (2022). Dördüncü Sanayi Devrimi ve KOBİ'lerin dijital dönüşümü. Yeni Fikir Dergisi, 14(29), 11-23. doi: 10.57205/yenifikirjournal.1211439
  • Agriculture’s connnected future: How technology can yield new growth (2020, 9 Ekim). Erişim adresi:Https://www.mckinsey.com/industries/agriculture/our-insights/agricultures-connected-future-how-technology-can-yield-new-growth
  • Ansal, H. (1996). Esnek üretimde işçiler ve sendikalar. Birleşik Metal-iş Sendikası Yayınları. İstanbul.
  • Apilioğulları, L. (2019). Üretim endüstrisi dijital dönüşüm süreci kavramsal ilişki haritası. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 153-162. doi: 10.18506/anemon.460721
  • Arnold, C., Kiel, D., & Voigt, K. I. (2016). How the industrial internet of things changes business models in different manufacturing industries. International Journal of Innovation Management, 20(08), 1640015. doi: 10.1142/S1363919616400156
  • Aykırı, M., & Bulut, Ö. U. (Ed.) (2022). Endüstri 4.0 ve Türkiye ekonomisi üzerine değerlendirmeler. İstanbul: Eğitim Yayınevi.
  • Baden-Fuller, C., & Haefliger, S. (2013). Business models and technological innovation. Long Range Planning, 46(6), 419-426. doi: 10.1016/j.lrp.2013.08.023
  • Baden-Fuller, C., & Mangematin, V. (2013). Business models: A challenging agenda. Strategic Organization, 11(4), 418-427. https://doi.org/10.1177/1476127013510112
  • Bayhan, N. A. (2022). Dijital olgunluk modellerinin karşılaştırılması: üretim yapan KOBİ’lere öneriler. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 5(10), 1495-1506. doi: 10.26677/TR1010.2022.1112
  • Bell, E. (2020). Cognitive automation, business process optimization, and sustainable industrial value creation in artificial intelligence data-driven internet of things systems. Journal of Self-Governance and Management Economics, 8(3), 9-15.
  • Berman, S. J. (2012). Digital transformation: opportunities to create new business models. Strategy & Leadership, 40(2), 16-24.   doi: 10.1108/10878571211209314Björkdahl, J., & Holmén, M. (2013). Business model innovation–the challenges ahead. International Journal of Product Development, 18(3/4), 213-225.
  • Brannon, D. & Wiklund, J. (2016). An analysis of business models: Firm characteristics, innovation and performance. Academy of Entrepreneurship Journal, 22(1), 1.
  • BSTB (2016). Türkiye’nin Sanayi Devrimi- Dijital Türkiye Yol Haritası. Ankara: BSTB Yayını.
  • BTSB (2018). Türkiye Verimlilik Gelişim Haritası. Ankara: BSTB Yayını.
  • Mil, B. & irican, C. (2018). Endüstri 4.0 teknolojileri ve turizme etkileri. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 3(1), 1-9. doi: 10.31822/jomat.347736
  • Burton, R. M., & Obel, B. (2004). Strategic organizational diagnosis and design: The dynamics of fit. Springer Science & Business Media.
  • Caputo, A., Pizzi, S., Pellegrini, M. M., & Dabic, M. (2021). Digitalization and business models: where are we going? A science map of the field. Journal of Business Research, 123, 489-501. doi: 10.1016/j.jbusres.2020.09.053
  • Casadesus-Masanell, R. & Ricart, J. (2010). From strategy to business models and onto tactics. Long Range Planning, 43(2), 195–215. doi: 10.1016/j.lrp.2010.01.004
  • Casadesus‐Masanell, R., & Zhu, F. (2013). Business model innovation and competitive imitation: The case of sponsor‐based business models. Strategic Management Journal, 34(4), 464-482. doi: 10.1002/smj.2022
  • Child, J., Hsieh, L., Elbanna, S., Karmowska, J., Marinova, S., Puthusserry, P., & Zhang, Y. (2017). SME international business models: The role of context and experience. Journal of World Business, 52(5), 664-679. doi: 10.1016/j.jwb.2017.05.004
  • Çetinkaya, F. (2022). KOBİ'lerin teknoloji kullanımı hususunda yaşadığı iktisadi ve yönetsel sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 321-340. doi: 10.31592/aeusbed.817822
  • Çevik, D. (2019). KOBİ’lerde Sanayi 4.0’ın uygulanabilirliği ve yönetici bakış açılarının değerlendirilmesi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 4(2), 277-291. doi: 10.21733/ibad.526446
  • Delmond, H., Coelho, F., Keravel, A., & Mahl, R. (2016). How ınformation systems enable digital transformation: A focus on business models and value co-production. HEC Paris Research Paper No. MOSI-2016-1161. 1-32.
  • Demir, S., Sarıışık, G., & Öğütlü, A. S. (2022). KOBİ'lerin Endüstri 4.0 farkındalık ve olgunluk seviyesinin belirlenmesi: Şanlıurfa ili örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 2938-2955. doi: 10.20491/isarder.2022.1543
  • Donner, M., & Vries, H. (2021). How to innovate business models for a circular bio-economy? Business Strategy and the Environment, 30, 1932-1947. doi: 10.1002/bse.2725
  • DPT (1990). Küçük Sanayi Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT Yayınları.
  • Duman, Ç., M. (2021). KOBİ’lerin Endüstri 4.0 hazırlık süreci: Bir meta-sentez çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 624-641. doi: 10.32709/akusosbil.817787
  • European Commission (2005). The New SME Definition: User Guide And Model Declaration. Brussels (Belgium): EC Enterprise And Industry Publications.
  • Foss, N. J., & Saebi, T. (2017). Fifteen years of research on business model innovation: How far have we come, and where should we go? Journal of Management, 43(1), 200-227. doi: 10.1177/0149206316675927
  • Gilly, M. C., Sheth, J. N., Newman, B. I., & Gross, B. L. (1992). Consumption values and market choices: Theory and applications. Journal of Marketing Research, 29(4), 487-489. doi:10.2307/3172719 
  • Görçün, Ö. F. (2017). Dördüncü endüstri devrimi “Endüstri 4.0”. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
  • Gupta, S., Modgil, S., Gunasekaran, A., & Bag, S. (2020). Dynamic capabilities and institutional theories for industry 4.0 and digital supply chain. Supply Chain Forum: An International Journal, 21(3), 1-19. doi: 10.1080/16258312.2020.1757369
  • Günzel, F., & Holm, A. B. (2013). One size does not fit all—understanding the front-end and back-end of business model innovation. International journal of Innovation Management, 17(01), 1340002. doi: 10.1142/S1363919613400021
  • Hobsbawm, E. J., Gülerman, Y., & Ersoy, A. (1987). Sanayi ve imparatorluk. Ankara: Dost Yayınevi.
  • Hahn, G. (2020). Industry 4.0: A supply chain innovation perspective. International Journal of Production Research, 58(5), 1425-1441. doi: 10.1080/00207543.2019.1641642
  • Hecklau, F., Galeitzke, M., Flachs, S., & Kohl, H. (2016). Holistic approach for human resource management in Industry 4.0. Procedia Cirp, 1(54), 1-6. doi: 10.1016/j.procir.2016.05.102
  • Hinshaw, J., & Stearns, P. N. (2013). Industrialization in the Modern World: From the Industrial Revolution to the Internet [2 Volumes]: From the Industrial Revolution to the Internet. ABC-CLIO.
  • Holm, A.B., Günzel, F., & Ulhøi, J.P. (2013). Openness in innovation and business models: Lessons from the newspaper industry. International Journal of Technology Management, 61(3/4): 324-348, doi: 10.1504/IJTM.2013.052674
  • Hummel, E., Slowinski, G., Mathews, S., & Gilmont, E. (2010). Business models for collaborative research. Research Technology Management, 53(6), 51.
  • Ivanov, D., & Ivanov, D. (2018). New drivers for supply chain structural dynamics and resilience: Sustainability, industry 4.0, self-adaptation. Structural Dynamics and Resilience in Supply Chain Risk Management, 293-313. doi: 10.1007/978-3-319-69305-7_10
  • Jones, A., Muşat, M., Corpodean, H., & Petris , G. (2020). Sustainable industrial value creation, automated production systems, and real-time sensor networks in big data-driven smart manufacturing. Journal of Self-Governance and Management Economics, 8(2), 35-41. doi: 10.22381/JSME8220205
  • Kagermann, H., Wahlster, W., & Helbig, J. (2013). Recommendations for implementing the strategic initiative Industrie 4.0: Final report of the Industrie 4.0 working group”, Communication Promoters Group Of The Industry-science Research Alliance, Acatech, Frankfurt Am Main.
  • Kagnicioglu, C. H., & Ozdemir, E. (2017). Evaluation of SMEs in Eskisehir within the context of industry 4.0. Pressacademia Procedia, 3(1), 900-908. doi:10.17261/Pressacademia.2017.672
  • Kamber, E., & Bolatan, G. İ. (2019). Endüstri 4.0 Türkiye farkındalığı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 836-847. doi: 10.20875/makusobed.630453
  • Karabacak, N., & Aras, N. (2017). KOBİ’lerin Malzeme Aktarma ve Depolama Sistemlerine Yönelik Endüstri 4.0 uygulamalarında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerileri. Makina Tasarım ve İmalat Dergisi, 17(2), 39-45.
  • Karademir, D., Öztürk, E., & Koç, K. H. (2019). Industry 4.0 awareness in furniture enterprises: Case study of Ordu and Giresun. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 4(4), 666-673. doi: 10.35229/jaes.641994
  • Karafiloğlu, M. (2020). KOBİ ölçekli aile işletmelerinde Endüstri 4.0 farkındalığı: Kurumsal iletişim çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir
  • Karakoç, N., Eren, T., & Özcan, E. (2020). Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi için Endüstri 4.0’daki zorlukların değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği, 31(2), 215-233. doi: 10.46465/endustrimuhendisligi.694613
  • Karol, R.A., Loeser, R. C., & Tait, R.H. (2002). Better new business development at Dupont-II. Research-Technology Management, March-April 2002: 47-56. doi: 10.1080/08956308.2002.11671491
  • Kasnak, E., & Özkara, B. (2022). Türkiye'deki imalat şirketlerinin endüstri 4.0 olgunluk düzeyinin belirlenmesi. Verimlilik Dergisi, (3), 365-380. doi: 10.51551/verimlilik.1069471
  • Keleş, A. (2018). Güçlü ve zayıf yönleri ile gelişen e-ticaret iş modeli Drop-Shopping. Electronic Turkish Studies, 13(22), 271-283. Doi:10.7827/TurkishStudies.14190
  • Kiel, D., Müller, J. M., Arnold, C., & Voight, K. I. (2017). Sustainable industrial value creation: Benefits and challenges of industry 4.0. International Journal of Innovation Management, 21(08), 1740015. doi: 10.1142/S1363919617400151
  • KOBİGEL-KOBİ Gelişim Destek Programı Çağrısı: Erişim Adresi: https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekdetay/3288/kobigel-kobi-gelisim-destek-programi
  • Koştı, G., Burmaoğlu, S., & Kıdak, L. B. (2021). Sağlık 4.0: Sanayide öngörülen gelişimin sağlık sektörüne yansımaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(3), 483-506.
  • KPMG Türkiye (2021). Küresel CEO Araştırması Raporu. İstanbul: KPMG Yayınları.
  • Liu, B., & De Giovanni, P. (2019). Green process innovation through Industry 4.0 technologies and supply chain coordination. Annals of Operations Research, 1-36. doi: 10.1007/s10479-019-03498-3
  • Masood, T., & Sonntag, P. (2020). Industry 4.0: Adoption challenges and benefits for SMEs. Computers in Industry, 121, 103261. doi: 10.1016/j.compind.2020.103261
  • Massa, L., Tucci, C. L., & Afuah, A. (2017). A critical assessment of business model research. Academy of Management Annals, 11(1), 73-104. doi: 10.5465/annals.2014.0072
  • Big Data: The next frontier for innovation, competition, and productivity (2011, 1 Mayıs). Erişim Adresi: https://www.mckinsey.com/capabilities/mckinsey-digital/our-insights/big-data-the-next-frontier-for-innovation
  • Morris, M., Schindehutte, M., & Allen, J. (2005). The entrepreneur’s business model: Toward a unified perspective. Journal of Business Research, 58, 726– 735. doi: 10.1016/j.jbusres.2003.11.0
  • Mosey, S., Clare, J. N., & Woodcock, D. J. (2002). Innovation decision making in British manufacturing SMEs. Integrated Manufacturing Systems, 13(3), 176-184. doi: 10.1108/09576060210416625
  • Müller, J. M., Buliga, O., & Voigt, K. I. (2018). Fortune favors the prepared: How SMEs approach business model innovations in Industry 4.0. Technological Forecasting and Social Change, 132, 2-17. doi: 10.1016/j.techfore.2017.12.019
  • Müller, J., & Voigt, K. I. (2018). Sustainable industrial value creation in SMEs: A comparison between Industry 4.0 and made in China 2025. International Journal of Precision Engineering and Manufacturing-Green Technology, 5(5), 659-670. doi: 10.1007/s40684-018-0056-z
  • OECD (2016). Enabling the next production revolution: The Future of manufacturing and services –interim report.
  • Erişim adresi: https://www.oecd.org/mcm/documents/Enabling-the-nextproduction-revolution-the-future-of-manufacturing-andservices-interim-report.pdf.
  • Oğrak, Z., & Şık, A. (2020). Plastik üretiminin Endüstri 4.0’da örnek vaka uygulaması üzerinden incelenmesi. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(8), 35-57.
  • Oktay, U. (2021). Türk savunma sanayisi İçin Endüstri 4.0 olgunluk modeli geliştirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Sakarya
  • Oliva, R., & Kallenberg, R. (2003). Managing the transition from products to services. International Journal of Service Industry Management. 14(2). 160-172. doi: 10.1108/09564230310474138
  • Osterwalder, A., & Pigneur, Y. (2010). Business model generation: A handbook for visionaries, game changers, and challengers. Hoboken, New Jersey: John Wiley and Sons.
  • Öcal, F. M., & Altıntaş, K. (2018). Dördüncü sanayi devriminin emek piyasaları üzerindeki olası etkilerinin incelenmesi ve çözüm önerileri. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 2066-2092. doi: 10.26466/opus.439952
  • Ozsoy, E. C. (2017). Bilgi ekonomisi. Kutlu, E., & Tosunoglu, T. B. (Ed.) Bilgi Ekonomisi ve Eğitim içinde, (s. 160-192). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
  • Özbek, A., Yıldız, A., & Alan, M. A. (2021). Türk tekstil işletmelerinin Endüstri 4.0’a adaptasyonunun incelenmesi. Acta Infologica, 5(2), 255-265.
  • Özdoğan, O. (2018). Endüstri 4.0: Dördüncü sanayi devrimi ve endüstriyel dönüşümün anahtarları. İstanbul: Pusula 20 Teknoloji ve A.Ş.
  • Payne, A., Frow, P., & Eggert, A. (2017). The customer value proposition: evolution, development, and application in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 45, 467-489.
  • Pearce, J. A., & Robinson, R. B. (2015). Strategic management: Planning for domestic & global competition. ABD: McGraw Hill.
  • Pereira, A. C., & Romero, F. (2017). A review of the meanings and the implications of the Industry 4.0 concept. Procedia Manufacturing, 13, 1206-1214. doi: 10.1016/j.promfg.2017.09.032
  • Picquendaele, L.D.C.D. (2016). Analysis of an innovative business model: the freemium and its applications. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Proquest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi
  • Prause, G. (2015). Sustainable business models and structures for Industry 4.0. Journal of Security & Sustainability Issues, 5(2). 160-169. doi: 10.9770/jssi.2015.5.2(3)
  • Pucci, T., Nosi, C., & Zanni, L. (2017). Firm capabilities, business model design and performance of SMEs. Journal of Small Business and Enterprise Development, 24(2), 222–241. doi: 10.1108/JSBED-09-2016-0138
  • Qin J., Liu Y. Ve Grosvenor R. (2016). A Categorical framework of manufacturing for industry 4.0 and beyond. Procedia CIRP, 52, 173–178. doi: 10.1016/j.procir.2016.08.005
  • Rashid, A., & Tjahjono, B. (2016). Achieving manufacturing excellence through the integration of enterprise systems and simulation. Production Planning & Control, 27(10), 837-852.  doi: 10.1080/09537287.2016.1143132
  • Rintamäki, T., Kuusela, H., & Mitronen, L. (2007). Identifying competitive customer value propositions in retailing. Managing Service Quality: An International Journal, 17(6), 621-634. Doi: 10.1108/09604520710834975
  • Seiders, K., Berry, L. L., & Gresham, L. G. (2000). Attention, retailers! How convenient is your convenience strategy?. MIT Sloan Management Review, 41(3), 79.
  • Schneider, S., & Spieth, P. (2013). Business model innovation: Towards an integrated future research agenda. International Journal of Innovation Management, 17(01), 1340001. doi: 10.1142/S136391961340001X
  • Schwab, K. (2019). Dördüncü sanayi devrimini şekillendirmek. İstanbul: Optimist Yayınları.
  • Sosna, M., Trevinyo-Rodríguez, R. N., & Velamuri, S. R. (2010). Business model innovation through trial-and-error learning: The Naturhouse case. Long Range Planning, 43(2-3), 383-407. doi: 10.1016/j.lrp.2010.02.0
  • Spieth, P, D Schneckenberg and K Matzler (2016). Exploring the linkage between business model (&) innovation and the strategy of the firm. R&D Management, 46(3), 403–413.   doi: 10.1111/radm.12218
  • Spieth, P., Schneckenberg, D., & Ricart, J. E. (2014). Business model innovation–state of the art and future challenges for the field. R&D Management, 44(3), 237-247. doi: 10.1111/radm.12071
  • Tavman, E. B. (2022). Freemium İş Modelinin Başarısı: Endüstri Liderlerinin Çoklu Vaka Çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 635-642. doi: 10.37880/cumuiibf.1063898
  • TBD (2019). Kobiler için dijital dönüşüm rehberi. İstanbul: TBD Yayınları.
  • Teece, D. J. (2010). Business models, business strategy and innovation. Long Range Planning, 43(2-3), 172-194. doi: 10.1016/j.lrp.2009.07.003
  • Tjahjono, B., Esplugues, C., Ares, E., & Pelaez, G. (2017). What does industry 4.0 mean to supply chain?. Procedia Manufacturing, 13, 1175-1182. doi: 10.1016/j.promfg.2017.09.191
  • Toker, A., & Köksalan, M. (2017). Accenture Türkiye Dijitalleşme Endeksi. Accenture, Vodafone, Boğaziçi Üniversitesi, Türkiye Bilişim Vakfı, & ODTÜ. doi: 10.13140/RG.2.2.29826.48322
  • TÜBİTAK (2017). Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜBİTAK (2016). Yeni Sanayi Devrimi Akıllı Üretim sistemleri Teknoloji Yol Haritası. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜSİAD, BCG (2017). Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği Raporu. İstanbul: TÜSİAD.
  • TÜSİAD, BCG (2016). Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0. İstanbul: TÜSİAD.
  • TÜSİAD, BCG. (2016). Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0. İstanbul: TÜSİAD.
  • TÜSİAD, Samsung Türkiye, Deloitte Türkiye, GFK Türkiye. (2016). Türkiye'deki Dijital Değişime CEO Bakışı. İstanbul: TÜSİAD.
  • Varol, A., & Kaygısız, E. G. (2018). KOBİ’lerde teknoloji kullanımı: Giresun örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 535-552.
  • Wei, Z., Yi, Y., & Guo, H. (2014). Organizational learning ambidexterity, strategic flexibility, and new product development. Journal of Product Innovation Management, 31(4), 832-847.   doi: 10.1111/jpim.12126
  • Yıldız, M. S., Yıldırım, Y., & Kesici, B. (2021). Düzce bölgesindeki firmaların Endüstri 4.0 yaklaşımı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 1773-1797. doi: 10.17755/esosder.900853
  • Yiğitol, B., Güleş, H. K., & Sarı, T. (2020). Endüstri 4.0 dönüşüm sürecinde, KOBİ’lerin teknoloji seviyelerinin belirlenmesi: Konya imalat sanayi örneği. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(3), 320-332. doi: 10.7240/jeps.665375
  • Zeithaml, V. A. (1988). Consumer perceptions of price, quality, and value: a means-end model and synthesis of evidence. Journal of Marketing, 52(3), 2-22.
  • Zott, C., & Amit, R. (2007). Business model design and the performance of entrepreneurial firms. Organization Science, Vol. 18 No. 2, pp. 181-199. doi: 10.1287/orsc.1060.0232

Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 11 - 24, 03.08.2023

Ceylan Merve Binici , Esin Can

Öz

Gerçekleştirilen bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin (KOBİ) Endüstri 4.0 uygulamalarının iş modellerini nasıl etkilediğinin anlaşılması amaçlanmaktadır. Çalışmada Endüstri 4.0 kavramı genel hatları ile değerlendirildikten sonra iş modeli ve iş modeli inovasyonu incelenerek KOBİ’ler için iş modelinin önemi, Endüstri 4.0’ın iş modellerine etkisi ve KOBİ’lerde Endüstri 4.0 kaynaklı iş modeli inovasyonunun genel bir incelemesi yapılmıştır. Gerçekleştirilen literatür incelemesinde Türk KOBİ’lerinde Endüstri 4.0 uygulamalarının iş modellerini nasıl etkilediğini inceleyen çalışmalara rastlanılmamıştır. Endüstri 4.0 kaynaklı değişimin üç iş modeli unsuru -değer yaratma, değer teklifi ve değer yakalama- bazında nasıl yenilikler sağladığının detaylıca anlaşılması amacıyla gerçekleştirilen çalışma ile henüz Endüstri 4.0 dönüşümüne başlamamış veya dönüşüm sürecinde olan KOBİ’ler için iş modellerinde yaşayacakları değişimlere yönelik genel bir çerçeve sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0 İş Modeli İnovasyonu Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler KOBİ

Kaynakça

  • Aksu, M. V. & Taslak, S. (2022). Dördüncü Sanayi Devrimi ve KOBİ'lerin dijital dönüşümü. Yeni Fikir Dergisi, 14(29), 11-23. doi: 10.57205/yenifikirjournal.1211439
  • Agriculture’s connnected future: How technology can yield new growth (2020, 9 Ekim). Erişim adresi:Https://www.mckinsey.com/industries/agriculture/our-insights/agricultures-connected-future-how-technology-can-yield-new-growth
  • Ansal, H. (1996). Esnek üretimde işçiler ve sendikalar. Birleşik Metal-iş Sendikası Yayınları. İstanbul.
  • Apilioğulları, L. (2019). Üretim endüstrisi dijital dönüşüm süreci kavramsal ilişki haritası. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(3), 153-162. doi: 10.18506/anemon.460721
  • Arnold, C., Kiel, D., & Voigt, K. I. (2016). How the industrial internet of things changes business models in different manufacturing industries. International Journal of Innovation Management, 20(08), 1640015. doi: 10.1142/S1363919616400156
  • Aykırı, M., & Bulut, Ö. U. (Ed.) (2022). Endüstri 4.0 ve Türkiye ekonomisi üzerine değerlendirmeler. İstanbul: Eğitim Yayınevi.
  • Baden-Fuller, C., & Haefliger, S. (2013). Business models and technological innovation. Long Range Planning, 46(6), 419-426. doi: 10.1016/j.lrp.2013.08.023
  • Baden-Fuller, C., & Mangematin, V. (2013). Business models: A challenging agenda. Strategic Organization, 11(4), 418-427. https://doi.org/10.1177/1476127013510112
  • Bayhan, N. A. (2022). Dijital olgunluk modellerinin karşılaştırılması: üretim yapan KOBİ’lere öneriler. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 5(10), 1495-1506. doi: 10.26677/TR1010.2022.1112
  • Bell, E. (2020). Cognitive automation, business process optimization, and sustainable industrial value creation in artificial intelligence data-driven internet of things systems. Journal of Self-Governance and Management Economics, 8(3), 9-15.
  • Berman, S. J. (2012). Digital transformation: opportunities to create new business models. Strategy & Leadership, 40(2), 16-24.   doi: 10.1108/10878571211209314Björkdahl, J., & Holmén, M. (2013). Business model innovation–the challenges ahead. International Journal of Product Development, 18(3/4), 213-225.
  • Brannon, D. & Wiklund, J. (2016). An analysis of business models: Firm characteristics, innovation and performance. Academy of Entrepreneurship Journal, 22(1), 1.
  • BSTB (2016). Türkiye’nin Sanayi Devrimi- Dijital Türkiye Yol Haritası. Ankara: BSTB Yayını.
  • BTSB (2018). Türkiye Verimlilik Gelişim Haritası. Ankara: BSTB Yayını.
  • Mil, B. & irican, C. (2018). Endüstri 4.0 teknolojileri ve turizme etkileri. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 3(1), 1-9. doi: 10.31822/jomat.347736
  • Burton, R. M., & Obel, B. (2004). Strategic organizational diagnosis and design: The dynamics of fit. Springer Science & Business Media.
  • Caputo, A., Pizzi, S., Pellegrini, M. M., & Dabic, M. (2021). Digitalization and business models: where are we going? A science map of the field. Journal of Business Research, 123, 489-501. doi: 10.1016/j.jbusres.2020.09.053
  • Casadesus-Masanell, R. & Ricart, J. (2010). From strategy to business models and onto tactics. Long Range Planning, 43(2), 195–215. doi: 10.1016/j.lrp.2010.01.004
  • Casadesus‐Masanell, R., & Zhu, F. (2013). Business model innovation and competitive imitation: The case of sponsor‐based business models. Strategic Management Journal, 34(4), 464-482. doi: 10.1002/smj.2022
  • Child, J., Hsieh, L., Elbanna, S., Karmowska, J., Marinova, S., Puthusserry, P., & Zhang, Y. (2017). SME international business models: The role of context and experience. Journal of World Business, 52(5), 664-679. doi: 10.1016/j.jwb.2017.05.004
  • Çetinkaya, F. (2022). KOBİ'lerin teknoloji kullanımı hususunda yaşadığı iktisadi ve yönetsel sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 321-340. doi: 10.31592/aeusbed.817822
  • Çevik, D. (2019). KOBİ’lerde Sanayi 4.0’ın uygulanabilirliği ve yönetici bakış açılarının değerlendirilmesi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 4(2), 277-291. doi: 10.21733/ibad.526446
  • Delmond, H., Coelho, F., Keravel, A., & Mahl, R. (2016). How ınformation systems enable digital transformation: A focus on business models and value co-production. HEC Paris Research Paper No. MOSI-2016-1161. 1-32.
  • Demir, S., Sarıışık, G., & Öğütlü, A. S. (2022). KOBİ'lerin Endüstri 4.0 farkındalık ve olgunluk seviyesinin belirlenmesi: Şanlıurfa ili örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(4), 2938-2955. doi: 10.20491/isarder.2022.1543
  • Donner, M., & Vries, H. (2021). How to innovate business models for a circular bio-economy? Business Strategy and the Environment, 30, 1932-1947. doi: 10.1002/bse.2725
  • DPT (1990). Küçük Sanayi Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: DPT Yayınları.
  • Duman, Ç., M. (2021). KOBİ’lerin Endüstri 4.0 hazırlık süreci: Bir meta-sentez çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2), 624-641. doi: 10.32709/akusosbil.817787
  • European Commission (2005). The New SME Definition: User Guide And Model Declaration. Brussels (Belgium): EC Enterprise And Industry Publications.
  • Foss, N. J., & Saebi, T. (2017). Fifteen years of research on business model innovation: How far have we come, and where should we go? Journal of Management, 43(1), 200-227. doi: 10.1177/0149206316675927
  • Gilly, M. C., Sheth, J. N., Newman, B. I., & Gross, B. L. (1992). Consumption values and market choices: Theory and applications. Journal of Marketing Research, 29(4), 487-489. doi:10.2307/3172719 
  • Görçün, Ö. F. (2017). Dördüncü endüstri devrimi “Endüstri 4.0”. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
  • Gupta, S., Modgil, S., Gunasekaran, A., & Bag, S. (2020). Dynamic capabilities and institutional theories for industry 4.0 and digital supply chain. Supply Chain Forum: An International Journal, 21(3), 1-19. doi: 10.1080/16258312.2020.1757369
  • Günzel, F., & Holm, A. B. (2013). One size does not fit all—understanding the front-end and back-end of business model innovation. International journal of Innovation Management, 17(01), 1340002. doi: 10.1142/S1363919613400021
  • Hobsbawm, E. J., Gülerman, Y., & Ersoy, A. (1987). Sanayi ve imparatorluk. Ankara: Dost Yayınevi.
  • Hahn, G. (2020). Industry 4.0: A supply chain innovation perspective. International Journal of Production Research, 58(5), 1425-1441. doi: 10.1080/00207543.2019.1641642
  • Hecklau, F., Galeitzke, M., Flachs, S., & Kohl, H. (2016). Holistic approach for human resource management in Industry 4.0. Procedia Cirp, 1(54), 1-6. doi: 10.1016/j.procir.2016.05.102
  • Hinshaw, J., & Stearns, P. N. (2013). Industrialization in the Modern World: From the Industrial Revolution to the Internet [2 Volumes]: From the Industrial Revolution to the Internet. ABC-CLIO.
  • Holm, A.B., Günzel, F., & Ulhøi, J.P. (2013). Openness in innovation and business models: Lessons from the newspaper industry. International Journal of Technology Management, 61(3/4): 324-348, doi: 10.1504/IJTM.2013.052674
  • Hummel, E., Slowinski, G., Mathews, S., & Gilmont, E. (2010). Business models for collaborative research. Research Technology Management, 53(6), 51.
  • Ivanov, D., & Ivanov, D. (2018). New drivers for supply chain structural dynamics and resilience: Sustainability, industry 4.0, self-adaptation. Structural Dynamics and Resilience in Supply Chain Risk Management, 293-313. doi: 10.1007/978-3-319-69305-7_10
  • Jones, A., Muşat, M., Corpodean, H., & Petris , G. (2020). Sustainable industrial value creation, automated production systems, and real-time sensor networks in big data-driven smart manufacturing. Journal of Self-Governance and Management Economics, 8(2), 35-41. doi: 10.22381/JSME8220205
  • Kagermann, H., Wahlster, W., & Helbig, J. (2013). Recommendations for implementing the strategic initiative Industrie 4.0: Final report of the Industrie 4.0 working group”, Communication Promoters Group Of The Industry-science Research Alliance, Acatech, Frankfurt Am Main.
  • Kagnicioglu, C. H., & Ozdemir, E. (2017). Evaluation of SMEs in Eskisehir within the context of industry 4.0. Pressacademia Procedia, 3(1), 900-908. doi:10.17261/Pressacademia.2017.672
  • Kamber, E., & Bolatan, G. İ. (2019). Endüstri 4.0 Türkiye farkındalığı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 836-847. doi: 10.20875/makusobed.630453
  • Karabacak, N., & Aras, N. (2017). KOBİ’lerin Malzeme Aktarma ve Depolama Sistemlerine Yönelik Endüstri 4.0 uygulamalarında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerileri. Makina Tasarım ve İmalat Dergisi, 17(2), 39-45.
  • Karademir, D., Öztürk, E., & Koç, K. H. (2019). Industry 4.0 awareness in furniture enterprises: Case study of Ordu and Giresun. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 4(4), 666-673. doi: 10.35229/jaes.641994
  • Karafiloğlu, M. (2020). KOBİ ölçekli aile işletmelerinde Endüstri 4.0 farkındalığı: Kurumsal iletişim çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir
  • Karakoç, N., Eren, T., & Özcan, E. (2020). Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi için Endüstri 4.0’daki zorlukların değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği, 31(2), 215-233. doi: 10.46465/endustrimuhendisligi.694613
  • Karol, R.A., Loeser, R. C., & Tait, R.H. (2002). Better new business development at Dupont-II. Research-Technology Management, March-April 2002: 47-56. doi: 10.1080/08956308.2002.11671491
  • Kasnak, E., & Özkara, B. (2022). Türkiye'deki imalat şirketlerinin endüstri 4.0 olgunluk düzeyinin belirlenmesi. Verimlilik Dergisi, (3), 365-380. doi: 10.51551/verimlilik.1069471
  • Keleş, A. (2018). Güçlü ve zayıf yönleri ile gelişen e-ticaret iş modeli Drop-Shopping. Electronic Turkish Studies, 13(22), 271-283. Doi:10.7827/TurkishStudies.14190
  • Kiel, D., Müller, J. M., Arnold, C., & Voight, K. I. (2017). Sustainable industrial value creation: Benefits and challenges of industry 4.0. International Journal of Innovation Management, 21(08), 1740015. doi: 10.1142/S1363919617400151
  • KOBİGEL-KOBİ Gelişim Destek Programı Çağrısı: Erişim Adresi: https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekdetay/3288/kobigel-kobi-gelisim-destek-programi
  • Koştı, G., Burmaoğlu, S., & Kıdak, L. B. (2021). Sağlık 4.0: Sanayide öngörülen gelişimin sağlık sektörüne yansımaları. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(3), 483-506.
  • KPMG Türkiye (2021). Küresel CEO Araştırması Raporu. İstanbul: KPMG Yayınları.
  • Liu, B., & De Giovanni, P. (2019). Green process innovation through Industry 4.0 technologies and supply chain coordination. Annals of Operations Research, 1-36. doi: 10.1007/s10479-019-03498-3
  • Masood, T., & Sonntag, P. (2020). Industry 4.0: Adoption challenges and benefits for SMEs. Computers in Industry, 121, 103261. doi: 10.1016/j.compind.2020.103261
  • Massa, L., Tucci, C. L., & Afuah, A. (2017). A critical assessment of business model research. Academy of Management Annals, 11(1), 73-104. doi: 10.5465/annals.2014.0072
  • Big Data: The next frontier for innovation, competition, and productivity (2011, 1 Mayıs). Erişim Adresi: https://www.mckinsey.com/capabilities/mckinsey-digital/our-insights/big-data-the-next-frontier-for-innovation
  • Morris, M., Schindehutte, M., & Allen, J. (2005). The entrepreneur’s business model: Toward a unified perspective. Journal of Business Research, 58, 726– 735. doi: 10.1016/j.jbusres.2003.11.0
  • Mosey, S., Clare, J. N., & Woodcock, D. J. (2002). Innovation decision making in British manufacturing SMEs. Integrated Manufacturing Systems, 13(3), 176-184. doi: 10.1108/09576060210416625
  • Müller, J. M., Buliga, O., & Voigt, K. I. (2018). Fortune favors the prepared: How SMEs approach business model innovations in Industry 4.0. Technological Forecasting and Social Change, 132, 2-17. doi: 10.1016/j.techfore.2017.12.019
  • Müller, J., & Voigt, K. I. (2018). Sustainable industrial value creation in SMEs: A comparison between Industry 4.0 and made in China 2025. International Journal of Precision Engineering and Manufacturing-Green Technology, 5(5), 659-670. doi: 10.1007/s40684-018-0056-z
  • OECD (2016). Enabling the next production revolution: The Future of manufacturing and services –interim report.
  • Erişim adresi: https://www.oecd.org/mcm/documents/Enabling-the-nextproduction-revolution-the-future-of-manufacturing-andservices-interim-report.pdf.
  • Oğrak, Z., & Şık, A. (2020). Plastik üretiminin Endüstri 4.0’da örnek vaka uygulaması üzerinden incelenmesi. Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(8), 35-57.
  • Oktay, U. (2021). Türk savunma sanayisi İçin Endüstri 4.0 olgunluk modeli geliştirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. T.C. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Sakarya
  • Oliva, R., & Kallenberg, R. (2003). Managing the transition from products to services. International Journal of Service Industry Management. 14(2). 160-172. doi: 10.1108/09564230310474138
  • Osterwalder, A., & Pigneur, Y. (2010). Business model generation: A handbook for visionaries, game changers, and challengers. Hoboken, New Jersey: John Wiley and Sons.
  • Öcal, F. M., & Altıntaş, K. (2018). Dördüncü sanayi devriminin emek piyasaları üzerindeki olası etkilerinin incelenmesi ve çözüm önerileri. OPUS International Journal of Society Researches, 8(15), 2066-2092. doi: 10.26466/opus.439952
  • Ozsoy, E. C. (2017). Bilgi ekonomisi. Kutlu, E., & Tosunoglu, T. B. (Ed.) Bilgi Ekonomisi ve Eğitim içinde, (s. 160-192). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
  • Özbek, A., Yıldız, A., & Alan, M. A. (2021). Türk tekstil işletmelerinin Endüstri 4.0’a adaptasyonunun incelenmesi. Acta Infologica, 5(2), 255-265.
  • Özdoğan, O. (2018). Endüstri 4.0: Dördüncü sanayi devrimi ve endüstriyel dönüşümün anahtarları. İstanbul: Pusula 20 Teknoloji ve A.Ş.
  • Payne, A., Frow, P., & Eggert, A. (2017). The customer value proposition: evolution, development, and application in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 45, 467-489.
  • Pearce, J. A., & Robinson, R. B. (2015). Strategic management: Planning for domestic & global competition. ABD: McGraw Hill.
  • Pereira, A. C., & Romero, F. (2017). A review of the meanings and the implications of the Industry 4.0 concept. Procedia Manufacturing, 13, 1206-1214. doi: 10.1016/j.promfg.2017.09.032
  • Picquendaele, L.D.C.D. (2016). Analysis of an innovative business model: the freemium and its applications. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Proquest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi
  • Prause, G. (2015). Sustainable business models and structures for Industry 4.0. Journal of Security & Sustainability Issues, 5(2). 160-169. doi: 10.9770/jssi.2015.5.2(3)
  • Pucci, T., Nosi, C., & Zanni, L. (2017). Firm capabilities, business model design and performance of SMEs. Journal of Small Business and Enterprise Development, 24(2), 222–241. doi: 10.1108/JSBED-09-2016-0138
  • Qin J., Liu Y. Ve Grosvenor R. (2016). A Categorical framework of manufacturing for industry 4.0 and beyond. Procedia CIRP, 52, 173–178. doi: 10.1016/j.procir.2016.08.005
  • Rashid, A., & Tjahjono, B. (2016). Achieving manufacturing excellence through the integration of enterprise systems and simulation. Production Planning & Control, 27(10), 837-852.  doi: 10.1080/09537287.2016.1143132
  • Rintamäki, T., Kuusela, H., & Mitronen, L. (2007). Identifying competitive customer value propositions in retailing. Managing Service Quality: An International Journal, 17(6), 621-634. Doi: 10.1108/09604520710834975
  • Seiders, K., Berry, L. L., & Gresham, L. G. (2000). Attention, retailers! How convenient is your convenience strategy?. MIT Sloan Management Review, 41(3), 79.
  • Schneider, S., & Spieth, P. (2013). Business model innovation: Towards an integrated future research agenda. International Journal of Innovation Management, 17(01), 1340001. doi: 10.1142/S136391961340001X
  • Schwab, K. (2019). Dördüncü sanayi devrimini şekillendirmek. İstanbul: Optimist Yayınları.
  • Sosna, M., Trevinyo-Rodríguez, R. N., & Velamuri, S. R. (2010). Business model innovation through trial-and-error learning: The Naturhouse case. Long Range Planning, 43(2-3), 383-407. doi: 10.1016/j.lrp.2010.02.0
  • Spieth, P, D Schneckenberg and K Matzler (2016). Exploring the linkage between business model (&) innovation and the strategy of the firm. R&D Management, 46(3), 403–413.   doi: 10.1111/radm.12218
  • Spieth, P., Schneckenberg, D., & Ricart, J. E. (2014). Business model innovation–state of the art and future challenges for the field. R&D Management, 44(3), 237-247. doi: 10.1111/radm.12071
  • Tavman, E. B. (2022). Freemium İş Modelinin Başarısı: Endüstri Liderlerinin Çoklu Vaka Çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 635-642. doi: 10.37880/cumuiibf.1063898
  • TBD (2019). Kobiler için dijital dönüşüm rehberi. İstanbul: TBD Yayınları.
  • Teece, D. J. (2010). Business models, business strategy and innovation. Long Range Planning, 43(2-3), 172-194. doi: 10.1016/j.lrp.2009.07.003
  • Tjahjono, B., Esplugues, C., Ares, E., & Pelaez, G. (2017). What does industry 4.0 mean to supply chain?. Procedia Manufacturing, 13, 1175-1182. doi: 10.1016/j.promfg.2017.09.191
  • Toker, A., & Köksalan, M. (2017). Accenture Türkiye Dijitalleşme Endeksi. Accenture, Vodafone, Boğaziçi Üniversitesi, Türkiye Bilişim Vakfı, & ODTÜ. doi: 10.13140/RG.2.2.29826.48322
  • TÜBİTAK (2017). Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜBİTAK (2016). Yeni Sanayi Devrimi Akıllı Üretim sistemleri Teknoloji Yol Haritası. Ankara: TÜBİTAK.
  • TÜSİAD, BCG (2017). Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği Raporu. İstanbul: TÜSİAD.
  • TÜSİAD, BCG (2016). Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0. İstanbul: TÜSİAD.
  • TÜSİAD, BCG. (2016). Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0. İstanbul: TÜSİAD.
  • TÜSİAD, Samsung Türkiye, Deloitte Türkiye, GFK Türkiye. (2016). Türkiye'deki Dijital Değişime CEO Bakışı. İstanbul: TÜSİAD.
  • Varol, A., & Kaygısız, E. G. (2018). KOBİ’lerde teknoloji kullanımı: Giresun örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 535-552.
  • Wei, Z., Yi, Y., & Guo, H. (2014). Organizational learning ambidexterity, strategic flexibility, and new product development. Journal of Product Innovation Management, 31(4), 832-847.   doi: 10.1111/jpim.12126
  • Yıldız, M. S., Yıldırım, Y., & Kesici, B. (2021). Düzce bölgesindeki firmaların Endüstri 4.0 yaklaşımı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 1773-1797. doi: 10.17755/esosder.900853
  • Yiğitol, B., Güleş, H. K., & Sarı, T. (2020). Endüstri 4.0 dönüşüm sürecinde, KOBİ’lerin teknoloji seviyelerinin belirlenmesi: Konya imalat sanayi örneği. International Journal of Advances in Engineering and Pure Sciences, 32(3), 320-332. doi: 10.7240/jeps.665375
  • Zeithaml, V. A. (1988). Consumer perceptions of price, quality, and value: a means-end model and synthesis of evidence. Journal of Marketing, 52(3), 2-22.
  • Zott, C., & Amit, R. (2007). Business model design and the performance of entrepreneurial firms. Organization Science, Vol. 18 No. 2, pp. 181-199. doi: 10.1287/orsc.1060.0232
Toplam 105 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ceylan Merve Binici 0000-0002-7672-5185

Esin Can 0000-0003-1754-4867

Yayımlanma Tarihi 3 Ağustos 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Binici, C. M., & Can, E. (2023). Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 11-24.
AMA Binici CM, Can E. Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Ağustos 2023;7(1):11-24.
Chicago Binici, Ceylan Merve, ve Esin Can. “Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi”. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, sy. 1 (Ağustos 2023): 11-24.
EndNote Binici CM, Can E (01 Ağustos 2023) Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7 1 11–24.
IEEE C. M. Binici ve E. Can, “Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi”, Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 7, sy. 1, ss. 11–24, 2023.
ISNAD Binici, Ceylan Merve - Can, Esin. “Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi”. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7/1 (Ağustos 2023), 11-24.
JAMA Binici CM, Can E. Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023;7:11–24.
MLA Binici, Ceylan Merve ve Esin Can. “Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi”. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 7, sy. 1, 2023, ss. 11-24.
Vancouver Binici CM, Can E. Türk KOBİ’lerinin Endüstri 4.0’a Verdiği Tepkinin Literatürde İş Modelindeki Yenilikler Perspektifinden İncelenmesi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023;7(1):11-24.
 Kapak Resmi İndir