AHMET HAMDİ TANPINAR’S OPINIONS ABOUT GARİP POEM AND OBSERVATIONS ON WRITING A SIMILAR POEM TO GARİP POEM

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 31, 169 - 190, 01.06.2024

Cafer Gariper

https://doi.org/10.26517/ytea.565

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar is a poet who adhered to the pure understanding of poetry throughout his artistic life. However, the poems in the book Garip, published jointly by Orhan Veli, Melih Cevdet and Oktay Rifat in 1941, attracted attention. With the influence of this, Tanpınar writes texts similar to the Garip poem. However, he did not include these texts in his poetry book, which he published in 1961, about a year before his death. Many years after his death, these texts were found in the Orhan Veli archives and published in kitap-lık magazine. In these short-form texts, which are stated to have been sent to Orhan Veli by Mîna Urgan, it is seen that the poet tried to write something similar to the Garip poem. Two more poems similar to Garip can be found in Tanpınar’s diaries. It is understood that the poet returned to Garip metaphors in 1959, eighteen years after his first attempts on the Garip path. In this article, Tanpınar’s attitude towards the Garip poem, his views and evaluations about the Garip poem will be discussed first. Later, his analogies to the Garip poem will be evaluated.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, Garip poem, criticism, writing similar

AHMET HAMDİ TANPINAR’IN GARİP ŞİİRİ HAKKINDA GÖRÜŞLERİ VE GARİP ŞİİRİNİN BENZERİNİ YAZMASI ÜZERİNDE TESPİTLER

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar, sanat hayatı boyunca saf şiir anlayışına bağlı kalan bir şairdir. Bununla birlikte 1941’de Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rifat’ın ortaklaşa yayımladıkları Garip kitabındaki şiirlerin ilgiyi üzerine toplamasının yarattığı etkiyle Garip şiirine benzer metinler yazar. Fakat bu metinleri, ölümünden bir yıl kadar önce 1961’de yayımladığı şiir kitabına almaz. Ölümünden uzun yıllar sonra bu metinler Orhan Veli arşivinde bulunarak kitap-lık dergisinde yayımlanır. Mîna Urgan tarafından Orhan Veli’ye gönderildiği belirtilen bu kısa biçim metinlerde şairin Garip şiirinin benzerini yazmaya çalıştığı görülür. Ayrıca Tanpınar’ın günlüklerinde Garip benzeri iki şiirine daha rastlanır. Şairin Garip yolunda ilk denemelerinden on sekiz yıl sonra 1959’da Garip benzetmelerine yeniden dönüş yaptığı anlaşılmaktadır. Bu makalede önce Tanpınar’ın Garip şiiri karşısındaki tavrı, Garip şiiri hakkındaki görüş ve değerlendirmeleri ele alınacaktır. Daha sonra Garip şiirine yaptığı benzetmeler değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, Garip şiiri, eleştiri, benzeriniyazmak

Kaynakça

• Akalın, Şükrü. Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları, 2005.
• Aktulum, Kubilay. Metinleranrası İlişkiler. Öteki Yayınevi, 1999.
• Aktulum, Kubilay. Metinlerarasılık//Göstergelerarasılık. Kanguru Yayınları, 2011.Ayverdi, İlhan. Kubbealtı Lugati. https://www.lugatim.com/s/eda Erişim tarihi: 20.03.2024.
• Cemal Süreya. Şapkam Dolu Çiçekle (Denemeler). Ada Yayınları, 1976.
• Çınarlı, Mehmet. “Yahya Kemal’den Bir Şiir Dersi.” Hisar, c. 20, s. 261, Temmuz 1979, ss. 3.
• Enginün, İnci – Kerman, Zeynep. Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Başbaşa. Dergâh Yayınları, 2008.
• Kaplan, Mehmet. Tanpınar’ın Şiir Dünyası. Dergâh Yayınları, 1963.
• Oral, Haluk. Bir Roman Kahramanı Orhan Veli. Yapı Kredi Yayınları, 2016.
• Orhan Veli. Garip. Resimli Ay Matbaası T. L. Şirketi, 1941.
• Orhan Veli. Garip. Ölmez Eserler, 1945.
• Orhan Veli. Yenisi. İnkılâp Kitabevi, 1947.
• Sazyek, Hakan. Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 1996.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. Şiirler. Yeditepe Yayınları, 1976.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. Edebiyat Üzerine Makaleler. Dergâh Yayınları, 1992.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. Yaşadığım Gibi. Dergâh Yayınları, (?).
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. Edebiyat Dersleri. Hazırlayan Abdullah Uçman, YKY, 2002.
• Üster, Celâl, “Melih Cevdet’le Garip Üstüne.” Cumhuriyet Kitap, y. 2, s. 90, 6 Aralık 2002, ss. 5.